Tasitus (skriuwer): ferskil tusken ferzjes

Tasitus is wierskynlik yn [[55]] berne yn in provinsjale famylje út Gallia Narbonensis ([[Fréjus]] of [[Vaison-la-Romaine]]) of Gallia Cisalpina ( [[Padua]] ). Yn [[77]] trout Tasitus mei de dochter fan de konsul fan dat jier [[Julius Agrikola]]. Agrikola is yn [[84]] weromroppen troch [[Domitianus]] út ''[[Britannia]]''. Agrikola ferdwynt nei de eftergrûn en sil yn augustus [[93]] ferstjerre, min ofte mear ferjitten. Syn testamint pakt lykwols net goed út foar syn frou, want neist har mem krijt ek de ''[[princeps]]'' - hoewol't dy earder noch ferkundige hat gjin erfenis oan te nimmen fan ien mei bern - syn diel met grutte begearigens.

Doch behinderet dit Tasitus net om in skitterjende politike karriêre út te bouwen. In pear jier nei syn houlik is hy wierskynlik al ''XX-vir'' ( preesterkolleezje besteande út 20 manlju ) ûnder [[Vespasianus]]. Troch G. Alföldy is der de tige oannimlike ynterpretaasje oppere dat Tasitus troch Titus oantsjutten is as ''[[quaestor Augusti]]'' ( persoan dy't de taspraken fan de keizer oan de [[Romeinske Senaat|Senaat]] skriuwt én foarlêst ), oan de hân fan in ynskripsje yn it grêfmonumint fan Tasitus oan de [[Via Nomentana]] yn [[Rome (stêd)|Rome]]^[[#drie|3]]. Wierskynlik hat hy dizze funksje yn [[80]] of [[81]] - ten lêste yn 82. At hy ''[[quaestor (Rome)|quaestor]]'' west is yn [[81]], wol dit sizze dat hy én foar [[Titus]] én foar dy syn broer [[Domitianus]] wurdfierder wie, want Titus stjert op [[13 septimber]] [[81]]. No't hy eks-''[[quaestor (Rome)|quaestor]]'' is, wurdt hy opnommen yn de [[Romeinske Senaat|Senaat]] as ''[[homo novus]]'' ( earste fan in famylje dy't yn de [[Romeinske Senaat|Senaat]] sit hat ). Ut de ynskripsje (cf. supra) kinne wy ek opmeitsje dat hy yn [[84]] of [[85]] de funksje fan ''[[aedilis]]'' oerslacht en ta ''[[tribunus plebis]]'' keazen wurdt. Yn [[88]] is hy sels ''[[praetor]]'' ( funksje yn de rjochtspraak ) én lid fan it prestisjeuze preesterkollezje fan de Fyftjin of ''[[quindecimviri sacris faciundis]]''. Yn [[89]] wurdt hy foar fjouwer jier ôffurdige foar in post yn de provinsjes - dêr't net folle bekend oer is.

Yn syn ''praefatio'' ( foaropwurd ) wurdt de dramatyske ûntknoping al min ofte mear oankundige en kondiget hy dêrby oan dat - as de jierren him gund binne - hy noch oer [[Nerva]]'s en [[Trajanus]]' bewâld skriuwe wol.

Dochs blykt dat Tasitus dizze gegevens net letterlik oernimme sil, mar yn syn eigen wurden fertelle, wat ûnder oare blykt út syn werjefe fan de taspraak fan [[Claudius (keizer)|Claudius]] oer it talitten fan Galjers yn de Senaat, dy't troch Tasitus (''Ann.'' XI 24.) én op de ferneamde ''[http://www.fordham.edu/halsall/ancient/48claudius.html Lyon Tabula]'' werjûn is. Tasitus blykt de strekking fan de taspraak yntakt te litten, mar fan de ( karakteristike ) Claudiaanske styl, bliuwt mar in bytsje oer.

<div id="twee">² Dit is tenminste de oerhearskjende fyzje sûnt de [[Frânske Revolúsje]]: Giuseppe Toffanin ûnderkent troch de skiednis hinne twa kampen: de ''Reade Tasitisten'', dy't Tasitus oangripe om harren ''republikeinske'' gefoelens te uterjen; en de ''Swarte Tasitisten'', dy't yn Tasitus foaral in hantlieding sjogge om in monargy ta in goed ein te bringen. Fan yn de [[Renêssânse (14e-16e ieu)|Renêssânse]] ( wannear't Tasitus' syn geskriften wer oan de oerflakte komme ) oant yn de iere [[De Ferljochting|Ferljochting]] fynt men ferneamde foarbylden fan beide "kleuren" fan Tasitus-oanhingers: [[Francesco Guicciardini]] en [[Diderot]] kinne as foarbylden fan it Swarte Tasitisme neamd wurde, wylst men de geskriften fan [[Machiavelli]] dan wer yn twa rjochtingen útlizze kin: ''Swart Tasitisme'' yn ''[[De Hearsker]]''; ''Read Tasitisme'' yn de ''[[Ferhannelingen oer de earste tsien boeken fan Titus Livius|Discorsi]]''. Foar bibliografyske ferwizings: sjoch [[:en:Tacitean studies|it "Tacitean studies" artikel op de Ingelsktalige Wikipedia]].</div>

:[[Gaius Julius Caesar Octavianus|Gaius Iulius Caesar Augustus]] ([[27 f. Kr.]] - [[14]] )