James Cook: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
No edit summary
Rigel 33:
== Tredde reis ==
[[Ofbyld:Cook-death.jpg|thumb|300px|De dea fan Cook]]
Yn [[1776]] giet Cook foar de tredde kear op reis. It doel is diskear om it noarden fan de Grutte Oseaan te ferkennen, en mear spesifyk de kust fan [[Noard-Amearika]]. Cook soewoe sjen oft it mooglik wie diendefia hierdy terûte zoekennei naarAazje dekomme [[Noordwestelijkete Doorvaart]]kinnen. De ekspedysje telde twa skippen, de ''Resolution'' ûnder Cook selfsels en de ''Discovery'' ûnder [[Charles Clerke]], mei-inoar 384 man. De ''Resolution'' vertrokset vanuitútein fan [[Plymouth (EngelandIngelân)|Plymouth]] op [[12 july]] 1776, de ''Discovery'' op [[1 augustus]]. Yn [[Kaapstêd]] waarden de beide schepenskippen metmei elkaarelkoar verenigdferiene en richttefearen mentegearre denei steven naar hetit oosteneasten. De [[CrozeteilandenCrozeteilannen]] en de [[Kerguelen]] werdenwaarden gevondenûntdekt en inop 'e kaart gebrachtsetten en viafia Van Diemen's LandLân ([[TasmaniëTasmaanje]]) kwamkaam de expeditieekspedysje aan inyn [[NieuwNij-ZeelandSeelân]] oan. [[Rarotonga]], de [[CookeilandenCookeilannen]] en de [[TubuaiTubuay-eilandeneilannen]] werdenwaarden ontdektûntdekt, en mende bezochtreis weergie fjirder nei [[Tonga (landlân)|Tonga]] alvorensear't op [[TahitiTahity]] enkeleinkele maandenmoannen rustrêst werdhâlden genomenwaard.
 
VanuitFan TahitiTahity voerfear Cook noordwaartsnei it noarden en ontdekteseach eenin eilandeilân dat hijer Santa Island noemdeneamde (thansdistiid [[Kiritimati]]) en eenin eilandengroepkloft dieeilannen hijdy't deer SandwicheilandenSandwicheilannen noemdeneamde, maarmar tegenwoordigtsjintwurdich alsbekend stean as [[Hawaï]] bekendstaat. HijBy zagsyn overigensbesite bij ditdie bezoeker alleenallinnich de tweetwa westelijkewestlike eilandeneilannen [[Niihau]] en [[Kauai]] oan. BijBy [[Heceta Head]] inyn [[Oregon]] bereikteberikte hijhy lang-om-let de kust vanfan NoordNoard-AmerikaAmearika, hetit eigenlijkeeigentlike doel vanfan zijnde reis. HijHy volgdefolge de kust noordwaartsfjirder nei it noarden en brachtbrocht dezeek indy yn kaart, dochlykwols miste er de [[StraatStrjitte vanfan Juan de Fuca]] Hij bereikte uiteindelijk via [[Unalaska]] de [[Beringstraat]], maarmar werdwaard op 70°41'NB doortroch hetit [[pakijspakiis]] tegengehoudentsjinhâlden. Langs de Siberische kust van Beringstraat keerde Cook weerwer naarnei hetit zuidensuden en ontdekteûntdekt daarbijdêrby [[St. Lawrence (eilandeilân)|St. Lawrence Island]]. ViaFia [[Unalaska]] keerdekearde hijhy terugwerom naarnei Hawaï.
 
Dit keer was [[Maui]] hetwie eersteit eilandearste eilân dat Cook inte zichtsjen kreegkrige en ditdat eiland,eilân waard evenalslykas de andererest eilandenfan vanit dearsjipel archipel, werd inyn kaart gebrachtbrocht. De bewoners wareneilânbewenners aanvankelijkwienen zeerynearsten vriendelijkfreonlik en zagenseagen Cook aanoan voorfoar [[Lorono]], deharren god vanfan de voorspoedfoarspoed. ToenDe hijsituaasje echterferoare eersthiel wildebot vertrekken,doe maarer daarnafuort wegensgean slechtwoe. weerTroch terugkeerdeit naarminne hetwaar moast er it eilân [[Hawaï (eilandeilân)|eilandeilân Hawaï]], verslechterdenoandwaan en mei it mei de relatiesbewenners aanzienlijk.oar Het'e aantalstok incidenten,krige. waarbijIt somstal metfoarfallen wêrby't mei wapens gedreigddrige werdwaard, groeidenaam ta. ToenEn eendoe't [[bootder (vaartuig)|boot]]in doorboat defan eilandbewonersCook gestolenstellen was,waard wildetroch Cookde aaneilânbewenners landgie gaanCook omoan eenwâl. gijzelaarHy tewoe nemenin gizeler nimme om zodêrmei de bootboat terugwerom krije te krijgenkinnen. VanDe beidesituaasje zijdenrûn waslykwols deút situatie'e dreigendhân en eenien vanfan de Britten schootskeat eenin HawaïaanHawajaan neerdel. HieropFuort kwamkaam hetit totta eenin handgemeen,gefjocht waarindêr't Cook en vierfjouwer vanfan zijnsyn mannenmanlju omkwamenby omkamen. DeIt plaatsstee bijdêr't dat foarfoel wei by de [[Kealakekua Bay]] waar dit gebeurdeen heethiet nuno [[Captain Cook (Hawaï)|Captain Cook]].
[[BestandOfbyld:Cook Monument Kealakekua.jpg|thumb|200px|MonumentMonumint uitút 1878 bijby deit plaatsstee waardêr't Captain Cook werddeaslein gedoodwaard.]]
 
[[Charles Clerke|Clerke]] namnaam hetit commandokommando vanfan de expeditieekspedysje overoer en deedbesocht eenop nieuwe'e pogingnij doortroch de BeringstraatBeringstrjitte hinne te varen,kommen. dieHy echterhie evenminlikemin successuskes had.en Hijstoar overleedûnderweis aanoan [[tuberculosetuberkulose]] en hetit waswie uiteindelijklang-om-let [[John Gore]] dieûnder hetwaans commando had toenkommando de schepenskippen inyn oktober [[1780]] terugkeerdenwerom naarkammen hetyn Ingelân. vaderland.