Wikipedy

Audulf: ferskil tusken ferzjes

Skiednis ynteraktyf trochsjen
←Toan eardere ferskillenNeikommende ferskillen →
Content deleted Content added
FisueelWikitekst
L red
L red hiele side
Rigel 2:
| funksje1 = [[List fan hearskers yn Fryslân|Fryske kening]]
| namme = Audulf
| tiidrek1 = om-ende-by ±600 -– ±630
| foargonger1 = net bekend,ûnbekend (earst bekende: [[Finn]] )
| opfolger1 = net bekend,ûnbekend (earst bekende: [[Aldgillis]] )
}}
'''Audulf''' of '''Audwulf''', ([[Latynsk]]: '''Audulfus''') wie in [[Friezen|Fryske]] [[kening]] út de'e tiid fan it [[Grutte Folkeferfarren]]. Hy moat regearre hawwe fan likernôch [[600]] oant (om-ende-by [[600630]]). It is net bekend wa't syn foargonger of opfolger wiene. Dizze kening is net bekend út histoaryske boarnen, mar inkeld fan 'e [[munt]]en dy't yn syn namme slein waarden, en wêrfan't guon by opgravings weromfûn binne. It measte dat tsjintwurdich oer Audulf bekend is, berêst sadwaande op oannames en ûnderstellingen.
[[Ofbyld:Wiewerd goudschat.JPG|thumb|260px|De [[goudskat fan Wiuwert]].]]▼
 
== Audulf op munten ==▼
▲[[Ofbyld:Wiewerd goudschat.JPG|thumb|260px|De [[goudskat fan Wiuwert]]]]
De measte op dit mêd saakkundige [[wittenskip]]pers geane derfan út dat der yn 'e earste helte fan de [[7e ieu|sânde ieu]] in [[kening]] oer de [[Friezen]] hearske dy't fan Audulf hiet. Dy namme is gearstald út 'e [[Aldfrysk]]e wurden foar [[adel]] en foar [[wolf]], en soe dus oerset wurde kinne as "aadlike wolf". It grûngebiet dêr't dizze kening oer hearske hat, lei mooglik yn [[Nederlân|Middennederlânske]] gebiet fan 'e [[Grutte Rivieren]], dat no fier besuden [[Fryslân]] leit, mar doe ta de [[Sân Seelannen|Fryske Seelannen]] hearde.
▲== Audulf munten ==
Guon wittenskippers geane der fan út dat der yn de earste helte fan de [[7e ieu]] in Fryske kening hearske mei de namme Audulf, waens namme gearstald is út de wurden [[adel]] en wolf. It grûngebiet dêr't dizze kening hearske hat lei mooglik yn it sintraal rivieregebiet fan Nederlân. De skreaune boarnen jouwe gjin ynformaasje oer dizze foarst, mar der binne gouden [[munten]] fûn dêr't “Audulfus” en “Frisia” op stiet. It Fryske gebied bestie doetiids út ferskate lytse politike ienheden, elts mei in eigen machtsintrum en kening. Opgravings yn Noard-[[Westergo]] hawwe oantoand dat sa'n macht yn dy tiid bestien hat yn de tsjintwurdige provinsje [[Fryslân]]. ▼
 
▲Guon wittenskippers geane der fan út dat der yn de earste helte fan de [[7e ieu]] in Fryske kening hearske mei de namme Audulf, waens namme gearstald is út de wurden [[adel]] en wolf. It grûngebiet dêr't dizze kening hearske hat lei mooglik yn it sintraal rivieregebiet fan Nederlân. De skreaune boarnen jouwe gjin ynformaasje oer dizze foarst, mar der binne goudengoudene [[muntenmunt]]en fûn dêr'tmei “Audulfus”it enopskrift “Frisia”"Audulfus" open stiet"Frisia". ItDe Fryske gebiedlannen bestiebestiene doetiidsdoedestiden út ferskate lytse politike ienheden, elts mei in eigen machtsintrum en kening. Opgravings yn Noard-noardlik [[WestergoWestergoa]] hawwe oantoand dat sa'n machthearsker yn dy tiid ek bestien hat yn de'e tsjintwurdige provinsje [[Fryslân]].
De munten binne yn Nederlân fûn yn Escharen en yn 'e omkriten fan [[Arnhim]] en binne ek fûn yn [[Ingelân]]. Se binne nei alle gedachten slein tusken [[600]] en [[630]]. Begjin 2006 waard yn [[Winaam]] in muntstimpel fûn fan Audwulf Frisia (AUDWULF FRISIA) op it plak dêr't al earder socht wie nei in ''keningshal'' fan in Fryske kening. <ref>boarne?</ref>▼
 
== Oerwinner fan de Franken ==▼
▲De munten mei "Audulfus" derop binne yn Nederlân fûn wurden yn [[Escharen]] en yn 'e omkriten fan [[Arnhim]], en binne ek fûnteffens yn [[Ingelân]]. Se binne nei alle gedachten slein tusken [[600]] en [[630]]. Begjin [[2006]] waard yn [[Winaam]] in muntstimpel fûn fanmei Audwulfde Frisiatekst ("''AUDWULF FRISIA)''", op it plak dêr't al earder socht wie nei in ''"keningshal''" fan in Fryske kening. <ref>boarne?</ref>
In oare bysûnder fynst dy 't yn ferbân brocht wurdt mei Audulf is de [[goudskat fan Wiuwert]]. Hjir siet in munt by mei it opskrift VICTORIA AUDUFO, dy 't wierskynlik slein waard nei it beheljen fan in wichtige oerwinning. It folk dat it meast as tsjinstanner fan kening Audulf yn de beneaming komt binne de [[Franken]], dêr't de Friezen yn dy tiid de hearskippij oer de mûning fan de [[Ryn]] mei bestriden hawwe. Neffens K.P.H. Faber fûn der yn [[605]] in fjildslach plak by [[Keulen]], dêr't de Friezen wol ris by belutsen hawwe kind en Audulf syn oerwinning helle. ▼
 
▲== OerwinnerOerwinning fanop de'e Franken ==
▲In oare bysûnderbysûndere fynst dy 't yn ferbân brocht wurdt mei Audulf is de [[goudskat fan Wiuwert]]. HjirDêr siet in munt by mei it opskrift "''VICTORIA AUDUFO''", dy 't wierskynlik slein waard nei it beheljen fan in wichtige oerwinning. It folk dat it meast as tsjinstanner fan kening Audulf yn de'e beneaming komt, binne de [[Franken]], dêrdy't de Friezen yn dy tiiddoedestiden de hearskippij oer de mûning fan de [[Ryn]] mei bestriden hawwebekreauden. Neffens [[histoarikus]] [[K.P.H. Faber]] fûn der yn [[605]] in fjildslach plak by [[Keulen]], dêr't de Friezen wolwolris risyn bybehelle belutsenwêze hawwe kind. enDat soe dan mooglik Audulf syn oerwinning hellewêze kinne.
 
{{boarnen|boarnefernijing=
* {{aut|Faber, K.P.H. Faber}}, ''Audulfus, een Friese Koning, in Fryslân'', ''Nieuwsblad voor geschiedenisGeschiedenis en cultuurCultuur'', no.4, 4e jiergong, desimber 1998.
* {{aut|[[Herre Halbertsma|Halbertsma, Herre]]}}, ''Frieslands Oudheid'', UtrechtUtert, 2000, s. 68.
----
* [http://www.dekrantvantoen.nl/vw/article.do?id=LC-19990102-7006&vw=org&lm=koning%2Caudulf artikelArtikel yn de LC fan 2 jannewaris 1999]
<references/>
}}
Opfrege fan "https://fy.wikipedia.org/wiki/Audulf"