Esther de Boer-Van Rijk: ferskil tusken ferzjes
Content deleted Content added
wurk |
No edit summary |
||
Rigel 17:
'''Esther de Boer-van Rijk''' ([[Rotterdam]], [[29 july]] [[1853]] - [[Amsterdam]], [[7 septimber]] [[1937]])<ref>[http://www.mennoterbraak.nl/tekst/braa002vade01_01/braa002vade01_01_0354.php ''Esther de Boer-van Rijk overleden na een 65-jarige tooneelloopbaan'' - mennoterbraak.n]</ref> wie in [[Nederlân]]sk [[toanielspylster]].
Sy wie in dochter fan administrateur Moses van Rijk en de naaister Adriana Wolfhart. Yn 1881 boaske se oan de muzikus Henri de Boer; sy krigen ien bern, [[Sophie de Vries-de Boer]], dy't ek aktrise waard en yn 1944 fermoarde waard yn [[Auschwitz (konsintraasjekamp)|Auschwitz]].
==Biografy==
Esther van Rijk begon al vroeg met toneelspelen bij amateurverenigingen. Hoewel haar ouders het lang probeerden te verhinderen, maakte ze in 1873 toch de overstap naar het professionele toneel. Ze [[debuut|debuteerde]] in haar geboortestad met een rol in ''Emma Berthold'' van [[Jacob Jan Cremer]]. Ze verhuisde in 1881 naar Amsterdam. Bij de [[Nederlandsche Toneel Vereeniging]] en de opvolger daarvan [[De Toneelvereeniging]] werd zij de spil van de toneelstukken fan [[Herman Heijermans]], vooral als de fiskerswiddo 'Kniertje' yn ''[[Op hoop van zegen (toanielstik)|Op hoop van zegen]]'' ([[1900]]). Dy rol hat se 1200 kear spile. Ook was zij te zien in de verfilmingen van [[Op hoop van zegen (1918)|1918]] en [[Op hoop van zegen (1934)|1934]]. In vrijwel alle stukken van Heijermans speelde zij tijdens de [[premiêre]] en vele malen daarna.
It [[Joadsk Histoarysk Museum]] presintearre in tentoanstelling oer har libben fan 19 maaie 2014 oant en mei 28 septimber 2014, mei de titel ''Hollands populairste actrice. Esther de Boer-van Rijk''.<ref>[http://www.jhm.nl/actueel/nieuws/tentoonstelling-over-hollands-populairste-actrice ''Tentoonstelling over Hollands populairste actrice'' - JHM.n]</ref>▼
Na de ontbinding van De Toneelvereeniging was ze de publyklûker van toneelgezelschappen die haar naam droegen: in 1924 werd het ''Gezelschap Esther de Boer-van Rijk'' opgericht en in 1933 het ''De Boer-van Rijk Ensemble''. Daarnaast heeft ze in alle belangrijke gezelschappen van haar tijd gespeeld, ook in het buitenland. In een [[Londen]]se opvoering maakte ze als Kniertje grote indruk, hoewel ze de rol (in een geheel Ingelskstalige [[cast]]) in het Nederlands speelde. Haar populariteit was groot, mede doordat haar spel had bijgedragen aan het opheffen van misstanden (bijvoorbeeld in de visserij) die Heijermans in zijn sociaal bewogen toneel aan de orde stelde. Volgens critici was zij in staat zelfs aan sentimentele rollen in drakerige toneelstukken een kern van ernst en waarachtigheid mee te geven.
By gelegenheid fan har 70e jierdei beneamde de [[Amsterdam (gemeente)|gemeente Amsterdam]] har yn 1923 ta 'burgeres van verdienste' en krihe hja in sulveren earemedalje. Yn 1928 waard se [[Ridder yn de Oarder fan Oranje-Nassau]] en yn 1929 Ridder in de Kroanoarder fan België.
▲It [[Joadsk Histoarysk Museum]] presintearre in tentoanstelling oer har libben fan 19 maaie 2014 oant en mei 28 septimber 2014, mei de titel ''Hollands populairste actrice. Esther de Boer-van Rijk''.<ref>[http://www.jhm.nl/actueel/nieuws/tentoonstelling-over-hollands-populairste-actrice ''Tentoonstelling over Hollands populairste actrice'' - JHM.n]</ref>
<gallery widths="200" heights="200">
| |||