Aralmar: ferskil tusken ferzjes
Content deleted Content added
→Sovjet-erfenis: kt |
No edit summary |
||
Rigel 2:
[[Ofbyld:Aral06.jpg|thumb|''Skippen op it drûge. (boarne: www.uzland.uz)'']]
[[Ofbyld:Aralzee.jpg|thumb|''Aralmar yn 1989 en op 12-aug-2003. (boarne: [[NASA]])'']]
[[Ofbyld:aral_zee_krimping.jpg|thumb|''Ofname Aralmar en foarming
De '''Aralmar''' (soms ek: '''Aralsee''') ([[Kazaksk]]: Арал теңізі, ''Aral teñizi''; [[Oesbeeksk]]: Orol dengizi; [[Russysk]]: Аральское море, ''Aralskoje more'') is de algemiene beneaming foar in oantal wetterbekkens, dy't earder ien mar foarmen yn [[Sintraal-Aazje]], lizzend op de grins fan [[Kazachstan]] en it autonome gebiet [[Karakalpakië]] fan [[Oezbekistan]].
De Aralmar ûntstie ûngefear 10 oant 20 tûzen jier ferlyn, doe't de rivier [[Amu Darja]] fan rjochting feroare en yn stee fan nei de [[Kaspyske See]] begûn te streamen en de leechlannen fan [[Sarakamysj]] folrûnen mei wetter.
Rigel 16:
[[Ofbyld:Aral Sea.gif|thumb|left|''It útdrûgjen fan de Aralmar'']]
De Aralmar is sûnt de jierren sechtich frijwat lytser woarn. De útdrûging fan de mar wurdt beskôge as ien fan de grutste miljeurampen fan ús tiid. De swietwettermar, dat de Aralmar oan it begjin fan de [[20e iuw]] noch wie, is wyls foar de helte feroare yn in sâltwetterwoastyn en foar de helte yn in sâltwettermar. Grutste oarsaak is de yrrigaasje foar de [[katoen]]bou, dy't in protte wetter oan de oanfierende rivier ûntlûkt.
Yn [[1987]] feroare de krimpende mar yn twa dielen; de
Neffens de lêste mjittingen (troch in Russysk-Oezbeekske ekspedysje yn novimber 2002) is it absolute nivo fan de Aralmar tsjintwurdich 30 meter en 47 sintimeter. It oarspronklike nivo (om 1900) wie 53,5 meter.
| |||