Brittanje: ferskil tusken ferzjes

'''Brittanje''' ([[Latynsk]] ''Britannia'') wie de namme fan de Romeinske provinsje dy't it lettere [[Ingelân]] en [[Wales]] omfietetomfettet. De wichtichste stêd wie [[Londinium]], (tsjinwurdichtsjintwurdich [[Londen]]).

De oermastering fan Brittanje begûn mei keizer [[Klaudius|Tiberius Claudius Drusus Nero Germanicus]] yn [[43]], mar de Britten bleauwenbleaunen noch in skoft opstannich. Ferneamd wie de opstân fan [[Boudicca]] yn [[60]]-[[61]]. De Romeinen teagen ûnder [[Julius Agrikola|Agrikola]] fierder nei [[Skotlân]], mar út it noarden wei bleau it ferset fan de [[Pikten]]. Dêrom bouden de Romeinen twa ferdedigingsmuorren: De [[muorre fan Hadrianus]] en de [[muorre fan Antoninus Pius]].

Brittanje hat in skoft ûnderdiel fan it [[Galyske keizerryk]] west ([[260]]-[[274]]), en in stikmannich jier letter ([[287]]) wie de súksesfolle generaal [[Karausius]] baas yn BritanjeBrittanje. Hy waard lykwols fermoarrefermoarde, en syn opfolger, [[Allektus]], waard ferslein troch keizer [[Konstantius I]], sadat yn [[296]] Britanje wer in part wiediel fan it Romeinske Ryk wie.

Healwei de [[3e ieu]] waarden de measte stêden fan stiennen muorren en ferdidigingswurkenferdedigingswurken foarsjenfoarsjoen. Utsein Londinium wienewienen de stêden oer it generaal net grut.

Yn [[306]] kaam Konstantius him wêrom nei Brittanje. Hy hie te krijen mei ynfallen en fersloech de [[Pikten]]. Mar dêrnei stoar hy ynienenhommels doe't hy yn [[York]] ferbleauwie. Syn soan [[Konstantyn de Grutte|Konstantyn]] waard troch syn troepen as syn opfolger útroppen. Hjirnei folge in rite fan ynterne striid, wêryn't Konstantyn as keizer oerbleau.

Dizze perioade wie foar Brittanje in perioade fan grutte bloei, dy't ta it grutste part fan de 4e ieu trochgean bliuwe soe. Der waard yn dizze periode in soad boud en op tal fan plakken ferskynden grutte partikulirepartikuliere huzen.

Healwei it midden fan de ieu wurdewaard de situaasjesitewaasje lykwols minder en waard Brittanje fan ferskate kanten oanfallen troch [[Pikten]], [[Skotten]], [[Attakotty]], [[Saksen]] en [[Franken]]. Dizze swiere oanfallen fûnen plakbarden tusken [[364]] en [[367]] en wurdwurde de ''barbaria conspiratio'' neamd. [[Theodosius de âldere]] (de heit fan de lettere keizer [[Theodosius I]] kaam yn [[368]] nei Brittanje mei in grut ekspedysje legerekspedysjeleger om de oardeoarder weromkomme te litten.

Yn [[383]] waard generaal [[Magnus Maksimus]] troch it leger yn Brittanje as keizer útroppen. Maksimus wiehie mei [[Theodosius de âldere]] yn Brittanje op fjildtocht west, en hie sels in stikmannich oerwinnings helle. Hy stiekstuts mei in grut diel fan syn troepen oer nei [[Galje]] om syn machtsgebiet út te wreidzjen. Neidat in grut diel fan de troepen weromgong waard Brittanje wer oanfallen,. marMar yn [[388]] nei't it ferstjerren fan Maksimus dea kaam de rêst op 'e nij werom. Pas yn [[398]] kaam der wer in grutte oanfal fan de Pikten.

Yn [[402]] waard troch [[Stilicho]] in grut part fan de troepenmacht út Brittanje weihelle omdat it earne oars yn it ryk better ynsetynsetten wurde koe. Germaanske folken as de [[Alanen]], [[Fandalen]] en [[Sueben]] makken tankber gebrûk fan de sitewaasje en foelen Galje oan. De yn oareOare legerûnderdielen yn Britanje kamen dêrby yn opstân. Ut har fermidden waard achterinoar ta keizer útroppen [[Marcus]], [[Gratianus (Britannia)|Gratianus]] en [[Konstantyn III|Konstantyn]]. De earste twa bleauwenbleaunen mar koart oan it bewâld, mar yn [[407]] ûnder Konstantyn stiekstuts sawat it hiele Romeinske leger it Kanaal oer nei Galje. Konstantyn waard nei in stikmannich jieren fan in protte striid (tjintsjin ynfallers, tjintsjin keizer [[Honorius]] en tjin oare opstânnelings en troanpretendententroanpretindinten) úteinlik yn [[411]] ferslein en deade. Yn [[409]] wiene der yn Brittanje gjin Romeinske soldaten mear en der soenen ek gjin troepen mear hinne tastjoerdstjoerd wurden.