Ychten: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
red
No edit summary
Rigel 14:
 
== Skiednis ==
Yn 1511 wurdt Ychten skreaun as Echtna, lizzende yn de [[gritenij]] fan [[Lemster Fiifgea]]. Dat it doarp âld is, docht wol bliken út âlde stikken fan it jier [[1200]] doe't der 23 húshâldings wennen. De tsjerke hat ek in rike histoarje en is neamd nei de hillige [[Lourentsius]] anno [[1597]]. Begjin [[1825]] hat de tsjerke in skûlplak en rêding west foar in soad minsken, want yn dat jier hat der in grutte oerstreaming west mei as gefolch dyktrochbraken. It wetter stie doe op in soad plakken 1.50 meter boppe it [[meanfjild]]. Fan de 182 wenten dy't doedestiids yn Ychten stienen, binne mear as 150 foar in part slim skansearre en ferdwûn. Krekt yn dy tiid wie de feanterij al drok oan 'e gong. De op it fjild steande foarrieden [[turf (brânstof)|turf]] spielden fuort, fee ferdronk, wêrtrochen dedêrtroch earmoedewie dêrneide earmoedei ek tige grut wie.
 
== Geografy ==
[[Ofbyld:Haventje van Echten Tjeukemeer.jpg|thumb|''Haventsje fan Ychten'']]
Yn it gebiet fan Ychten binne yn de [[19e iuw]] inkelde fearten groeven foar de ôffier fan turf. In foarbyld dêrfan is de yn it súdeastlike diel lizzende [[Klynsmafeart]]. Fierder de [[Middenfeart (Ychten)|Middenfeart]] en de [[Giterske Feart]], datdy’t op it gebiet fan [[Eastersee]] leitlizze. Oarspronklik in gebiet mei in soad bosk ôfwiksele mei stikjes greidlân. Nei [[1750]] is dat foar in grut part fergroeven foar [[turfwinning]] en hat it gebiet yn de rin fan de tiid grutte feroarings ûndergien. Om 1840 hinne waard begûn mei de útfeante plassen drûch te meallen en yn kultuer te bringen. In pear persielen bringe dy perioade noch yn it sin en binne dêr werom te finen, ek de trije slúskes dy't foar de ôffier brûkt waarden binne noch yn it gebiet. De feanarbeiders makken romte foar de boeren. Lân wie wetter en wetter waard wer lân.
Om 1840 hinne waard begûn mei de útfeante plassen drûch te meallen en yn kultuer te bringen. In pear persielen bringe dy perioade noch yn it sin en binne dêr werom te finen, ek de trije slúskes dy't foar de ôffier brûkt waarden binne noch yn it gebiet. De feanarbeiders makken romte foar de boeren. Lân wie wetter en wetter waard wer lân.
 
De [[Tsjûkemar]] is mei syn 2116 ha. de grutste mar fan Fryslân. Yn [[1856]] ishawwe mense drok dwaande west om de mar drûch te meitsjen. De plannen wienen hielendal rûn. Sa moasten der 6 wettermûnen boud wurde, in slûs, inkeleinkelde kilometers feart groeven en ek wegen oanlein wurde. De totale kosten waarden rûsd op fl. 459.165,00 of omrekkene fl. 218,65 per ha. Dat it plan net útfierd is, kaam trochdat der net genôch jild oanlutsen wurde koe en ek de grûnsoarte wie net fan sokke bêste kwaliteit. Sadwaande is ien fan de grutste Fryske marren bewarre bleaun.
 
== It besjen wurdich ==