De Gouden Swipe (film)

De film De Gouden Swipe is in Frysktalige film fan Steven de Jong, nei it boek De Gouden Swipe (1941) fan Abe Brouwer.

Oersjoch

Premjêre: 12 septimber 1996 yn De Lawei
Rezjy: Steven de Jong en Alex Bordewijk
produksje en senario: Steven de Jong
kamera: Henny Schoonheim
lûd: Rudolf Grob en Hielke Beerstra
kamera: Henny Schoonheim
montaazje: Tjerk Boersma, Rob Hakhoff en Peter Rump
muzyk: Ronald Bordewijk en De Kast

Meitsjen

De rjochten op it boek wienen earst kocht troch Joop van den Ende, dy’t der in telefyzjesearje fan meitsje woe, mar nettsjinsteande it krewearjen fan Hans Wiegel woe it bedriuwslibben him net stypje.

Steven de Jong fan Snits hat foar it meitsjen fan dizze Frysktalige film lotten ferkocht. Friezen koenen helpe troch lotsjes te keapjen en makken sa kâns op de haadpriis: in echt hynder. Der waard in hynsterees mei bekende Nederlanners organisearre en elk fûns waard oanskreaun dat mar in gûne oer hie foar it meitsjen fan De Gouden Swipe. It NOB stuts de helpende hân ta troch tsjin redusearre taryf fasiliteiten beskikber te stellen.

Nei acht jier koe de film makke wurde. Opnaam yn 24 dagen, mei een budzjet fan acht ton ( stipe troch it CoBo Fûns en de TROS) yn Nijlân, Allingawier, De Jouwer, Húns, Hichtum en Parregea. Rense Westra soe yn it earstoan eins in byrol krije, mar krige de haadrol troch it ôfsizzen fan de bedoelde haadrolspiler.

Fertoaning

De kritiken wiene tige ûngelyk, mar it Fryske publyk wie entûsjast. It Filmhûs yn Ljouwert (Stifting Filmsintrum foar Film yn Fryslân) hat sels ekstra foarstellings ynlaske. De film hat allinnich yn de Fryske bioskopen draaid.

Yn desimber 1996 hienen der al 11.000 minsken nei sjoen. Nei mear as 170 foarstellings bûten de gewoane distribúsjekanalen om stie de teller boppe de 20.000. En dêr wie it net mei oer: mear as 50.000 minsken seagen de film.

In 1997 waard De Kast mei it sjongstik út de film, In nije dei, bekend yn Nederlân. Op 1 desimber 1997 ferskynde de film op keapfideo, mar in oanfraach by it Nederlânsk Fûns foar de Film rûn doe noch.

Ferhaal

De Gouden Swipe fertelt it ferhaal út de tritiger jierren fan de Fryske boer Douwe Walinga. Dy is lykas syn soan Ate gek op hurddraverijen. In gefjocht mei syn buorman Wilco Heerenga feroaret harren omgong. Douwe mient dat it letter wer goed is, mar Wilco bliuwt fijannich. Douwe syn grutte pasje foar hynders giet lykwols ten koste fan it buorkjen. Op in dei moat Douwe dêrtroch jild liene by syn buurman Wilco. Wilco slacht letter my Douwe syn frou Liesbeth om. Ate fernimt dat syn mem fertuteazet, beskuldiget Wilco fan oerspul en sjantaazje. Douwe kiest de kant fan de buorman en jout syn soan in pak op 'e bealch. Breinroer naait Ate út. De fete tusken heit en soan wurdt beslechte op 'e drafbaan, dêr’t beide stride om de begearde Gouden Swipe.

Besetting

Douwe Wallinga - Rense Westra (ferfanger - Dirk Bolwijn)
Lysbeth Wallinga - Aly Bruinsma
Ate Wallinga - Steven de Jong
Janke Feikema - Maaike Schuurmans
Keimpe Feikema - Fokke de Vries
Ids Wallinga - Pieter de Vries
Wilco Heerema - Joop Wittermans
Joukje - Hilly Harms
Gepke - Marijke Geertsma
Bouke - Jan de Jong
Piebe - Jan Arendz
Sybe - Jelle Zwart
Knilles - Wobbe Zwart
Gelf - Hendrik Jonkman
Ype - Henk Minnema
dokter Fryhof - Hidde Maas
skoarstienfeier - Menno Sappé
Faam Heerema - Gieneke Jager
dûmny - Alex van Ligten
sprekstalmaster - Wilbert Gieske
Bet - Margje Wittermans
kasteleinske - Leny Dijkstra
dokter Medwert - Bram van der Vlugt
speaker - Wiebe Krist
Jan Post - Robert v.d. Lei
frou op 'e dyk - Wietske Wiersma
poppe - Anette van Loosen
poppe - Lars Gorter
bestjoerslid - Johannes Brouwer
pikeurs - Glad Laurelton (Kol), Cees Kamminga, Theo Jonkman, Pieter Huizinga, Haye Attema, Joost Ydema, Marc Bustorf, John Borkent, Fred de Zoete, Luut Dooper, Marco Vosse, Arnold Postumus