Fulgata

De Fulgata of Fulgaat (Editio Vulgata) is in wichtige bibeloersetting yn it Latyn. It is troch Hiëronymus makke yn opdracht fan paus Damasus en dien tusken 390 en 405 nei Kristus. De Fulgata tanket syn namme oan de útdrukking versio vulgata ('folksk Latyn') en wie yn it sljochtweihinne Latyn skreaun (sermo humilis). It ferskil tusken it elegante Ciceroniaanske of literêre Latyn dêr't Hiëronymus in master yn wie en it ienfâldige folkske Latyn is grut. De Fulgata waard makke om in akkurate en ienfâldich te begripen ferzje te krijen as eardere oersettings, de Ald Latynske oersettingen of "Vetus Latina". It wie de earste en hat iuwenlang de ienige kristlike Bibeloersetting west dêr't de oersetting fan it Alde Testamint streekrjocht út it oarspronklike Hebriuwsk kaam ynstee fan út it de Grykske Septuaginta.

De Fulgata hat fan grutte ynfloed west op de kultuer, de keunst en it libben yn de Midsiuwen. Troch de "Tsjustere Midsiuwen" hinne en letter yn de Renêssânse en Reformaasje, stie Hiëronymus' monumintale wurk as in lêste steunpylder fan de Romeinske gloarje en wie de hoekstien fan de Westerske tsjerken yn harren stribjen nei in feriene Jeropa troch it katolike leauwen. Oer in tiidrek fan mear as tûzen jierren (400 - 1530) tsjinne it as ynspiraasjeboarne foar talrike skilderijen en lieten. Eardere besikings om de bibel nei folkstalen oer te setten waard dien op basis fan de Fulgata omdat dy beskôge waard as ûnfeilber en troch God ynspireare.

Sûnt 1546 oanfurdige it Fatikaan op it Konsily fan Trente allinnich de Fulgata ferzje as gesachhawwend, mei it gefolch dat alle katolike oersettings fan de Bibel, bassearre op de grûntalen en modern wittenskiplik ûndersyk, wachtsje moasten oant nei de ensyklyk Divino Afflante Spiritu (1943).

Keppeling om utens

Wikimedia Commons

Ofbylden dy't by dit ûnderwerp hearre, binne te finen yn de kategory Vulgata fan Wikimedia Commons.