Edmund Burke: ferskil tusken ferzjes

'''Edmund Burke''' ([[Dublin]], [[12 jannewaris]] [[1729]] – [[Beaconsfield (Ingelân)|Beaconsfield]], [[9 july]] [[1797]]) wie in [[Ierlân |Iersk]] [[filosoof]] en [[politikus]] dy’t as grûnlizzer fan it moderne [[konservatisme]] wurdt beskôge wurdt.

Edmund Burke kaam yn [[1750]] nei [[Londen]] om derdêr jurist te wurden. Mar de rjochtswittenskip fûn hy dôchs mar neat. Hy begûn politike stikken te skriuwen foar it krekt oprjochte tydskrift “[[The Annual Register]]". In skoftke letter soe Burke selfsels ek de polityk yn stappenstappe as lid fan de [[Whig]]partij.

Burke bestridebestried felfûl de [[Frânske revolúsje]] wer tsjinoerwêr't hy de Ingelske [[Glorious revolution]] en de [[Amerikaanske revolúsje]] tsjinoer pleatste.

Burke seach de rol fan de steat te opsichte fan de maatskippij foaral as dy fan in túnman mei syn tún. De túnman besocht de tún te ûnderhaldeûnderhalden. Progressiven en revolúsjonairen seagen Burke as boukundige dy't de boel steatshieltiten oan de fan blaudrukken en [[utopy|utopyen]] woe feroarje woe. Burke wizewiisde it utopysk radikalisme fan de hân. Hy foarseach al yn syn “Reflection on the Revolution in France’ dat de Frânske revolúsje op in diktatoriaal skrikskrikbewâld bewynútrinne soe út rinne. Ûnder lieding fan [[Robespierre]] ûntwikkele de Frânske revolúsje har yndie yn dy rjochting.

Edmun Burke skriuwt yn [[1757]] syn ûndersyk. In filosofysk ûndersyk nei de oarsprong fan ús tinkbylden oer it sublime en it skjinjeskjinne. Yn dit ûndersyk stelt hy dat skoanheitskoanderens en oerweldiging elkoarsinoars tsjinpoalen binne. Hy jout formele skaaimerken fan wat minsken as moai ûnderfineerfare. Bygelyks rûn en sêft.

[[Kategory: filosoofFilosoof|Burke]]

[[Kategory: Frijmitselderij]]