Tsaar Nikolaj I stoar [[2 maart]] [[1855]] sadat Alexander de nije Tsaar fan Ruslân en gruthartoch fan Finlân waard. It earste jier fan syn regear hie er it drok mei [[Krimoarloch]] dy't syn heit mei úteinset wie. Deze oorlog werd in [[1856]] beëindigd met de [[Frede fan Parys (1856)|Frede fan Parys]], wat het verliezen van de oorlog door Rusland betekende. Hij kwam aan veler wens tot hervormingen tegemoet: hij verleende in 1856 gratie aan de [[Desimbristenopstân|desimbristen]] en schafte in 1861 de [[liifeigenskip]] van de boeren af waardoor hij in Rusland bekendstaat als de "befrijder fan Ruslân". Dit was echter vooral uit economische overwegingen gedaan. Alexander wilde namelijk een grote klasse onafhankelijke en zelfstandige boeren creëren en daarnaast een groep mensen die zou kunnen instaan voor de industriële behoeftes die Rusland had. Ook voerde hij een zeker gemeentelijk en gewestelijk zelfbestuur in door instelling van de [[zemstvo]]'s, al werden die enkel toegelaten in de centrale delen van het land omdat Alexander vreesde dat ze de separatistische ideeën in de grensgebieden zouden versterken. Daarnaast verbeterde hij de rechtspraak, matigde de pers sensuer en verkortte in 1859 de [[tsjinstplicht]] in het leger van 25 jaar tot 15 jaar.
HijHy voerdesette ookferoarings hervormingentroch dooryn in hetit [[ûnderwiis]]. DankzijTanksy hemhim werdenwaarden er inyn de jarenjierren zestigsechtich vanfan de 19e eeuwieu nieuwenije universiteiten opgerichtoprjochten. OndanksNettsjinsteande desyn hervormingenherfoarmingen dieyn hij in [[1864]] in het [[Basisûnderwiis|legerit ûnderwiis]] en [[Middelbere skoalle|middelber ûnderwiis]] doorvoerde,bleefbleau hetit [[analfabetisme]] inyn Ruslân Ruslandrelatyf relatiefsjoen hoogheech (casa. 80%). TussenTusken [[1867]] en [[1869]] voerdefierde hijhy kerkelijketsjerklike hervormingenherfoarmingen doortroch. De opleidingoplieding vanfan de geastelikengeastliken waard ferbettere en hetit overschotoartal aanoan priestersprysters werdwaard teruggedrongenweromdyn. De ''tsaar-befrijder'' maaktemakke eenin eindeein aan deoan willekeur vanfan de [[burokrasy]] en de polysje. Sa feroare Ruslân stadichoan fan in plysjesteat yn in [[rjochtssteat]] neffens Europeesk model.
NaNei de tweedetwadde PoolsePoalske opstandopstân inyn [[1863]], diedy't hijhy hardhandighurdhandich liet neerslaandelslagge, werdwaar zijnsyn politiekpolityk behoudenderbehâldender. TijdensUnder zijnsyn regeringsperiodebewâld kendehat RuslandRuslân eenin grutte aanzienlijkegebiedsútwreiding gebiedsuitbreidingtrochmakke, metbenammen name inyn Aazje. De tsaar bedwongbetwong de opstandigeopstannige stammen op de'e [[Kaukasus]]. ZijnSyn beleidbelyd waswie minwie ofút meeren tegenstrijdigtroch tsjinstridich, waardoorsadat de conservatievenkonservativen hemhim te liberaal vondenfûn, terwijlwylst de liberalen hemhim wer te conservatiefkonservatyf vondenfûn. De toenemende aanslagen van de [[nihilisme (politike streaming)|nihilisten]] beantwoorddebeantwurde AlexanderAleksander metmei hardehurde politiemaatregelen. TegelijkTeffens echter liet hij een soort constitutie met vertegenwoordiging van de zemstvo's bij de regering ontwerpen. De dag waarop hij dit plan had goedgekeurd, werd hij na zes mislukte aanslagen het slachtoffer van een bomaanslag door de revolutionaire [[Narodnaja Volja]]. Hij was zwaargewond, bloedde hevig en overleed na een kwartier. Hij werd opgevolgd door zijn meer behoudende zoon [[Aleksander III fan Ruslân|Aleksander III]], die aanwezig was bij het overlijden van Aleksander II. Dy [[moard]] hie fan gefolgen dat de nije tsaar it plan foar de nije konstitúsje ferskuorde.
Op 13 septimber 1855 waard Alekander II ta Grutkrus yn de [[Militêre Willems-Oarder]] beneamd. Kening Willem III beneamde yn itselde beslút ek Keizer [[Napoleon III]] ta Ridder-Grutkrus. De beide keizers wienen fijannen yn de [[Krimoarloch]]; Nederlân wie neutraal.
