Kjifstikelbaarcheftigen

De kjifstikelbaarcheftigen (wittenskiplike namme: Hystricomorpha) foarmje in ûnderskift fan 'e klasse fan 'e sûchdieren (Mammalia) en it skift fan 'e kjifdieren (Rodentia). De wittenskiplike namme fan dizze taksonomyske groep is foarme út it Latynske hystrix, "kjifstikelbaarch", en it Grykske μορφή (morphē), "foarm", en kin dus oerset wurde as de "kjifstikelbaarchfoarmigen".

Kjifstikelbaarcheftigen
In Kubaanske hûtia (Capromys pilorides).
Taksonomy
ryk:	dieren (Animalia)
stamme:	rêchstringdieren (Chordata)
ûnderstamme:	wringedieren (Vertebrata)
klasse:	sûchdieren (Mammalia)
skift:	kjifdieren (Rodentia)
ûnderskift:	kjifstikelbaarcheftigen (Hystricomorpha)
Brandt, 1855

Taksonomy

De kjifstikelbaarcheftigen foarmje ien fan 'e fiif grutte ûnderskiften fan 'e kjifdieren. De groep falt sels wer útinoar yn 'e tuskenskiften fan 'e kaamfingers (Ctenodactylomorphi) en de kjifstikelbaarchdieren (Hystricognathi). Ta de kjifstikelbaarchdieren hearre û.m. de kjifstikelbargen fan de Alde Wrâld (Hystricidae), de kjifstikelbargen fan de Nije Wrâld (Erethizontidae), de beverrotten (Myocastoridae) en de kavia-eftigen (Caviidae).

Untwikkeling en fersprieding

It ûnderskift fan 'e kjifstikelbaarcheftigen is nei alle gedachten yn Aazje ûntstien. De âldst bekende fossilen komme allegear út Aazje, en hearre ta de famyljes fan 'e kaamfingers of gûndys (Ctenodactylidae) en de útstoarne Chapattimyidae. Tsjintwurdich komme de kaamfingers inkeld noch yn Noard-Afrika foar. Ek de âldste kjifstikelbaarcheftigen, de Tsaganomyidae, dêr't wierskynlik alle moderne soarten út fuortkommen binne, libben yn Aazje. Tsjintwurdich omfettet it ûnderskift sa'n 300 soarten dy't ferdield binne oer likernôch 80 skaaien en hast 20 famyljes. Dêrfan is it grutste part lânseigen yn Súd-Amearika, mei in stikmannich yn Afrika en Súd-Aazje en mar ien elk yn Jeropa en Noard-Amearika.

Klassifikaasje

ûnderskift kjifstikelbaarcheftigen (Hystricomorpha) famylje Laotiaanske rotsrotten (Diatomyidae) famylje Tsaganomyidae † tuskenskift kaamfingers (Ctenodactylomorphi) famylje Chapattimyidae † famylje Cylindrodontidae † famylje Ivanantoniidae † famylje kaamfingers of gûndys (Ctenodactylidae) famylje Sciuravidae † tuskenskift kjifstikelbaarchdieren (Hystricognathi) famylje kjifstikelbargen fan de Alde Wrâld (Hystricidae) lytsskift Afrikaanske kjifstikelbaarchdieren (Phiomorpha) famylje Afrikaanske rotsrotten (Petromuridae) famylje Myophiomyidae † famylje Diamantomyidae † famylje Kenyamyidae † famylje Phiomyidae † famylje reidrotten (Thryonomyidae) boppefamylje Afrikaanske molrotten en sibben (Bathyergomorpha) famylje Afrikaanske molrotten (Bathyergidae) famylje Bathyergoididae † lytsskift kjifstikelbaarchdieren fan de Nije Wrâld (Caviomorpha) boppefamylje kavia-eftigen (Cavioidea) famylje agûtys en akûtsjys (Dasyproctidae) famylje Eocardiidae † famylje kavia-eftigen (Caviidae) famylje paka's (Cuniculidae) famylje pakarana's (Dinomyidae) boppefamylje kjifstikelbargen fan de Nije Wrâld (Erethizontoidea) famylje kjifstikelbargen fan de Nije Wrâld (Erethizontidae) boppefamylje skynrôteftigen (Octodontoidea) famylje beverrotten (Myocastoridae) famylje hûtia's (Capromyidae) famylje kaamrotten (Ctenomyidae) famylje reuzehûtia's (Heptaxodontidae) † famylje skynrotten (Octodontidae) famylje stikelrotten (Echimyidae) boppefamylje tsjintsjilla-eftigen (Chinchilloidea) famylje Neoepiblemidae † famylje tsjintsjillarotten (Abrocomidae) famylje wolmûzen (Chinchillidae)

Boarnen, noaten en referinsjes

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: References, op dizze side. Commons Wikimedia Commons  Ofbylden dy't by dit ûnderwerp hearre, binne te finen yn de kategory Hystricomorpha fan Wikimedia Commons.