Pontianustsjerke (Marsum)
De Pontianustsjerke oan de Buorren is in protestanske tsjerke op it hichste punt fan de terp fan Marsum.
| Pontianustsjerke | ||
| ||
| ||
| Lokaasje | ||
| lân |  Nederlân
| |
| provinsje |  Fryslân
| |
| gemeente |  Waadhoeke
| |
| plak | Marsum | |
| adres | Buorren 20 | |
| koördinaten | 53° 12' N 5° 43' E | |
| Tsjerklike gegevens | ||
| patroanhillige | paus Pontianus | |
| Arsjitektuer | ||
| boujier | âldste dielen ± 1200 (tsjerke); toer 13e iuw | |
| boustyl | romanogotyk | |
| monumintale status |  ryksmonumint
| |
| monumintnûmer | 28622 [1] | |
| Webside | ||
| PKN Bitgum-Bitgummole-Ingelum-Marsum | ||
| Kaart | ||
  | ||
Bouskiednis
bewurkje seksjeDe âldste dielen fan de yn de roomske tiid oan paus Pontianus wijde tsjerke datearje út likernôch 1200 en binne boud fan dowestien en kleastermoppen. Foaral oan de noardlike kant fan de tsjerke is it muorrewurk fan dowestien bewarre bleaun. Ek binne dêr noch twa tichmitsele romaanske finsters te sjen en hoe heech de oarspronklike tsjerke west hat. Yn de 15e iuw krige de tsjerke mei de doe noch lytse heechlizzende ramen yn de súdlike muorre foar it earst gotyske finsters. Om 1770 waarden in grut part fan de tsjerke fernijd en it tsjintwurdige koer út giele bakstien boud.
De oarspronklik fan kleastermoppen boude toer is 13e iuwsk en waard oan de súdlike en westlike kant mei gieltsjes ommantele. Lykas oare Fryske tsjerken wie de toer oarspronklik mei in sealtek ôfsletten. Healwei de 19e iuw waard it sealtek ferfongen troch de hjoeddeiske spits op de toer. Yn de toer is in smei-izeren oerwurk út 1500, de twa wizerplaten binne fan 1646.
Ynrjochting
bewurkje seksje
De ynrjochting út it ein fan de 17e iuw is noch foar in grut part oanwêzich. Foar de iken preekstoel oer steane twa hearebanken út 1670 en 1671. In tredde hearebank út de 18e iuw stiet yn it koer.
Yn de toer hingje twa klokken fan Hans Falck, dy't getten binne yn 1618.
Oargel
bewurkje seksjeYn 1804 boude Albertus van Gruisen in nij oargel yn de Marsumer tsjerke. Bakker & Timmenga restaurearre it ynstrumint yn 1984. It oargel hat 16 registers, ferdield oer haadwurk en rêchwurk en oanhongen pedaal.
Tsjerklike gemeente
bewurkje seksjeFanôf 14 desimber 2003 foarmen de herfoarme gemeente fan Marsum, de herfoarme gemeente fan Bitgum en Ingelum en de grifformearde gemeente fan Bitgummole in Samen op Weg-federaasje. Dat rûn op 17 febrewaris 2013 út op in fúzje fan de gemeenten.[2]
Om't it foar de protestanske gemeente jimmeroan dreger waard de fjouwer monumintale tsjerkegebouwen te ûnderhâlden, waard de Marsumer tsjerke yn 2013 tegearre mei dy fan Bitgum en Ingelum oerdroegen oan twa stiftings. De stifting "De krobbe derút" draacht sûnt soarch foar it ûnderhâld en behâld fan de Pontianustsjerke. De protestanske gemeente bliuwt it gebou brûken foar tsjerketsjinsten.[3][4][5]
Sjoch ek
bewurkje seksje
|
|
|
|
|
| Preekstoel |
Eysinga-bank (1671) | Goslinga-Andringa bank (1670) |
Hearebank Bouwmeester-Jongestal (18e iuw) |
Skip rjochting koer |
Keppeling om utens
bewurkje seksje| Boarnen, noaten en/as referinsjes: | ||
|
