Tsjerke fan Pogum

De Tsjerke fan Pogum (Dútsk: Pogumer Kirche) is in luthersk tsjerkegebou yn Pogum, in doarpke yn it noardwêst fan it Reiderlân, dêr't de Iems yn de Dollard mûnet.

Tsjerke fan Pogum Pogumer Kirche
bouwurk
lokaasje
lân	Dútslân
regio	Nedersaksen
lânkring	Lier
plak	Pogum
adres	Kirchring
bysûnderheden
type bouwurk	Tsjerke
boujier	tsjerke: 1776 toer fan eardere datum
boustyl	toer: gotyk
monumintale status	Kultuermonumint
offisjele webside
Side tsjerklike gemeente

Skiednis

Yn de midsiuwen hearde Pogum by de proasdij fan Hatzum yn it bisdom Münster. It doarpke hie in lytse tsjerke en de proast fan Hatzum wie yn de 16e iuw tagelyk pastoar fan Ditzum en Pogum. Om't de patronaatsfamylje Fan Ripperda út Petkum oergyng op de lutherske lear, waard ek de tsjerklike gemeente luthersk, ek al hongen de measte leden fan de gemeente de grifformearde lear oan. De grifformearden wisten lykwols yn 1667 wol it rjocht om sels de predikant ôf te twingen.

Ut de letgoatyske tiid datearret de sealtektoer mei spitsbôgeportalen. Oarspronklik wie de toer de iennige poarte ta de tsjerke en it tsjerkhôf, dat eartiids mei in fersterke muorre omklamme waard.

Ynterieur

Yn it jier 1776 waard op de fûneminten fan de midsiuwske tsjerke in nije tsjerke boud. De muorreflakken fan de súdlike muorre wurde troch pilasters en grutte rûnbôgefinsters ferdield. Ek de eastlike muorre hat rûnbôgefinsters, wylst de oare muorren fierder gjin finsters hawwe.

Ynrjochting

De tsjerke hat in houten balkeplafond. It eastlike diel fan de tsjerke wurdt troch in doksaaleftige houten oargelgalerij ôfsletten. Underdiel fan de galerij foarmet it oargel, dat op twa houten pylders rêst. Sydlik fan it oargel binne twa lôzje-eftige hearebanken.

Oars as wenst yn in lutherkse tsjerke stiet op it plak fan in stiennen alter yn it eastlike diel in houten nachtmielstafel. De preekstoel fan Hindrick Eben stamt út 1681 en hat noch yn de midsiuwske tsjerke stien. Tusken de draaide pylderkes binne yn de fjilden dêrtusken de reliëfs fan de fjouwer evangelisten oanbrocht. Ek de mei andréaskrusen en in rútpatroan fersierde sark fan Bremer sânstien út de 12e iuw stamt út de midsiuwse tsjerke.

De tsjerke besit noch in nachtmielsbeker út it jier 1634. De messing kroanluchter waard yn 1769 makke.

Oargel

It lytse ienmanualige oargel waard yn de jierren 1758-1759 troch Johann Adam Berner út Jever boud en letter nei de nijbou ferhûze. Westfaalsk binne it fykwurk oan it oargel en it rike tal pipefjilden, dy't om de grutte middeltoer groepearre binne. It oargel telt seis registers en gjin pedaal. Trije registers en de oargelkas binne orizjineel; de oare trije registers gyngen yn de rin fan de 20e iuw ferlern. Yn 1917 waarden yn it plak fan de pipen fan de oargelkas de trompetbekers ôfstien as grûnstof foar de wapenyndustry, sadat yn alle gefallen it oansjen fan it oargel oarspronklik bleau.

Yn 1999 waard de oarspronklike steat fan it oargel troch Martin ter Haseborg wer opmakke. De registers dy't earder ferlern gien wiene waarden mei de traktuer rekonstruearre en it oargel krige nij balgewurk. De disposysje fan it oargel is sûnt wer deselde as dy fan 1759.

Keppeling om utens

• Orgelsite: ynformaasje en disposysje oargel

Boarnen, noaten en referinsjes

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: Literatur en Einzelnachweise, op dizze side. Commons Wikimedia Commons  Ofbylden dy't by dit ûnderwerp hearre, binne te finen yn de kategory Tsjerke fan Pogum fan Wikimedia Commons.