Jingle Bells

Jingle Bells is ien fan 'e bekendste en meast songen Ingelsktalige sekuliere krystferskes. De titel betsjut "Rinkel Bellen". Jingle Bells waard yn 1857 publisearre en is sûnt altyd tige populêr bleaun.

Jingle Bells
algemiene ynformaasje
taal	Ingelsk
sjenre	krystferske
útbrocht	1857
skriuwer	James Lord Pierpont
komponist	James Lord Pierpont
resultaten
covers	ferskaat
oar
útfierings	ferskaat

Skiednis

It liet Jingle Bells waard skreaun troch de Amerikaan James Lord Pierpont (1822-1893), dy't sawol de tekst dichte as de meldij komponearre. Dat barde yn 1850 yn 'e Simpson Tavern yn Medford yn 'e Amerikaanske steat Massachusetts. Pierpont publisearre it liet yn 1857 ûnder de titel The One Horse Open Sleigh ("De troch ien hynder lutsen iepen belslide"). "Jingle Bells" (twaris songen) is eins de earste regel fan it refrein en dêrtroch it bekendste diel fan 'e tekst. Meitiid begûn men dêrom it hiele ferske sa te neamen.

Men wol wol hawwe dat Jingle Bells oarspronklik skreaun waard foar it koar fan in sneinsskoalle, of oars as drinkliet. Hoewol't it eins tekstueel gjin bân mei de kryst hat, rekke it assosjearre mei krystmuzyk en de feestperioade oan 'e ein fan it jier troch syn wintertematyk. Dat barde stadichoan yn 'e 1860-er en 1870-er jierren. Tsjin 'e ein fan 'e njoggentjinde iuw wie de bân tusken Jingle Bells en de kryst yn Noard-Amearika stevich fêstige.

In plakette yn Medford hâldt de oantins yn libben oan it feit dat dêr troch James Lord Pierpont Jingle Bells skreaun waard.

Yn 'e 1880-er jierren wie Jingle Bells al in tige populêr ferske, dat ôfprinte waard yn in soad sjongbondels. De earste lûdsopname dy't derfan makke waard, wie in fonograafsilinder dêr't it liet op 30 oktober 1889 op fêstlein waard troch in Will Lyle. (Alle eksimplaren dêrfan binne lykwols neitiid ferlern gien.) Yn 'e tweintichste iuw waard Jingle Bells troch withoefolle artysten songen en fêstlein, benammen yn 'e Angelsaksyske wrâld. Bekende ferzjes binne û.o. dy fan Glenn Miller en syn orkest út 1941, dy fan Bing Crosby en de Andrews Sisters út 1943, en dy fan Kimberley Locke út 2006.

Op 16 desimber 1965 waard Jingle Bells it earste liet dat út 'e romte wei útstjoerd waard, doe't de astronauten fan 'e Gemini 6 it by wize fan grap songen foar Mission Control yn Houston.

Tekst

Ingelske tekst

1.
Dashing through the snow
In a one-horse open sleigh
O'er the fields we go
Laughing all the way

Bells on bob tail ring
Making spirits bright
What fun it is to ride and sing
A sleighing song tonight!

refrein:
Jingle bells, jingle bells,
Jingle all the way.
Oh! what fun it is to ride
In a one-horse open sleigh.

Jingle bells, jingle bells,
Jingle all the way;
Oh! what fun it is to ride
In a one-horse open sleigh.

2.
A day or two ago
I thought I'd take a ride
And soon, Miss Fanny Bright
Was seated by my side,

The horse was lean and lank
Misfortune seemed his lot
He got into a drifted bank
And then we got upsot.¹

refrein

3.
A day or two ago,
The story I must tell
I went out on the snow,
And on my back I fell;

A gent was riding by
In a one-horse open sleigh,
He laughed as there I sprawling lie,
But quickly drove away.

refrein

4.
Now the ground is white
Go it while you're young,
Take the girls tonight
and sing this sleighing song;

Just get a bobtailed bay
Two forty as his speed²
Hitch him to an open sleigh
And crack! you'll take the lead.

refrein

Fryske proaza-oersetting

1.
Mei faasje troch de snie
Yn in iepen belslide mei ien hynder
Geane wy troch de fjilden
It hiele ein laitsjend

Bellen rinkelje oan in opbûne sturt
En meitsje de geast fleurich
Wat hearlik is 't om te riden en
fan 'e jûn in slidesang te sjongen!

refrein:
Rinkel bellen, rinkel bellen,
Rinkel it hiele ein.
Oh! sa moai is 't om te riden
Yn in iepen belslide mei ien hynder.

Rinkel bellen, rinkel bellen,
Rinkel it hiele ein.
Oh! sa moai is 't om te riden
Yn in iepen belslide mei ien hynder.

2.
In dei as twa ferlyn
betocht ik om út te riden
En juffer Fanny Bright
Siet rillegau njonken my

It hynder wie meager en tin
Ungelok liek syn lot
Hy bedarre yn in sniebank
en doe foel de slide om

refrein

3.
In dei as twa ferlyn,
Dit ferhaal moat ik fertelle
Gie ik derop út yn 'e snie,
En plofte ik del op myn rêch;

In hear kaam krekt foarby
Yn in iepen belslide mei ien hynder,
Hy lake wylst ik dêr plat lei,
Mar ried gau-gau troch.

refrein

4.
No't de grûn wyt is
Gean derop út no'tst noch jong bist,
Nim fan 'e jûn de fammen mei
En sjong dizze slidesang;

Nim gewoan in fos³ mei opbûne sturt
Twa-fjirtich as syn faasje
Span him foar in iepen belslide
En klap! dan leitst oan kop.

refrein

¹) "Upsot" is in dichterlike frijheid op basis fan "upset", om't it rime moast op "lot".
²) "Two forty" ferwiist nei it riden fan in myl op 'en draaf yn twa minuten en fjirtich sekonden, oftewol 22¹/₂ myl yn 'e oere, wat in goede faasje wie.
³) In "fos" (Ingelsk: bay) is in readbrún hynder.

It earste kûplet is fierwei it bekendste. As mear as allinnich it earste kûplet songen wurde, dan giet it almeast om 'e kûpletten 1, 2 en 4; nûmer 3 wurdt yn 'e regel oerslein.

Parodyen en oare ferzjes

Jingle Bells is gauris parodiëarre. Sa is Jingle Bells, Batman Smells ("Rinkel Bellen, Batman Stjonkt") sûnt de 1960-er jierren in bekende parody. In aparte parody is Aussie Jingle Bells fan Bucko en Champs, twa Australyske artysten dy't de tekst oanpasten fan 'e winter op it Noardlik Healrûn ta de simmerske kryst sa't dy op it Súdlik Healrûn bestiet. Om in yndruk te jaan:

Ingelske tekst

Dashing through the bush,
In a rusty Holden ute,
Kicking up the dust,
Esky in the boot,

Kelpie by my side,
Singing Christmas songs,
It's Summer time and I am in
My singlet, shorts and thongs!

refrein:
Jingle bells, jingle bells,
jingle all the way,
Christmas in Australia
On a scorching summers day, hey!

Jingle bells, jingle bells,
Christmas time is beaut!,
Oh what fun it is to ride
In a rusty Holden ute.

Fryske proaza-oersetting

Mei faasje troch de bush,
Yn in roast'ge Holden pick-up
It stof omheech te jeien,
Mei in kuolbox yn myn laadbak,

Mei myn kelpie by my,
Krystferskes te sjongen
't Is simmer en ik bin klaaid
Yn myn himd, koarte broek en slippers!

refrein:
Rinkel bellen, rinkel bellen,
Rinkel it hiele ein.
Kryst yn Austraalje
Op in gleonhjitte simmerdei, hee!

Rinkel bellen, rinkel bellen,
Kryst is prachtich moai!,
Oh! sa moai is 't om te riden
Yn in roast'ge Holden pick-up.

De fierdere kûpletten ferhelje oer wat der bart as de pick-uptruck mei syn bestjoerder arrivearret foar it fieren fan 'e kryst mei de hiele famylje.

Keppelings om utens

• (in) Jingle Bells op YouTube

Boarnen, noaten en referinsjes

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: References, op dizze side. Commons Wikimedia Commons  Ofbylden dy't by dit ûnderwerp hearre, binne te finen yn de kategory Jingle Bells (song) fan Wikimedia Commons.