Kleaster Fulda

It kleaster fan Fulda, is it Benediktynske kleaster fan Fulda yn Hessen, Dútslân. It waard stfte op 12 maart 744 troch Sint Sturmius, in learling fan Bonifatius.

Skiednis

Sturmius naam it stik lân plechtich yn besit en rjochte in krús op. It ûnlân waard rillegau ree makke foar de bou. Bonifatius joech persoanlik lieding oan de bou fan it kleaster en de tsjerke dy't wijd waard oan de Alderhillichste Ferlosser. Bonifatius beneamde Sturmius as earste abt fan de nije stifting, dy't alle besteande kleasters yn Dútslân yn gruttens en ferneamdens te boppe gean moast, en dy't in kweekskoalle foar prysters wurde moast. De kleasteroarder wie neffens dy fan de Abdij fan Monte Cassino. Sturmius gie sels nei Itaalje (748) om him dêr op de hichte te stellen. Om de folsleine selsstannigens fan de abdij feilich te stellen ferkrige Bonifatius in privileezje (4 novimber 751) fan Paus Zacharias dat de abdij direkt ûnder de Hillige Stoel pleatste en sa net ûnder episkopale (biskoplike) rjochtsfoech foel.^[1]

De abten fan Fulda waarden yn de 10e iuw de earste abt fan de Benediktinen yn Dútslân en Galje. Yn de 12e iuw waarden hja ek keizerlike kânseliers en yn de 13e iuw prinsen fan it keizerryk. Fulda wie it sintrum fan kleasterherfoarming yn de tiid fan it regear fan Hindrik II.

It prestiizje fan Fulda naam lykwols ôf yn de neifolgjende iuwen. Yn 1803 waard it sekularisearre nei de Reichsdeputationshauptschluss, mar waard yn 1829 in episkopale sit.

Fulda wie fan 1802 oant 1806 residinsje en besit fan de lettere kening Willem I

De kleasterbibleteek befette sa'n 2000 manuskripten. Dêr waard wurk bewarre sa as Tasitus syn Annales en de Codex Fuldensis. It kleaster wurdt beskôge as de widze fan de Ald-Heechdútske literatuer.

Grûnbesit yn Fryslân

It kleaster Fulda krige om 800 hinne in protte besit yn Fryslân, fral yn de omkriten fan Dokkum, mei omdat Bonifatius bannen mei Fryslân hie. De krekte grutte en lizzing fan dat besit is mar foar in part te efterheljen. De pacht bestie net allinnich út jild, mar ek wol, flaaks, weefsels en nôt koe de pacht mei foldien wurde. De pacht waard faak min opbrocht; dat ferbettere tydlik nei in reis fan abt Haldamar yn 944. Nei 1160 wurdt gjin Frysk besit fan Fulda mear neamd. De registers fan Fulda en Werden binne wichtige boarnen foar begryp fan de doetiidske ekonomyske- en agraryske tastân. Ek foar geografy, toponomy en antroponymy binne de registers ynstruktyf. Fulda hie yn Fryslân in advokatus, in fertsjintwurdiger, en rintmasters.

Hearskers oer Fulda oant de sekularisaasje

Katedraal fan Fulda.

Stânbyld fan Sint Bonifatius (1830) yn Fulda

Prins-abt, prins-biskop Heinrich VIII von Bibra troch syn hofskilder Johann Andreas Herrlein

Abten

St. Sturmius 744-779
Baugulf 779-802
Ratgar 802-817
Eigil von Fulda 818-822
Rabanus Maurus 822-842
Hatto I 842-856
Thioto 856-869
Sigihart 869-891
Huoggi 891-915
Helmfried 915-916
Haicho 917-923
Hiltibert 923-927
Hadamar 927-956
Hatto II. 956-968
Werinheri 968-982
Branthoh I 982-991
Hatto III 991-997
Erkanbald 997-1011
Branthoh II. 1011-1013
Poppo 1013-1018, ek abt fan Lorsch (Babenberger)
Richard 1018-1039
Sigiwart 1039-1043
Rohing 1043-1047
Egbert 1047-1058
Siegfrid I fan Mainz (Sigfried fan Eppenstein) 1058-1060
Widerad fan Eppenstein 1060-1075
Ruothart 1075-1096
Godefrid 1096-1109
Wolfhelm 1109-1114
Erlolf fan Bergholz 1114-1122
Ulrich fan Kemnaten 1122-1126
Heinrich I fan Kemnaten 1126-1132
Bertho I fan Schlitz 1132-1134
Konrad I 1134-1140
Aleholf 1140-1148
Rugger I 1148
Heinrich II fan Bingarten 1148-1149
Markward I 1150-1165
Gernot fan Fulda 1165
Hermann 1165-1168
Burchard Graf fan Nürings 1168-1176
Rugger II 1176-1177
Konrad II 1177-1192
Heinrich III fan Kronberg yn de Taunus 1192-1216
Hartmann I. 1216-1217
Kuno 1217-1221

Prins-abten

Konrad III fan Malkes 1221-1249
Heinrich IV fan Erthal 1249-1261
Bertho II fan Leibolz 1261-1271
Bertho III fan Mackenzell 1271-1272
Bertho IV fan Biembach 1273-1286
Markward II fan Bickenbach 1286-1288
Heinrich V Greve fan Weilnau 1288-1313
Eberhard von Rotenstein 1313-1315
Heinrich VI fan Hohenberg 1315-1353
Heinrich VII fan Kranlucken 1353-1372
Konrad IV Greve fan Hanau 1372-1383
Friedrich I fan Romrod 1383-1395
Johann I fan Merlau 1395-1440
Hermann II fan Buchenau 1440-1449
Reinhard Greve fan Weilnau 1449-1472
Johann II greve fan Henneberg-Schleusingen 1472-1513
Hartmann II Burchgreve fan Kirchberg 1513-1521/29
Johann III Greve fan Henneberg-Schleusingen 1521/29-1541
Philipp Schenk zu Schweinsberg 1541-1550
Wolfgang Dietrich fan Eusigheim 1550-1558
Wolfgang Schutzbar (oare namme Milchling) 1558-1567
Philipp Georg Schenk zu Schweinsberg 1567-1568
Wilhelm Hartmann von Klauer zu Wohra 1568-1570
Balthasar fan Dernbach (nanmed Grauel) 1570-1576, 1602-1606
Johann Friedrich fan Schwalbach 1606-1622
Johann Bernhard Schenk zu Schweinsberg 1623-1632
Johann Adolf fan Hoheneck 1633-1635
Hermann Georg fan Neuhof (waard Ley neamd) 1635-1644
Joachim Greve fan Gravenegg 1644-1671
Cardinal Gustav Adolf (Baden) (Bernhard Gustav Markgraf fan Baden-Durlach) 1671-1677
Placidus fan Droste 1678-1700
Adalbert I fan Schleifras 1700-1714
Konstantin fan Buttlar 1714-1726
Adolphus fan Dalberg 1726-1737

Prins-abten & Prins-biskoppen

Amand fan Buseck, 1737-1756, prins-biskop begjint 1752
Adalbert II fan Walderdorff 1757-1759
Heinrich VIII fan Bibra, 1759-1788
Adalbert fan Harstall, 1789-1814, prins-biskop oant 1802

Fierder lêze

Germania Benedictina, Bd.VII: Die benediktinischen Mönchs- und Nonnenklöster in Hessen, 1. Auflage 2004 St. Ottilien , S. 214–375 ISBN 3-8306-7199-7

Sjoch ek

Keppeling om utens

Boarnen, noaten en referinsjes

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

↑ Fulda yn de Katolike Ensyklopedy

Brouwer, J.H., en oaren (red.), Encyclopedie van Friesland, Amsterdam: Elsevier 1958, Fulda.

Ingelsktalige Wikipedia, Fulda monastery

[1] Fulda yn de Katolike Ensyklopedy

[1]