Rokus Greebe

Rokus Barendregt Greebe (Zweeloo, 1952/1953) is in Nederlânske kaaksjirurch en keunstner.

Rokus Greebe is soan fan Hugo Greebe, dy 't boargemaster fan Coevorden wie. Rokus Greebe wie fan 1982 tot 2013 kaaksjirurch yn sikehûs Tsjongerskâns op It Hearrenfean.^[1]

Jonkheit

Al jong krige er ynteresse foar keunst, doe ’t hy fan de pleatslike dûmny yn de begjinsels fan it perspektyftekenjen learde. Al jong mocht er graach wat meitsje, in tekening of in byld. Op de middelbere skoalle spile er hoarn en neffens de learaar soe it konservatoarium in goede kar west ha. Mar syn âlden fûnen dat er in fak leare moast. Hy waard earst fleander by de loftmacht en koe sa syn stúdzje oan de universiteit betelje. Yn syn wurk fan plastysk kaaksjirurch soe foarmjouwing ek in grutte rol spylje. Yn it foarmjaan fan gesichten, dêr’t minsken problemen mei hawwe kinne, komt syn talint om romtlik te wurkjen goed fan pas. Wyls gie er yn de frije oeren troch mei bylden meitsje.

Byldzjend wurk

Greebe wurdt yn syn wurk boeid troch emoasje, beweging, foarm en funksje. Omdat úteinlik de plastyske foarmjouwing syn bysûndere ynteresse blykte te hawwen, folge hy dêrfoar ûnder oare in fakoplieding oan de Klassike Akademy foar Byldhoukeunst yn Grins. Dêrmei begjint syn tredde karriêre. Krektas yn syn wurk as sjirurch gie it him net om it meitsjen sels, mar om it úteinlike resultaat. Meastal wit er foarôf krekt wat er meitsje sil. It perspektyftekenjen docht fertuten. ‘Do sjochst oars nei dingen. Do learst hoe’t alles yn elkoar sit en sjochst djipte. By wurkjen yn de romte brûkt er tekenjen as sketsen om yn dy romte te kommen en om sa gryp te krijen hoe’t eat yn yninoar stekt. En soms binne de tekeningen sa goed slagge dat se wurdich binne om te bewarjen. Leafst makket er frij wurk en de dingen te meitsjen dêr ’t er sin yn hat of troch boeid rekket. De taal dy’t er faak by heart is hy net machtich: it byld moat sels sprekke, der heart gjin ferhaal by. ^[2]

Foar de kaaksjirurgy makke er learboeken mei dêryn eigen yllustraasjes. Dêr hied er dyselde perspektiven: 'ik brocht djipte yn de tekeningen en makke se romtlik'.

Klokkestoel

Foar de fiif Under de Toer-projekten yn Koartsweagen makke hy yn in optearbere 12 meter hege klokkestoel fan roastfrij stiel. De útfâldbere koe as in it Marijetsjerkje yndroegen.as in prosesjebier.^[3]

Pau mei kroan

Marijke Muoi wenne simmerdeis faak op har bûten op It Oranjewâld by Brommegea. De ynwenners fan Bromegea woene doe de spesjale relaasje mei har betinke yn it Marijkemouoi Jier. 250 jier nei har stjerdei makke Greebe in keunstwurk. De kroane pau is in ferwizing nei it eardere lângoed Pauwenburch en foarstlik Oranjewâld. It wurk fan Greebe stiet op it plak dêr’t earder de Pauwenburg stie.

Grinsliuw

De grinsliuw is in byld fan in liuw, mei skyld tusken de poaten. It stiet yn It Hearrenfean op it punt dêr 't eartiids trije gritenijen elkoar rekken. It trijegritenijepunt waard foarme troch Anjewier, Haskerlân en Skoatterlân.

Bolle

Foar de stichting 'Brongergea op de Kaert' makke Greebe in keunstwerk om de neitins libben te hâlden oan it k.y.-stasjon Knijpe e.o. dat fan 1954 oant 1979 yn bedriuw wie en yn 2007 ôfbrutsen is. Ynmitsele yn de sokkel is de earste stien fan it eardere k.y.-stasjon.

Ynje-monumint

Sûnt 2012 wie der al it Ynje-monumint mei plakette op it Gashâldersplein yn It Hearrenfean, mar dy hong net moai sichtlik. ^[4]

Yn augustus 2023 waard de plakette fan it monumint ynmitsele yn in nij Ynje-monumint dat troch Rokus Greebe makke waard. It monumint kaam der op inisjatyf fan Ynje-feteraan Jurgen Pal, dy’t it byld ek betelle. It monumint kaam te stean op de grienstripe oan de Marijkemuoiwei by Museum It Hearrenfean. Greebe woe de sfear fan it lân oproppe en de slachtoffers rjocht dwaan. ^[5] It monumint is opboud út lagen. Healwei de pylder is de besteande tinkstien opnomd. De readbrune ûnderkant moat de ierde fan Yndoneezje foarstelle en sa giet de oandacht stadichoan nei boppen ta. De giele bal is de sinne, mar tagelyk ek de moanne, mei dêroan palmblêden. Op de evener yn Yndoneezje is hast gjin skimer, mar giet it libben fan de dei daliks oer op nacht. De pylder bestiet út poreus fulkanysk stiente, tekenjend foar de eartiids gystene polityk yn Ynje en foar it fulkanysk lânskip fan it lân dêr’t de Nederlânske militêren hinnestjoerd waarden. It poreuze basalt sil yn de rin fan de tiid begroeid reitsje mei moas en farentsjes en dêrmei it tropyske lânskip symbolisearje.

Wurken yn de iepenbiere romte (seleksje)

Setten	Omskriuwing	Strjitte	Plak	Materiaal
2015	Pau mei kroan	Marijkemuoiwei	Brongergea	roastfrij stiel mei glês
2018	Grinsliuw (replika)	Hearresleat foar Posthûs Teäter	It Hearrenfean	stiel
2018	Bolle	Bieruma Oostingwei	It Oranjewâld	waarfêst stiel
2018	Klokkestoel		Koartsweagen	stiel
2023	Ynje-monumint	njonken Museum It Hearrenfean	It Hearrenfean