Sint-Antoniustsjerke (Peazens)

De Sint-Antoniustsjerke fan Peazens is in letromaanske tsjerke. It is ien fan de twa tsjerken fan de PKN-gemeente yn it twillingdoarp Peazens-Moddergat.

Antoniustsjerke
Lokaasje
provinsje Fryslân
gemeente Noardeast-Fryslân
plak Peazens
koördinaten 53° 24'N 6° 05'E
Tsjerklike gegevens
tsjerkegenoatskip PKN
patroanhillige Antonius fan Egypte
Arsjitektuer
boujier 13e iuw
boustyl romanogotyk
monumintale status ryksmonumint
monumintnûmer 31593 [1]
Webside
ûnbekend
Kaart
Sint-Antoniustsjerke (Fryslân)
Sint-Antoniustsjerke

Skiednis bewurkje seksje

 
De Sint-Antoniustsjerke mei de doe noch besteande sealtektoer ( Jacobus Stellingwerff yn 1722)
 
Peazens mei tsjerke ± 1718 op in kaart fan East-Dongeradiel yn de atlas Schotanus

De tsjerke waard om 1250 hinne boud en wijd oan Antonius fan Egypte. By de bou fan de tsjerke waarden kleastermoppen brûkt, ek wol friezen neamd. Fan de oarspronklike romaanske tsjerke binne noch dielen bewarre bleaun. Yn 1792 waard de tsjerke yngreven feroare. De âlde sealtektoer waard ôfbrutsen en yn westlike rjochting langer makke, wêrby't it materiaal fan de ôfbrutsen toer op 'e nij brûkt waard. Ynstee fan de âlde foarse sealtektoer waard in dakruter setten. Op in âlde print fan Jacobus Stellingwerff (sjoch ôfbyld) stiet de âlde toer noch ôfbylde en sa'n ôfbyld is ek te finen op it sulveren lid fan in tinnen wynkanne, dy't yn it besit is fan de tsjerke. Dêrneist hat de tsjerke noch in sulveren beker mei de tekst De kerke beeker van Paesens 1692.

Ynrjochting bewurkje seksje

De preekstoel komt út de 19e iuw.

De klok yn it klokketuorke waard yn 1507 getten. Neffens it opskrift fan de klok is de klok wijd oan Marije en gette yn opdracht fan it kerspel Peazens troch de klokkejitter Joan (Jehannes): Maria bin ick gheheten dat kerspel to der pasens hebben my laten geten Ioan my ghegoten haet

Oargel bewurkje seksje

It oargel is yn 1908 kocht en waard yn 1758 troch de oargelbouwer Johann Theodor Gilmann boud foar de Sint-Laurentiustsjerke fan Almaar. Nei't dêr troch L. Ypma in nij oargel boud waard ferhuze it Gilmann-ynstrumint nei de roomske Finsintiustsjerke fan Volendam, werby't de Nasard omboud waard ta Quint3’. B. Pels út Alkmaar ferhûze it oargel yn 1908 nei de herfoarme tsjerke fan Peazens en boude it dêr mei feroarings wer op. Bakker & Timmenga restaurearre it ynstrumint yn de jierren 2006-2007 ûnder advys fan Jan Jongepier.[2][3]

Keppeling om utens bewurkje seksje

Boarnen, noaten en referinsjes bewurkje seksje

Boarnen, noaten en/as referinsjes:
  • Karstkarel, Peter Alle middeleeuwse kerken: Van Harlingen tot Wilhelmshaven (2007) Ljouwert/Grins, Utjouwerij Noordboek, ISBN 978 9033005589
  • Kuipers, Maaike Paesens-Moddergat, útj. Noord-Nederlands Bureau voor Toerisme, 2e printinge, Drachten, 2000, ISBN 90 73845 55 6
  • Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed Paezens

  1. Rykstsjinst foar it Kultureel Erfgoed
  2. Het Orgel, oproppen 23 febrewaris 2023
  3. De boarnen binne it hjir net oer iens: Karstkarel (2007:247) fermeldt as plak fan komôf de roomsk-katolike Sint-Laurenstsjerke yn Haarlim, Kuipers (2000:23) fermeldt in roomske tsjerke yn Noard-Hollân en de Rykstsjinst foar it Kultureel Erfguod neamt de eardere roomske skûltsjerke Sint-Laurentius yn de Diggelaarssteech te Alkmaar as komôf fan it oargel.