Wagenborg Passazjierstsjinsten

Wagenborg Passazjierstsjinsten is in Nederlânske rederij dy't feartsjinsten útfiert tusken Lauwerseach en Skiermûntseach en fan Holwert nei It Amelân. Wagenborg Passazjierstsjinsten is yn 1905 oprjochte as ûnderdiel fan it yn 1898 oprjochte Keninklike Wagenborg

Wagenborg Passazjierstsjinsten
MS Oerd
Namme	Wagenborg Passazjierstsjinsten
Oprjochte	1905
Plaknamme	Delfsyl
Webstee	Webside WPD

Dizze side giet oer de feartsjinst nei de Waadeilannen. Foar it memmebedriuw, sjoch: Keninklike Wagenborg.

Skiednis

Foar de iuwwiksel is Egbert Wagenborg begûn as transporteur foar frachtferfier. Fan 1905 ôf waard dêr in feartsjinst oan tafoege fan Delfsyl nei Emden, en fan 1909 ôf ek fan Delfsyl nei Borkum en Norderney.

Om't ferfier nei Dútslân om 1915 hinne dreech waard (Dútslân wie belutsen yn de Earste Wrâldkriich) en de tsjinst nei Emden net mear mooglik wie, socht Wagenborg in alternatyf foar de fearboaten. Dat waard fûn yn in simmertsjinst fan Grins fia Sâltkamp nei Skiermûntseach.

Foppe de Jong in ûndernimmer út Nes, dy't sûnt 1901 de feartsjinst fanôf Holwert nei It Amelân en sûnt 1905 de feartsjinst fan De Skâns nei Skiermûntseach fersoarge kaam yn de Earste Wrâldkriich yn problemen, brânstof foar de motorboaten dy't in petroaljemotor hiene, wie net mear te leverjen. Wagenborg, de eksploitant dy't in pear jier earder ek in feartsjinst nei Skiermûntseach ynsteld hie, fear mei stoomboaten en stienkoal wie noch al beskikber. De tsjinst waard tydlik oerdroegen oan Wagenborg, mar yn 1921 waard dit definityf.

De Twadde Wrâldkriich wiene drege jierren om de fearboaten farrende te hâlden. Fan 31 maaie op 1 juny 1940 waard de Ameland bombardearre wylst it yn Nes oan de steger lei. It skip rekke swier skansearre, lyk as in part fan de steger. (Dizze steger lei op it plak fan de hjoeddeiske "oude steiger".) Fan de Waddenzee waarden alle ruten fernield, en der siet in dûk yn it foarskip. Alline de Waddenzee koe wer opknapt wurde. Mar it soe noch oant en mei oktober dat jier duorje eart de steger wer te brûken wie.

Troch de ynpoldering fan de Lauwerssee wie de ferbining fan De Skâns ôf net mear goed mooglik. By de oanlis fan de ôfslútdyk waard noch in skoftke fan De Skâns ôf en troch de nij boude slûs fearn, mar nei't ein 1969 de nije fearhaven fan Lauwerseach oanlein wie, waard de ferbining mei Skiermûntseach út dizze fearhaven wei ûnderholden.

De tsjinsten fan De Skâns nei Skiermûntseach en dy fan Holwert nei It Amelân waarden útfierd yn opdracht fan it ryk, wêrby't Wagenborg as oannimmer fungearre. Troch Wagenborg waard dêrneist foar eigen rekken in tsjinst ûnderhâlden fan Sâltkamp nei Skiermûntseach. Dit bleau sa oant it ryk de feartsjinsten privatisearje woe. Yn 1985 barde dit, en sûnt dy tiid is de feartsjinst nei Skiermûntseach en It Amelân folslein yn hannen fan WPD.

Rottum en Monnik yn de haven fan Lauwerseach

Yn opdracht fan rederij Wagenborg. waarden der twa nije skippen boud foar de rûte Holwerd - It Amelân Dizze skippen Sier en oerd kamen datselde jier noch yn tsjinst by de rederij.

Nei de oanskaf fan dizze twa (hast) identike skippen koe de rest fan de float ferkocht wurde of ynset wurde op de rûte Lauwerseach-Skiermûntseach. It skip Prinses Maria Louise waard ferkocht oan rederij T. den Breejen te Sieriksee. De skippen Prins Willem IV en Prinses Anna waarden ynset op de rûte Lauwerseach-Skiermûntseach, en waarden omdoopt ta Brakzand, en respektyflik Simonszand.

Nettsjinsteande dat de skippen dy't op It Amelân farden, noch mar tsien jier âld wiene, die bliken dat ze de hieltyd groeiende passazjiersstream net folslein ferwurkje koene. Dêrom waarden der yn de jierren 90 plannen makke foar in nij skip. Oktober 1994 kaam de nije Sier yn tsjinst en de âlde Sier waard omdoopt ta Rottum en kaam te farren tusken Lauwerseach en Skiermûntseach, om dêr de Simonszand te ferfangen.

Yn 2003 kaam der wer in nij skip de Oerd, en ek de âlde Oerd gie troch nei Skiermûntseach en krige de namme Monnik. Dizze ferfong dêr de Brakzand.

Tusken 2015 en 2020 ûnderhold Wagenborg in wettertaksytsjinst mei It Amelân en Skiermûntseach, de wettertaksys "Kluut", "Plevier" en "Stern" dy't ynset waarden koene maksimaal 12 passazjiers ferfiere. Nei dat de twa snelboaten by Wagenborg Passazjierstsjinsten yn tsjinst kamen sakke de fraach nei de wettertaksys yn en besleat Wagenborg mei dizze ûndernimming op te hâlden.

Boaten

Eardere boaten

#	Namme	Boujier	Yn tsjinst	Farrûte	Omdoopt	Farrûte	Ut tsjinst	Opmerkingen
	Anna Meika	1905	1905	D-E, D-B			1909	Ferkocht (Súd Afrika)
	Vooruitgang	1879	1908	D-E, D-B
	Vooruitgang II	1891	1908	D-E, D-B, G-S			1918	Sloopt, yn in stoarm op drift rekke en brutsen.
	Ameland	1907	1919	H-A			1940	Sloopt, yn 1940 troffen troch in bom
	Vooruitgang IV	1905	1923	E-S, H-A
	Franziska	1914	1918	E-S			1919	Tydlik yn tsjinst as ferfanger fan de ferlern giene Foarútgong II
	Schiermonnikoog	1918	1918	E-S			1948	Ferkocht
	Vooruitgang III	1918		G-S, S-S, H-A
	Vooruitgang II		1921	D-E, S-S			1927	Ferkocht (Dútslân)
	Waddenzee	1921	1921	H-A, E-S			1969	Ferkocht (Harns)
	Toerist	1917	1927	D-E, D-B			1938	Ferkocht
	Brakzand	1928		E-S, H-A			1968	Ferkocht, Fart no as rûnfeartboat oer it waad.
	Bavaria	1914	1923				1940	Brûkt om passazjiers by de echte fearboat te krijen. foardere troch de marine, en letter de Dútske besetters, ferlern gien yn de twadde wrâldkriich.
	Agger	1936	1936	H-A, E-S			1948	Ferkocht
	Ameland	1947	1947	H-A
	Borndiep	1949	1949	H-A, E-S			1964	Ferkocht
	Monnik	1949	1949	S-S, E-S			1970	Ferkocht, 1982 sloopt
	Friesland	1950	1950	H-A			1976
	Schiermonnikoog	1957	1957	E-S, L-S, H-A			1985	Ferkocht (Almere)
	Rottum	1960	1974	L-S, H-A	1995 Agger		1996	Ferkocht (Almere)
	Prins Johan Willem Friso	1961	1961	E-S, L-S, H-A			1985	Ferkocht (Frankryk)
	Prinses Maria Louise	1964	1964	H-A, L-S			1985	Ferkocht (Sieriksee)
	Prins Willem IV	1967	1967	H-A	1986 MS Brakzand	L-S	2005	Ferkocht, (Nikaragûa)
	Prinses Anna	1968	1968	H-A	1986 MS Simonszand	L-S	1997	Ferkocht, (Alde-Tonge)
	Ameland		1973	H-A, L-S			1986
	MS Esonborg	1999	2007	E-S			2013	Skip is in charterskip

Hjoeddeistige boaten

#	Namme	Boujier	Yn tsjinst	Farrûte	Omdoopt	Farrûte	Opmerkingen
	MS Sier	1985	1985	H-A	1995 MS Rottum	L-S
	MS Oerd	1985	1985	H-A	2003 MS Monnik	L-S
	MS Sier	1994	1995	H-A
	MS Oerd	2003	2003	H-A
	MS Fostaborg	2018	2018	H-A	2019 Esonborg	L-S, E-S	Snelboat
	MS Fostaborg	2012	2019	H-A			Snelboat

• D-E, Delfsyl - Emden
• D-B, Delfsyl - Borkum
• G-S, Grins - Skiermûntseach
• S-S, Sâltkamp - Skiermûntseach
• H-A, Holwerd - It Amelân
• L-S, Lauwerseach - Skiermûntseach
• E-S, De Skâns - Skiermûntseach

Boarnen, noaten en referinsjes

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

Wagenborg Passagiersdiensten Pontjes.nl amelanderhistorie.nl schiermonnikoog.info