Cornelis Roggen

Cornelis Roggen (Hoarne (Skylge), 19 septimber 1900 – Amsterdam, 30 novimber 1985) wie in Frysk skriuwer, dichter, toanielskriuwer, publisist, wurdboekgearstaller, taalaktivist en ûnderwizer. Hy krewearre fan 'e midden fan 'e tweintichste iuw oant syn dea foar it behâld fan syn memmetaal, it Aastersk, it Fryske dialekt dat sprutsen wurdt op it eastlike part fan it Waadeilân Skylge.

Cornelis Roggen
skriuwer
persoanlike bysûnderheden
echte namme	Cornelis Roggen
nasjonaliteit	Nederlânsk
berne	19 septimber 1900
berteplak	Hoarne (Skylge)
stoarn	30 novimber 1985
stjerplak	Amsterdam (Noard-Hollân)
etnisiteit	Frysk
wurk
taal	Aastersk, Nederlânsk
sjenre	koarte ferhalen, poëzij, toaniel, non-fiksje, wurdboek
perioade	2e helte 20e iuw
bekendste   wurk(en)	Wêdenboek fon et Aasters Terschelling: Zijn Naam en    Andere Bijzonderheden
jierren aktyf	1972 – 1985
offisjele webside
n.f.t.

Libben en krewearjen

Roggen wie hikke en tein yn it Skylger doarp Hoarne, en wurke letter op it fêstelân as kantoarklerk en ûnderwizer yn Amsterdam. Fan 'e midden fan 'e tweintichste iuw ôf wie hy de foarnaamste taalaktivist op it mêd fan syn Aasterske memmetaal. Sa skreau Roggen Aasterske gedichten en toanielstikken, en publisearre er koarte ferhalen yn fral de Harnzer Krante, dy't op Skylge in protte lêzen waard. Dêrnjonken brocht er ek non-fiksje út oer ûnderwerpen dy't mei it Aastersk en Skylge te krijen hiene, wêrûnder in postúm ferskynd skiedkundich wurk oer it hiele eilân, Terschelling: Zijn Naam en Andere Bijzonderheden (1987), en in selsstúdzjekursus yn it Aastersk, Aasters – Dialect Oosterschelling: Zelfstudie (1976).

Cornelis Roggen syn namme is lykwols fral ferbûn mei it Wêdenboek fon et Aasters, it earste wurdboek fan ien fan 'e Skylger dialekten, dat yn 1976 by de Fryske Akademy útkaam. Fjouwer jier letter folge ek noch in omsette wurdlist Nederlânsk-Aastersk. Teffens assistearre Roggen by de tastânkomming fan 'e earste wurdlist fan it Skylgersk, it susterdialekt fan it Aastersk, dy't tusken 1980 en 1983 gearstald waard troch Martha van Wichen-Schol. Ek op organisatoarysk mêd wie Roggen aktyf; sa wied er ien fan 'e oprjochters fan 'e kultuerhistoaryske Stifting Ons Schellingerland en wied er ek gauris yn 't spier foar de Skylger Klub fan Amsterdam.

Syn ynset waard beleanne mei in keninklike ûnderskieding yn 'e Oarder fan Oranje-Nassau en de Lutinepriis fan 'e gemeente Skylge. Roggen syn hope dat it Aastersk ea nochris in plak krije soe as learfak yn it pleatslike basisûnderwiis waard letter wurklikheid, mei't it tsjintwurdich it iennichste Waaddialekt is dêr't op 'e skoallen lessen yn jûn wurde.

Wurk

non-fiksje

• 1972 – Terschelling Buitengaats (mei T.W. Dekker)
• 1976 – Aasters – Dialect Oosterschelling: Zelfstudie
• 1976 – Woordenboek van het Oosterschellings - Wêdenboek fon et Aasters
• 1976 – De Grie Bedijkt (yn: de Ljouwerter Krante)
• 1980 – Woordenlijst Nederlands-Aasters
• 1987 – Terschelling: Zijn Naam en Andere Bijzonderheden (skiednis)

fiksje

• 1978 – Fetelsjys: Toneelstikjes, Borrebjear fon Froeger in Nog Mear (ferhalen, fersen en toaniel)
• 1980 – Fon Froeger: Fon Jonkje nei Jonge, Fertelsjys (toaniel)
• 1981 – Fjoertoer (yn: Terschelling... Rijmt en Dicht)
• koarte ferhalen yn 'e Harnzer Krante:

1973 – Yn Amsterdam út Iten 1975 – Hierknippe 1975 – Pilefretters 1975 – De Broek 1975 – Ol Wer un Broek 1975 – Et Gebit 1976 – Et Kleedsje 1976 – De Hôane 1976 – Fetelsjys I 1976 – Liespoeë 1976 – Coloratuur 1976 – Iel 1976 – Fetelsjys II

1977 – Hoeng 1977 – Et Swatte Wiif 1977 – Bolle 1977 – Iedgos 1978 – Jarje 1978 – Wyn 1978 – Jurk 1978 – Tillegram 1979 – Brulloft 1979 – Stintsjys 1979 – Oarlog 1979 – Un Schyljer

1980 – Krae 1980 – Smidden 1980 – Smid 1980 – Fyn 1981 – Feesten 1981 – Fetelsjys I 1981 – Borrebjear 1981 – Fetelsjys II 1981 – Hengelje 1982 – Hekken 1983 – Skiep 1984 – Fulkaan

Boarnen, noaten en referinsjes

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

Cornelis Roggen yn it digitaal argyf fan Tresoar. Jansen, Mathilde, en Oostendorp, Marc van, Taal van de Wadden, De Haach, 2004 (Sdu Uitgevers), ISBN 978-9 01 20 97 130, s. 100-101. Roggen, Cornelis, Terschelling: Zijn Naam en Andere Bijzonderheden, Skylge, 1987 (St. Ons Schellingerland). Roggen, Cornelis, Woordenboek van het Oosterschellings - Wêdenboek fon et Aasters, Ljouwert, 1976 (Fryske Akademy), ISBN 9 06 17 14 907. Ek digitaal beskikber. Wichen-Schol, Martha van, Woddenboek fan et Westers, Ljouwert, 1986 (Fryske Akademy), sûnder ISBN.