Ferdrach fan Wenen oangeande ferkearstekens

It Ferdrach fan Wenen oangeande ferkearstekens (Convention on Road Signs and Signals) is in ynternasjonaal ferdrach dy't yn Wenen op 8 novimber 1968 ûndertekene waard mei de bedoeling ferkearsfeiligens fuort te sterkjen en ynternasjonaal dykferkear te helpen troch it standerdisearjen fan ferkearstekens, sa as ferkearsbuorden, ferkearsljochten en dykmarkearring.

Beskriuwing

It Ferdrach waard oerienkommen ûnder tafersjoch fan de Ekonomyske en Sosjale Ried fan de Feriene Naasjes. It Ferdrach waard bekrêftige op 6 juny 1978. Ut it Ferdrach kaam it Ferdrach fan Wenen oangeande dykferkear fuort, dy't ynternasjonale ferkearsregels standerdisearre.

It Ferdrach fan Wenen ferfong it eardere Ferdrach fan Genêve oangeande ferkearstekens fan 1949, dy't wer it Ferdrach fan Genêve oangeande it standerdisearjen fan ferkearsbuorden fan 1931 ferfong. Wizigings fan it Ferdrach fan Wenen, sa as foarrang by rotonden en nije buorden oangeande feiligens yn tunnels, waarden yn 2003 oannommen.

It grûnwurk foar de ferdraggen fan Genêve en Wenen lei benammen op de ûntwikkelings yn de tweintichste iuw fan ferkearstekens yn it festelân fan West-Jeropa. Om it sa ynternasjonaal mooglik te meitsjen lit it Ferdrach guon fariaasjes ta, sa as bygelyks dat warskôgingsbuorden trijehoekich of yn in rjochthoekige diamantefoarm wêze kin en dat ferkearsbuorden in wite of giele eftergrûn hawwe kinne. Alhoewol't de measte lannen it Ferdrach noch net offisjeel bekrêftige hawwe, jilde ferkearswetten yn gelikense foarm yn de measte lannen.

In gelikens ferdrach, de SADC-RTSM dy't ûnder tafersjoch fan de Untwikkelingsmienskip fan Súdlik Afrika falt, wurdt troch tsien lannen yn súdlik Afrika brûkt. Dat ferdrach komt in soad oerien mei it Ferdrach fan Wenen.

Yn de Feriene Steaten binne de ferkearstekens basearre op de Amerikaanske Federal Highway Administration's Manual on Uniform Traffic Control Devices (MUTCD). Tekens fan de MUTCD hawwe njonken symboalen ek in soad tekst. Yn Kanada en Austraalje binne de ferkearstekens basearre op dy fan de MUTCD. Yn Súd-Amearika binne de ferkearstekens beynfloede troch beide it Ferdrach fan Wenen en de MUTCD. Yn Sintraal-Amearika binne ferkearstekens benammen beynfloede troch de MUTCD en basearre op de Manual Centroamericano de Dispositivos Uniformes para el Control del Trafico, dy't de fariant fan de MUTCD fan de lannen fan de Sintraalamerikaansk Yntegraasjesysteem (SICA) is.

Regels

Ferkearsbuorden

Yn artikel 2 fan it ferdrach stiet dat alle ferkearsbuorden ûnder in tal kategoryen (A-H) falle:

A: Warskôgingsbuorden
B: Foarrangsbuorden
C: Ferbodsbuorden
D: Gebodsbuorden
E: Ferkear
F: Ynformaasjebuorden
G: Paadwizers
H: Ekstra buorden

It Ferdrach hat de presize kleuren, foarmen en maten foar elts fan de buorden:

Soarte boerd	Foarm	Eftergrûn	Râne	Maat	Symboal	Foarbylden
warskôgingsbuorden	trijehoeke	wyt of giel	read	0.9 m (grut), 0.6 m (lyts)	swart of dûnkerblau
warskôgingsbuorden	diamant	giel	swart	0.6 m (grut), 0.4 m (lyts)	swart of dûnkerblau
foarrangsbuorden
foarrang jaan	trijehoeke oer de kop	wyt of giel	read	0.9 m (grut), 0.6 m (lyts)	gjint
stopboerd	achthoeke	read	wyt	0.9 m (grut), 0.6 m (lyts)	Stop^† wite letters
stopboerd	rûn	wyt of giel	read	0.9 m (grut), 0.6 m (lyts)	Stop^† swarte of dûnkerblauwe letters yn in trijehoeke oer de kop
foarrangsdyk	diamant	wyt	swart	0.5 m (grut), 0.35 m (lyts)	giel of oranje fjouwerkant
ein foarrangsdyk	diamant	wyt	swart	0.5 m (grut), 0.35 m (lyts)	gielof oranje fjouwerkant mei swarte of grize streken diagonaal oer it boerd hinne
foarrang foar tsjinlizzers	rûn	wyt of giel	read	net regele	swarte pylk dy't de foarrangsrjochting oanjout, reade pylk dy't foarrang jaan moat
foarrang oer tsjinlizzers	rjochthoekich	blau	gjint	net regele	wite pylk dy't foarrang oanjout, reade pylk dy't foarrang jaan moat
ferbodsbuorden
standert ferbod	rûn	wyt of giel	read	0.6 m (grut), 0.4 m (lyts)	swart of dûnkerblau
ferbean te parkearjen	rûn	blau	read	0.6 m (grut), 0.2 m (lyts)	gjint
ferbean te parkearjen	rûn	wyt of giel	read	0.6 m (grut), 0.2 m (lyts)	earste letter, almeast "P"; swart of dûnkerblau
ferbean te stopjen	rûn	blau	read	0.6 m (grut), 0.4 m (lyts)	gjint
ein ferbod	rûn	wyt of giel	gjint	0.6 m (grut), 0.4 m (lyts)	swarte of grize diagonale streek
gebodsbuorden
standert gebod	rûn	blau	gjint, wyt	0.6 m (grut), 0.4 m (lyts), 0.3 m (lytser)	wyt
standert gebod	rûn	wyt of giel	read	0.6 m (grut), 0.4 m (lyts), 0.3 m (lytser)	swart of dûnkerblau
Ferkear
alle buorden	rjochthoekich	blau	net regele	net regele	wyt
alle buorden	rjochthoekich	ljocht	net regele	net regele	swart
ynformaasjebuorden
alle buorden	net regele	blau of grien	net regele	net regele	op wite of giele rjochthoeke
paadwizers
ynformative buorden	rjochthoekich, punthoekich	ljocht	net regele	net regele	dûnker
ynformative buorden	rjochthoekich, punthoekich	dûnker	net regele	net regele	ljocht
autodiken	rjochthoekich	blau of grien	net regele	net regele	wyt
tydlik	rjochthoekich	giel of oranje	net regele	net regele	swart
ekstra buorden
alle buorden	net regele	wyt, blau of giel	swart, blau of read	net regele	swart of dûnkerblau
alle buorden	net regele	swart, read of dûnkerblau	wyt, blau of giel	net regele	wyt, blauof giel
Soarte boerd	Foarm	Eftergrûn	Râne	Maat	Symboal	Foarbylden

^† Meast yn it Ingelsk of de nasjonale taal

It Ferdrach giet lykwols amper yn op de bebuording (paadwizers), en dêrom hat elts lân syn eigen ûntwerp en kleurkoaden. Der binne lykwols al in pear rjochtlinen dêroer sa as lêsberens (Latynsk skrift of njonken it eigen skrift) en bepaalde kleuren (allinnich grien of blau foar autodiken). Elts lân hat wol syn eigen doelekar en de kleuren ornearre foar de ferskillende doelen. Ek giel of oranje binne allinnich tydlik tastein foar omliedings of dykkonstruksje.

Dykmarkearring

It Ferdrach hat ek bepalings foar dykmarkearrings. Sokke markearringsmeie net heger as 6 mm wêze en katte-each-reflektors meie net mear as 15 mm boppe de weidek útstekke. De streken dy't de begrinzging fan de rydstripen oanjouwe moatte wyt of giel wêze.

De lingte en breedte fan de markearrings hingje ôf fan harren doel, alhoewol't der gjin presize maten foar binne. De measte diken hawwe in ûnderbrutsen streek yn it midden fan de dyk, dy't de rydstripen fan eltse rydrjochting skiede, wylst ûnderbrutsen streken yn bysûndere gefallen brûkt wurde moatte, sa as by in behindere sicht of nauwere rydbanen

Alle wurden dy't op de weidek ferve binne, moatte in plaknamme of maklik werom te kennen wurden, lykas "STOP" of "TAXI", befetsje.

Ferkearsljochten

It Ferdrach bepaalt de kleuren fan ferkearsljochten en harren betsjuttings, plakken en doelen:

Type	Foarm		Plak	Betsjutting
net-knipperljochten	fol	grien	krusing	trochride
		giel of oranje	krusing, brêge, lofthaven, brânwachtstasjon, fearferfarplak	stopje as it mooglik is
		read	krusing	stopje
		read en giel/oranje	krusing	ljocht sil hast grien wurde
	pylk nei lofts	grien	krusing	allinnich ferkear nei lofts mei trochride
	pylk nei rjochts	grien	krusing	allinnich ferkear nei rjochts mei trochride
	pylk omheech	grien	krusing	allinnich ferkear rjochttroch mei trochride
	pylk nei ûnderen	grien	boppe rydstripe	ferkear mei yn dy bepaalde rydstripe trochride
	krús (×)	read	boppe rydstripe	ferkear mei dy bepaalde rydstripe net opride
	pylk skean nei ûnderen	giel/oranje of wyt	boppe rydstripe	rydstripe is sletten fierderop, wikselje fan stripe
knipperljochten	fol	dûbeld read(hinne en wer)	krusing, brêge, lofthaven, brânwachtstasjon of fearferfarplak	stopje
		moannewyt	krusing	trochride
		giel/oranje (knipperjend)	oeral útsein krusing	foarsichtich trochride
		giel/oranje (knipperjend)	krusing	foarrang wurdt bepaald troch foarrangsdyk of foarrang jaan of as gjint fan de normale regels fan tapassing binne.