Krytmûne d'Admiraal
D'Admiraal is in kryt- en trasmûne oan it Noardhollânsk Kanaal yn Amsterdam (Stedsdiel Noard). De mûne is de lêste fan syn soarte.
| Krytmûne d'Admiraal | ||
 mûne / mole
| ||
| ||
| lokaasje | ||
| provinsje |  Noard-Hollân
| |
| plak |  Amsterdam
| |
| adres | Noordhollandsch- kanaaldijk 21 | |
| koördinaten | 52°24' N 4°55' E | |
| bysûnderheden | ||
| type mûne | stellingmûne | |
| funksje | krytmûne | |
| flecht | 17,1 m | |
| boujier | 1900 (1792) | |
| oare ynformaasje | ||
| eigner | Stifting Krytmûne D'Admiraal | |
| monumintale status | ryksmonumint | |
| monumintnûmer | 6609 | |
| Webside | ||
| krijtmolen.nl | ||
| Kaart | ||
  | ||
Skiednis
bewurkje seksjeDe mûne waard yn 1792 troch Symon Krol boud yn opdracht fan 'e widdo Elizabeth Admiraal, dy't doe 90 jier wie. Ynearsten waard de mûne brûkt om tras te meitsjen troch it meallen fan dowestien út de Eifel. De tras waard mei kalk mingd ta mortel.
Yn 1896 waard der in stoommasine by set, sadat de mûne ek sûnder wyn wurkje koe. Om 1900 waard der kryt mealle foar de farveyndustry.
Oant likernôch 1940 bleau de mûne op wynkrêft meallen. Yn 1954 kaam der in ein oan it bedriuw yn 'e mûne, dy't it jier dêrop ferkocht waard oan in sân- en grindhannel, dy't de mûne foar opslach yn gebrûk hie. Al gau waarden de wjukken ferwidere en de brekfallige mûne wie stadichoan ryp om ôfbrutsen te wurden.
Nei't de Stifting Krytmûne d'Admiraal de mûne oerdroegen krige, waard yn 1966 mei in grutte restauraasje útein set. Op 4 novimber 1967 waard de mûne offisjeel wer iepene.
Mei't de mûne yn 2020 nije reidbedekking krige, binne der ek reparaasjes oan it achtkant útfierd.[1]
De mûne draait regelmjittich en somtiden ek foar de produksje. D'Admiraal wurdt bewenne troch de Nederlânske regisseur Harm-Ydo Hilberdink en syn man, dy't dêr ek mûnder is.[2][3]
Beskriuwing
bewurkje seksjeD'Admiraal is in houten, achtkante reiddutsen stellingmûne. Eartiids stiene op 'e stelling twa liuwkes, dy't ferwiisden nei de namme fan 'e man fan widdo Elisabeth Admiraal, dy't Roelof de Leeuw hjitte. Yn 2009 binne nije liuwkes op 'e stelling set. De houten skuorre dêr't de mûne op stiet hat merbaubynten, om't de doetiidske eigner yn merbauhout hannele.
De flecht fan 'e mûne is 17,1 m en de wjukken ha it systeem Fauël mei stekburden op beide roeden. Oant 1995 hie de mûne in neutekruiwurk, sûnt in Ingelsk kruiwurk mei 32 izeren rollen. Op it burd stiet 1792 en op it efterburd d'admiraal.
Keppeling om utens
bewurkje seksje| Boarnen, noaten en/as referinsjes: | ||
|
| Wynmûnen yn 'e gemeente Amsterdam |
| |
|---|---|---|
| De 1100 Roe • De 1200 Roe • d'Admiraal • De Blom • Gemeenschapsmolen • De Gooyer • De Otter • Riekermûne • Mûne fan Sloten | ||
 ·  · 
| ||