Sint-Michaeltsjerke (Wâldsein)

De Sint-Michaeltsjerke is in roomsk tsjerkegebou oan de Merkstrjitte yn Wâldsein. It is ien fan de tsjerken fan de hillige Kristoffelparochy, dêr't roomsk Bakhuzen, Balk, De Jouwer, Sint-Nyk, Sleat en Wâldsein sûnt 1 jannewaris 2015 by oansletten binne. De Michaeltsjerke is de iennige noch besteande skûltsjerke fan it bisdom Grins-Ljouwert.

Sint-Michaeltsjerke
Lokaasje
lân	Nederlân
provinsje	Fryslân
gemeente	Súdwest-Fryslân
plak	Wâldsein
adres	Merkstrjitte
koördinaten	52° 56'N 5° 37'E
Tsjerklike gegevens
tsjerkegenoatskip	PKN
Arsjitektuer
boujier	1792
boustyl	Eklektisisme
monumintale status	ryksmonumint
monumintnûmer	39787
Webside
Sind H. Kristoffelparochy
Kaart

Skiednis

Yn 1337 waard op it plak fan de hjoeddeiske protestantske tsjerke in karmelitenkleaster stifte, dat oant 1593 bestie en yn dat jier opheven is. In diel fan de boeren yn 'e omkriten fan Wâldsein bleaune nei de reformaasje trou oan it âlde leauwe en yn it geheim fierden hja op pleatsen de misse.

It Gruisen-oargel (yn 1840 yn de tsjerke boud)

De oan Sint-Michael wijde tsjerke waard boud yn 1792 yn in heal jier tiid. It is de earste roomske tsjerke fan Fryslân nei de reformaasje, dy't mooglik in eardere staasje ferfong. De goederjouwskens fan reders en rike Wâldseiners brochten it jild op foar de nije tsjerke, dy't oan in hiele rige betingsten foldwaan moast. Sa mocht de tsjerke gjin toer krije, it gebou mocht yn dy tiid noch gjin oargel ha en de tsjerke moast fierder sa ûnopfallend mooglik wêze. Anne Bruinsma út Ljouwert makke de tekenings foar de tsjerke en de oannimmer Nolle Anskens fierder it ûntwerp út.

De trijebeukige skûltsjerke waard yn 1933 ferboud. Oan de westside waard it skip (dekt troch in tonferwulft) mei twa traveeën ferlinge en in toer tafoege.

Beskriuwing

Yn de rin fan de tiid waard de ynearsten ienfâldige tsjerke ynrjochte. Oan wjerskanten fan it alter steane de bylden fan Jezus en de patroanhillige Michael. It alterskilderij fan 1824 is makke troch Otto de Boer (1797-1856) út Wâldsein en stelt de opwekking fan Lazarus foar. Hy skildere ek de krúswei yn 1852.

Oan de frijsteande pylders fan it skip steane de neogoatyske hilligebylden fan Isidoarus, Barbara, Theresia, Antonius, Marije en Joazef. It meubilêr waard yn 1909 troch Wolter te Riele setten.

Jacob Ydema skildere yn 1937 foar de noch iepen plakken fan it koer foarstellings fan de sûndefal, de krúsdea, opstanning en de oardieljende Kristus. De brânskildere ramen (1927-1933) fan hilligen en sakraminten binne makke troch atelier C. van Straaten. De kommunybank bleau nei de liturgyske feroarings fan 1960 bewarre en krige in plak yn de kreake fan it sjongkoar. Yn de tsjerke hinget in fotyfskip fan Silvius, de lêste fisker fan Wâldsein.

Oargel

It oargel út 1811 (setten yn 1840) is makke troch Albertus van Gruisen. Yn 2011 waard it oargel restaurearre.

Keppeling om utens

• Disposysje oargel

Ofbylden

• 
  Ynterieur mei alter
• 
  Ynterieur mei oargel

Sjoch ek

• Tsjerken yn Fryslân

Boarnen, noaten en referinsjes

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

Stenvert, Ronald [et.al.] (2000) Fryslân. Monumenten in Nederland, diel 6. Zeist: Rykstsjinst foar de Monumintesoarch / Swol: Waanders. ISBN 90 400 9476 4 Stichting Alde Fryske Tsjerken Wâldsein, de R.K. Michaeltsjerke (Ynternet Argyf) Frysk Deiblêd: 'De Sint Michaëlkerk in Woudsend: een knusse kerk met een rijke historie' (Tonnie Ketelaar en Dick Vos), 29 juny 2017 Commons Wikimedia Commons  Ofbylden dy't by dit ûnderwerp hearre, binne te finen yn de kategory Sint-Michaeltsjerke fan Wâldsein fan Wikimedia Commons.