Wâldsein

doarp yn Fryslân

Wâldsein (Nederlânsk: Woudsend) is in doarp yn de gemeente Súdwest-Fryslân, súd fan Snits. Oant 2011 lei Wâldsein yn de eardere gemeente Wymbritseradiel.

Wâldsein
Woudsend, zicht op de Iewal vanaf de ophaalbrug met de gereformeerde kerk IMG 2712 2018-04-20 09.37.jpg
Emblemen
Flagge fan Wâldsein.gif               Wâldsein wapen.svg
Sifers
Ynwennertal 1.435 (2022) [1]
Oerflak 9,55 km²
lân: 7,76 km²
wetter: 1,80 km²
Befolkingsticht. 185 ynw./km²
Polityk
Lân flagge fan Nederlân Nederlân
provinsje Frisian flag.svg Fryslân
gemeente Súdwest-Fryslân Gemeentevlag.svg Súdwest-Fryslân
Oar
Tiidsône UTC +1
Simmertiid UTC +2
Koördinaten 52° 56'N 5° 37'E
Offisjele webside
Side Wâldsein
Kaart
Wâldsein (Fryslân)
Wâldsein

SkiednisBewurkje

 
Monumintaal hûs, Ald Wyk 3

Wâldsein wurdt foar it earst neamd yn 1337 as it kleaster fan de paters fan de Karmeliten stifte wurdt. Om't de Ie yn de tiid fan de Middelsee ferbining hie mei Drylts, Snits en Ljouwert ûntstie hannel en skipfeart yn in goa mei in soad boeren. Om de skipfeart te beskermjen waard yn 1523 in blokhûs boud by it kleaster. Letter kamen der wenten oan de Midstrjitte en by de mole. Doe't yn 1710 de Sontfeart begûn waard Wâldsein hieltyd mear in haven. Yn 1762 waard der ek oan de oare kant fan de Ie boud.

Ferskillende nammen fan Wâldsein binne: Woldesende (1337), Woldensend (1446), Waldeseende (1447), Woldseinde 1492, Wolseyndt (1505), Walseyndt (1516), thoe waldzein (1520) en Waldsem (1579). Wâldsein ûnstie op in sânrêch, mar de namme bestjut dat it plak oan it ein fan in bosk lei.

Beskerme doarpsgesichtBewurkje

In part fan it doarp is in beskerme doarpsgesicht. Karakteristyk foar it doarp binne de njoggentjin stegen dy 't it sintrum fan east nei west trochkruse en dêr't de langste fan sa'n hûndert meter lang is. Fierders binne der yn it doarp ferskate ryksmonuminten.

Sport en rekreaasjeBewurkje

Troch de geunstige lizzing fan Wâldsein tusken de Sleattemer Mar en de Hegemer Mar, net fier fan de Gaasterlânske bosken, lûkt it doarp in soad wettersporters.

Wâldsein leit oan de rûte fan de Alvestêdetocht.

MienskipBewurkje

It doarp hat fjouwer buertferienings: Markant, It Fuottenein, Oer de Brêge en Oer de Weisleat. De Bonifatiusskoalle en M. van der Brugskoalle binne de basisskoallen, De Beltsjeblom is it pjutteboartersplak.

 
Midstrjitte

FerieningsBewurkje

  • Fertier - toaniel
  • Om 'e Nocht / Reinbôge - sjongen
  • De Pôlesjongers - shantykoar
  • De Poedelaar, BBC, Libre 1, Libre 2, Hy rint troch, DDOS, KET, KOT - biljerten
  • WSV - gymnastyk
  • Eensgezindheid - damjen
  • WISKY - follybal
  • Fuotbalferiening Wâldsein

TsjerkenBewurkje

 
De Karmel

BefolkingBewurkje

 
Monumint yn Wâldsein foar de fallen slachtoffers yn 'e kriich

In bekende ynwenner wie arsjitekt Hindrik Hindriks Kramer (1850-1934).

BefolkingsferrinBewurkje

Jier 1840 1890 1954 1959 1964 1969 1973 2006 2011 2021
Ynwenners 1.200 1.400 1.100 1.049 1.034 1.116 1.074 1.308 1.390 1.380

Ferkear en ferfierBewurkje

Simmerdeis foarmet de brêge oer de Ie yn de buorren fan Wâldsein in knelpunt foar it wei- as wetterferkear. Troch de bou fan in rûnwei mei it Ie-Akwadukt besuden it doarp kaam yn 2007 in ein oan de oerlêst fan it ferkear.

It besjen wurdichBewurkje

StrjittenBewurkje

Alle strjitten yn Wâldsein.

Ferneamde persoanenBewurkje

Sjoch ekBewurkje

Boarnen, noaten en referinsjesBewurkje

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

 
Plakken yn de gemeente Súdwest-Fryslân
 
Stêden: BoalsertDryltsHylpenSnitsStarumWarkum

Doarpen en útbuorrens: AbbegeaAldegeaAllingawierArumBlauhúsBoazumBreesândykBritswertBurchwertDearsumDedzjumEastereinEasterwierrumEasthimEksmoarreFerwâldeFolsgeareGaastDe GaastmarGauGoaiïngeaGreonterpHartwertHeechIt HeidenskipHichtumHidaardHieslumHimmelumHinnaardDe HommertsIdzegeaIensYndykYpekolsgeaYsbrechtumItensJutrypKimswertKoarnwertKoarnwertersânKoudumKûbaardKûfurderrigeLaaksumLytsewierrumLoaiïngeaLollumLongerhouMakkumMolkwarNijhuzumNijlânOffenwierParregeaPenjumPiaamPoppenwierRaerdReahûsRienSânfurdSibrandabuorrenSkarlSkearnegoutumSkettensSkraardSkuzumSmelbrêgeSurchTersoalToppenhuzenTsjalhuzumTsjerkwertTurnsTwellingeaWaaksensWâldseinWarnsWesthimWytmarsumWiuwertWolsumWommelsWûns

Buorskippen: AaksensAbbegeasterkettingAndelahuzenAnnebuorrenArkumAtsebuorrenBaarderbuorrenDe BandBarsumBeabuorrenBessensBernsterbuorrenDe BierenBittensDe BlokkenBlomkampBoatlânBonjeterpBoppebuorrenDe BurdDyksterbuorrenDoanjebuorrenDoanjewierDraaisterhuzenEangterpEasthim (Wytmarsum)EksmoardersylFeytebuorrenFiifhûsFiskersbuorrenFjouwerhuzenFlânsumIt FlietGalamadammenGoaiïngamiedenGoaiumGrauwe KatDe GritsGrutte WiskeGreate WierrumHaaiumHarkesylDe HelHiemertHidaardersylHiddumHoekensHoarnsterbuorrenHouIdserdabuorrenIemswâldeYndyk (Boazum)IngwertIngwierJethJonkershuzenJousterpJouswertKâldehuzumDe KampenDe KatKlaeiterpDe KliuwKnossensKoaihuzenKromwâl (Boalsert)Kromwâl (Britswert)LippenwâldeDe Lytse GaastmarLytse WiskeLytshuzenMakkum (Boazum)MeilahuzenMontsamabuorrenMountsjewierDe NesNijbuorrenNijekleasterNijesylOsingahuzenPikesylDe PôleRea SkuorreRemswertRytseterpSaardSânfurder RypSyswertSjongedykSkearnebuorrenSkrokSotterum (Koarnwert)Sotterum (Skettens)SpearsSpykIt Strân SwaanwertSwarte BeienTrijehuzen (Hidaard)Trijehuzen (Snits)Trijehuzen (Wommels)TsjerkebuorrenDe WearenWesterbuorrenWesterlittensDe WierenWolsumerkettingWonnebuorren