Wûns
Wûns is in doarp yn de gemeente Súdwest-Fryslân, súdwest fan Wytmarsum. Oant 2011 lei Wûns yn de eardere gemeente Wûnseradiel. It doarp hat likernôch 285 ynwenners (2011). Under it doarp falle de buorskippen Doanjewier, Haaium, Goaium, Mountsjewier en De Wearen. It eardere doarp Ingwier foel foar in skoft ek ûnder Wûns.
| Wûns | |
|---|---|
 Doarpsgebiet fan Wûns yn de eardere gemeente Wûnseradiel
| |
| Flagge | Wapen |
|
|
| Sifers | |
| Ynwennertal | 285 (2021)[1] |
| Oerflak | 12,68 km², wêrfan: lân: 12,06 km² wetter: 0,28 km² |
| Befolkingstichtens | 127 ynw. / km² |
| Polityk | |
| Lân |  Nederlân
|
| Provinsje |  Fryslân
|
| Gemeente |  Súdwest-Fryslân
|
| Oar | |
| Tiidsône | UTC +1 |
| Simmertiid | UTC +2 |
| Koördinaten | 53° 5' NB, 5° 25' EL |
| Webside | Side Wûns |
Skiednis Bewurkje
De earste kear dat Wûns neamd wurdt is as Wildinghe yn 1270 en letter as Woldens. Op de lytse terp hawwe nea huzen stien mar nei alle gedachten waard der earder rjocht sprutsen. Wûns hie 31 stimmen.
Yn 1728 is yn dit doarp, op it stee fan in midsiuwske tsjerke, in achthoekich protestantske tsjerke boud mei piramidefoarmich dak mei in klokkoepeltsje. De âlde klok út 1595 klok waard yn de oarloch meinommen troch de Dútsers. Op de toer stiet, ynstee fan in wenstige hoantsje, in hart. It doarpswapen fan Wûns hat ek in hart. De tsjerke stiet bekend as it Wûnzer teebuske.
De Fryske dichter Jan Cornelis Pieter Salverda, (Boalsert ( 28 juny 1783 - Wûns 7 maart 1836 ) wie skoalmaster yn Wûns. Syn tragyske libbensrin en spjalten persoanlikheid waarden troch syn freon en beskermer Joast Halbertsma oangripend beskreaun. Der sit in tinkstien oan him yn de tsjerkemuorre.
Oan it begjin fan de Twadde Wrâldkriich wienen de stellingen Wûns en Koarnwertersân tige wichtich.
Mienskip Bewurkje
Oan de Noarderleane stiet doarpshûs It Bynt.
Underrjocht Bewurkje
Wûns hie oant 2015 syn eigen basisskoalle; de JCP Salverdaskoalle.[2]
Tsjerke Bewurkje
Ferienings Bewurkje
It doarp hat in stikmannich ferienings: feriening foar doarpsbelang, muzykferiening "Hosanna", sjongferiening "Woldinghekoor", in keatsferiening, in biljertferiening en begraffenisferiening "De Laatste Eer".
Befolking Bewurkje
Strjitten Bewurkje
Goaiumerleane, Haaiumerleane, Tsjerkestrjitte, Noarderleane, Alde Skoalpaad, Pastorijelân, Rykswei A7, Salverdastrjitte (neamd nei Jan Cornelis Pieter Salverda), Terpwei, Wearsterwei, Wildingheleane.
Ferneamde ynwenners Bewurkje
- Jan Cornelis Pieter Salverda, 28 juny 1783 - 7 maart 1833, in ferneamd Frysk dichter wie skoalmaster yn Wûns. De eardere basisskoalle wie nei him ferneamd.
- Perfester Rommert Politiek, 26 desimber 1926 - 22 desimber 2014, wie de grûnlizzer fan de hjoeddeistige feefokkerij.
Sjoch ek Bewurkje
| Boarnen, noaten en/as referinsjes: |
|
