Skearnegoutum

Skearnegoutum is in doarp benoarden Snits oan De Swette (Snitser Trekfeart) yn de gemeente Súdwest-Fryslân. It is ien fan de doarpen fan de Snitser Fiifgea. Op it doarpsgebiet lizze ek de buorskippen Nijekleaster, Loaiïngea en foar in part De Pôle.

Skearnegoutum
Martenstsjerke
Emblemen
Bestjoer
Lân	Nederlân
Provinsje	Fryslân
Gemeente	Súdwest-Fryslân
Sifers
Ynwennertal	1.612 (2022)
Oerflak	6,68 km, werfan: - lân: 6,58 km² - wetter 0,10 km²
Befolkingsticht.	245 ynw./km²
Oar
Tiidsône	UTC +1
Simmertiid	UTC +2
Koördinaten	53° 3' N 5° 40' E
Offisjele webside
www.skearnegoutum.nl
Kaart

Skiednis

Skearnegoutum is ûntstien op in terp, weryn't by opgravings saken út de 4e iuw fûn binne. It doarp lei yn it earstoan oan de Middelsee oant dy om 1300 hinne drûchlein waard. Mei de doarpen Loaiïngea, Goaiïngea, Gau, en Offenwier foarme Skearnegoutum yn de midsiuwen it ferbûn Snitser Fiifgea.

Tusken 1233 oant de reformaasje stie eartiids krekt bûten de Middelseedyk by it tsjintwurdige krúspunt oan de Ljouwerterdyk mei de Spearsterdyk it Aula Dei ('Hûs fan God'), ek bekend as it Nijekleaster. It nonnekleaster hie grutte ynfloed op de ûntwikkeling fan de krite. Yn 1572 ferrinnewearren geuzen it kleaster. Ta neitins oan it kleaster stiet sûnt 1996 oan de Lege Dyk in lyts monumint fan seis nonnen op in sokkel.

Eardere grifformearde tsjerke

De âlde tsjerke fan Skearnegoutum wie wijd oan Sint-Marten. De midsiuwske tsjerke waard yn 1861 ôfbrutsen en ferfongen troch it hjoeddeiske gebou. Yn de 19e iuw krige Skearnegoutum der noch in tsjerke by, de grifformearde tsjerke. Mei de foarming fan ien protestantske federaasje yn de jierren 1990 waard de grifformearde tsjerke ferkocht en it gebou is no in wente.

Skearnegoutum hie fan 6 juny 1883 oant 15 maaie 1938 in stasjon oan it spoar Ljouwert - Starum. De stasjonskoade fan Stasjon Skearnegoutum wie Sgm. Op 1 juny 1940 waard it stasjon weriepene, mar op 24 novimber fan dat jier waard it wer sletten.

Yn 1897 waard it Koöperative Suvelfabryk Skearnegoutum oprjochte. It fabryk waard yn 1972 sletten.

Oant 2011 lei Skearnegoutum yn de eardere gemeente Wymbritseradiel.

Doarpswapen

De fiif punten fan de stjer yn 'e emblemen fan it doarp ferwizet nei de fiif doarpen yn it noarderkertier fan de eardere gemeente Wymbritseradiel, dêr't Skearnegoutum it haadplak fan wie. De kleuren binne ek ûntliend oan it wapen fan Wymbritseradiel. De dwersbalke is De Swette, it wetter dat troch it doarp rint. De earn komt fan it wapen fan Karel V, dat yn de doarpstsjerke ôfbylde is.

Mienskip

Yn it yn Multyfunksjonele Akkomodaasje It Swettehûs is it doarpshûs ûnderbrocht. Ek de KBS Op 'e Hichte krige dêr syn ûnderdak. De Doarpsomropper is de namme fan de doarpskrante. De ynwenners hawwe as skelnamme 'Sûkerfretters'.

Tsjerke

De PKN-gemeente Skearnegoutum-Loaiïngea hat alle sneinen tsjinst yn de Martenstsjerke.

Skoalle

• Prot.-kristlike basisskoalle Op 'e Hichte

Ryksmonumint Zwettewei 68

Ferienings

It oarlochsmonumint by de Martenstsjerke

Der binne ferskillende buertferienings: buorskip Mastenbroek, beskerme wenje Fridsmastrjitte, Willem Santemastrjitte, St Martensdijk en Alddyk.

Badmintonklub Skearnegoutum 76 Biljertferiening De Lakenkrakers Biljertferiening Skearnegoutum Follybalferiening Swette Switters Fûgelwacht Skearnegoutum e.o. Fuotbalferiening Skearnegoutum '70 Gymklub Sport Staalt Spieren Jeu de Bouleferiening Krekt sa't Rôlet

Keatsferiening De Lytse Stuit Konsertkoar Martens Cantorij Muzykferiening Excelsior Oranjeferiening Shantykoar De Brûskoppen Tennisferiening De Skearnetikkers Damklub De stadige Strikers Stifting Natuergebiet de Flearen/Oer't Lange Rek

(sjoch doarpsside foar mooglike feroarings)

De Swette by Skearnegoutum

Befolkingsferrin

Jier	1840	1954	1959	1964	1969	1974	2006	2015
Ynwenners	323	1.031	1.002	955	1.020	996	1.677	1.666
Jier	2020	2022
Ynwenners	1.667	1.613

Berne

• Jan Simons Hager (om 1734? - ?), dichter
• Jouwert Jouwertsma (1857-1889), folksskriuwer en dichter.
• Tjitte de Jong (1889-1972), rjochter en wethâlder
• Sjoerd Wiersma (1899-1971), fersetsman.
• Willem Santema (1902-1944), fersetsstrider
• Berend Joukes Fridsma (1905-2005) taalkundige en dichter
• Fokje van der Velde, (1918-2008), koartebaanrider
• Jurjen van der Meer (1957), (tekst)skriuwer
• Jan Wagenaar (1976-), krêftsporter
• Geert Jelle de Vries (1974), âld-proffuotballer.

Bustsjinst

De buslinen troch Skearnegoutum wurde fersoarge troch Qbuzz. De folgjende linen ride troch Skearnegoutum:

• Line 35 Snits - Frjentsjer: Snits - Rotonde Provinsjale Wei - Legedyk - Warinxvliet - Boazum - Wiuwert - Britswert - Easterlittens - Baard - Winsum - Wjelsryp - Tsjom - Frjenstjer
• Line 38 Hidaard - Snits fia Wommels: Hidaard - Wommels - Easterein - Itens - Rien - Lytsewierrum - Warinxvliet - Legedyk - Rotonde Provinsjale Wei - Offenwier - Snits

Strjitten

Alle strjitten yn Skearnegoutum.

Publikaasjes

Hessel Bouma, Scharnegoutum in oorlogstijd - 'Das Terroristendorf'

Boarnen, noaten en referinsjes

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

Thússide fan Skearnegoutum It wapen fan Skearnegoutum Commons Wikimedia Commons  Ofbylden dy't by dit ûnderwerp hearre, binne te finen yn de kategory Skearnegoutum fan Wikimedia Commons.