Pekela

Pekela (Grinslânsk: Pekel) is in gemeente yn de provinsje Grinslân. De gemeente ûntstie yn 1990 troch gearfoeging fan de plakken Alde - en Nije Pekela. Fan 2010 oant 2021 wie de gemeente ûnder de namme De Kompanjie amtlik fusearre mei Feandam. De gemeente hie op 1 jannewaris 2024 12.538 ynwenners (boarne: CBS).

Pekela
flagge	wapen
lokaasje
polityk
lân	Nederlân
provinsje	Grinslân
boargemaster	Jaap Kuin (PfdA)
sifers en geografy
haadplak	Pekela
grutste plak	Pekela
ynwennertal	12.538 (1 jannewaris 2024)
befolkingstichtens	243 / km²
oerflak	50,2 km²
● wêrfan lân	49,07 km²
● wêrfan wetter	1,13 km²
tal doarpen	3
ferkearsieren	N366, N367
skiednis
oprjochte	1990
oant 1990	Alde Pekela Nije Pekela
oar
netnûmer	0597, 0599
postkoade	9662-9669
tiidsône	UTC +1
simmertiid	UTC +2
webside	www.pekela.nl

Skiednis

Tsjin de ein fan de 15e iuw liet de stêd Grins oan de kant fan it rivierke Pekel Aa in boarch bouwe om sa de macht yn 'e Ommelannen fuort te sterkjen. De kronykskriuwer Sicke Benninge hat it om 1530 hinne oer it slot by de Pekell.

Yn 1599 kochten fiif Fryske en Hollânske famyljes fean by de boarch oan en stiften dêr in feankoloanje, dy't neffens it rivierke de namme Pekela krige. Letter kocht de stêd Grins de grûn oan op om op grutskalige wize it lân oan te meitsjen. Troch it ferdjipjen fan de Pekel Aa en it oanlizzen fan wiken waard it fean ûntwettere. De turf dy't dêrnei stutsen wurde koe waard oant yn Emden en Hamburch ferkocht. Wol fiifhûndert feanarbeiders wiene dêr simmerdeis mei dwaande. Yn de twadde helte fan de 17e iuw wreide de feanterij oan de Pekel him nei it súdwesten ta út.

Topografyske kaart fan Pekela

De stêd Grins ferplichte de ferfeanters om nei it ôfstekken fan de turf de grûn geskikt te meitsjen foar lânbou. Sa ûntstie der greide en ek wat ikkerbou. Oan it begjin fan de 18 iuw waard it lintdoarp yn twa aparte doarpen ferdield: Alde Pekela (Leech Pekela) en Nije Pekela (Boppe Pekela), oant yn 1990 de beide plakken wer gearfoege waarden ta ien gemeente Pekela. Yn de 18e iuw wie it tal bewenners bot tanommen, sadat der twa tsjerken boud wurde koene: ien foar de kalvinisten en ien foar de lutheranen.

Om't bliken die dat de grûn net sa geskikt wie foar ikkerbou gyngen in soad boeren yn de twadde helte fan de 19e iuw oer op de ferbou fan fabryksierappels. Sa waard Pekela in sintrum foar de produksje fan striekarton, dat oant djip yn de jierren 1960 sa bleau. Fanwegen de minne omstannichheden koe it kommunisme ûnder de arbeiders yn dy kontreien op in soad sympaty rekkenje. Sûnt de jierren 1960 sette de mechanisaasje fan de striekartonyndustry en de lânbou útein. De reorganisaasjes hiene fûle stakingsaksjes fan gefolgen. De kommunist Fré Meis wie dêrby ien fan de foarmannen mar ek hie koe de delgong fan de yndustry net tefoarren komme.

Plakken

Under de gemeente Pekela falle de folgjende plakken: Alteveer (foar in part), Boppe Pekela, Bronsveen, Hoetmansmeer, Nije Pekela, Alde Pekela.

Gemeenterie

De gemeenterie fan Pekela bestiet út 15 sitten.

Gemeenteriedsitten
Partij	1998	2002	2006	2010	2014	2018	2022
Samen voor Pekela	-	-	-	4	3	3	3
SP	-	-	3	3	4	4	3
PVV	-	-	-	-	-	2	2
PvdA	6	6	7	3	2	2	2
CDA	2	3	2	1	2	2	2
GrienLinks	4	3	1	2	1	1	2
VVD	2	2	1	2	1	1	1
Feriene Kommunistyske Partij	-	-	-	-	1	-	-
KristenUny	1	1	1	-	1	-	-
Totaal	15	15	15	15	15	15	15

Boargemaster is 1 juny 2021 Jaap Kuin dy't sûnt 2015 waarnimmend boargemaster wie.

Partnergemeente

De partnergemeente fan Pekela is de Eastfryske gemeente Großefehn

Ofbylden

• 
  Herfoarme tsjerke fan Alde Pekela
• 
  Mûne "De Zwaluw", Nije Pekela
• 
  Mûne "Onrust", Alde Pekela
• 
  Eardere riedshûs Nije Pekela

Ofbylden dy't by dit ûnderwerp hearre, binne te finen yn de kategory Pekela fan Wikimedia Commons.

	Pekela
Doarpen: Alteveer • Boven Pekela • Nieuwe Pekela • Oude Pekela
Buorskippen: Bronsveen • Hoetmansmeer
Wetter: Pekel A • Pekelderdiep
· ·

Grinslân	Flagge fan de provinsje Grinslân
Aldamt - Feandam - Grins (haadstêd) - It Hegelân - Iemsdelta - Midden-Grinslân - Pekela - Stedskanaal - Westerkertier - Westerwâlde
· ·