Sytse Hotzes Buwalda

Sytse Hotzes Buwalda (Sint-Jabik, 10 febrewaris 1943) is in Frysk taalkundige, publisist en oersetter, dy't him benammentlik taleit op artikels en oare publikaasjes oer syn memmetaal, it Biltsk, en oer de bredere skiednis en kultuer fan it Bilt.

Sytse Hotzes Buwalda
skriuwer
persoanlike bysûnderheden
echte namme Sytse Hotzes Buwalda
nasjonaliteit Nederlânsk
berne 10 febrewaris 1943
berteplak Sint-Jabik (Fryslân)
etnisiteit Biltsk
wurk
taal Biltsk, Nederlânsk
sjenre non-fiksje (taalkunde, skiednis),
oersettings
bekendste
  wurk(en)
D'r waar 's 'n Oud Wify
Hoe Skrive Wy 't in 't Bildts
Woordeboek fan 't Bildts
jierren aktyf 1980 – no
offisjele webside
gjint

Buwalda is de soan fan Hotze Sytses Buwalda (1915-1994), dy't yn 'e midden fan 'e tweintichste iuw in krúsjale rol spile by de ferheffing fan it Biltsk fan útslutend in sprektaal ta in skriuwtaal. Sytse Hotzes Buwalda wie mei syn heit belutsen by de gearstalling fan it earste Biltske wurdboek, dat nei syn heite ferstjerren yn 1996 troch de Fryske Akademy publisearre wie ûnder de titel Woordeboek fan 't Bildts. Yn 2013 brocht er yn eigen behear in ferbettere en oanfolle twadde edysje út, nei't er spul krigen hie mei de Stichting Ons Bildt.

Njonken syn wurk op it mêd fan 'e taalkunde hat Buwalda ek ferskate berneboeken oerset yn it Biltsk. Yn 2018 ferskynde fan him en âld-learaar Arjen Dijkstra De Skimmelrútter, de oersetting fan 'e roman Der Schimmelreiter, út 1888, fan 'e Noardfryske skriuwer Theodor Storm. Dêr wie Buwalda al yn 1972 mei úteinset, en letter hie Dijkstra it foar him ôfmakke. De oersetting wie lykwols lizzen bleaun, en Dijkstra wie yn 2016 kommen te ferstjerren. It projekt Ljouwert Kulturele Haadstêd fan Jeropa 2018 wie foar Buwalda oanlieding om, y.g.m. Leendert Ferwerda, de oersetting nochris op 'e nij te besjen en te publisearjen.[1]

Yn 2021 ferskynde De Sonde fan Haitze Holwerda, de oersetting troch Buwalda fan 'e roman De Sûnde fan Haitze Holwerda, fan 'e Fryske skriuwer Ulbe van Houten, dy't lange tiid op It Bilt wenne en wurke.[2]

Buwalda wie yn 2022 belutsen by de oprjochting fan 'e Bildtse Boekerij, in útjouwerij dy't him taleit op it útbringen fan boeken yn it Biltsk. Syn eardere útjeften, lykas it Woordeboek fan 't Bildts, De Skimmelrútter en De Sonde fan Haitze Holwerda, waarden dêr doe ek by ûnderbrocht. Datselde jiers brocht de Bildtse Boekerij fan 'e hân fan Buwalda de Woordenlijst Nederlands-Bildts út, in oanfolling op it Woordeboek fan 't Bildts, dat de Biltske wurdskat fan it Biltsk nei it Nederlânsk oerset. Mei de Grammatica van 't Bildts út 2023, wêryn't Buwalda de grammatikale regels fan it Biltsk fêstlei, wie syn beskriuwing fan 'e taal kompleet.

Oersettings en bewurkings
Non-Fiksje
  • 1980 – Hoe Skrive Wy 't in 't Bildts: 'n Handlaiding foor de Spelling, en Inkele Dingen út 'e Spraakkûnst (mei Hotze Sytses Buwalda, 1ste printinge 1962)
  • 1982 – 't Bildt in Beeld: 'n Historise Rais deur Ons Gemeente
  • 1983 – Gideon op de Dorsvloer: Gedichten fan en Anekdotes over Ds. Gideon Boekenoogen Anfuld met Werk fan Ds. Wim Baas (mei Wim Baas)
  • 1983 – De Erbaaiersbeweging op 't Bildt in 't Leste Forndelspart fan 'e Negentynde Eeuw
  • 1983 – 't Bildtse Boek: 'n Systematys Oversicht fan 'e Meest Foorkommende Bildtse Woorden (2de printinge 1994)
  • 1984 – St.-Jabik en Ouwe-Dyk in Beeld: Ansichten en Foto's út 'e Fersameling fan Hotze Sytses Buwalda (mei Hotze Sytses Buwalda)
  • 1984 – De Beste Fisser Ontkomt Wel 's 'n Aaltsy: 'n Fersameling Bildtse Sechies en Utdrukkings
  • 1985 – Rapport van de Ad Hoc Kommissie Bildts/Fries inzake het Gebruik van de Lokale Talen (ûnder foarsitterskip fan Sytse Hotzes Buwalda)
  • 1985 – St-Anne, Nij Altoenae en Nije-Dyk in Beeld: Ansichten en Foto's út 'e Fersameling fan Hotze Sytses Buwalda
  • 1985 – Metsys en Pretsys: 'n Fersameling Bildtse Woorden en Utdrukkings
  • 1986 – Froubuurt, Ouwe-Syl en Nije-Syl in Beeld: Ansichten en Foto's út 'e Fersameling fan Hotze Sytses Buwalda
  • 1986 – Geskidenis van de Bildtse Waddenfisserij
  • 1988 – St.-Jabik en Ouwe-Dyk in Ouwe Ansichten, Deel 1
  • 1994 – St.-Jabik en Ouwe-Dyk in Ouwe Ansichten, Deel 2 (mei Tietje Buwalda-Veenbaas)
  • 1990 – Bildtse Bedrijvigheid in Beeld
  • 1990 – Beknopte Bildtse Geskidenis
  • 1996 – Woordeboek fan 't Bildts (mei Hotze Sytses Buwalda)
  • 2006 – De Westhoekschool (yn: de Biltske Post, ferskate ôfl.)
  • 2008 – Hondert Jaar Fakmanskap bij Slachter Bijlsma
  • 2013 – Woordeboek fan 't Bildts: Tweede Ferbeterde en Anfulde Edisy
  • 2013 – De Westhoek: Leven Ferleden – Herinnerings an De Westhoek
  • 2022 – Woordenlijst Nederlands-Bildts
  • 2023 – Grammatica van 't Bildts

Boarnen, noaten en referinsjes

bewurkje seksje
Boarnen, noaten en/as referinsjes:
  1. Grosse, Maria del, Bildtse vertaling van boek "De Stormruiter" is na 46 jaar af, yn: de Ljouwerter Krante, 23 febrewaris 2018, s. 26.
  2. ——, De Sonde fan Haitze Holwerda in 't Bildts, yn: van Wad tot Stad, 21 septimber 2021, s. 29.