Faksisme

Politike ideology ; Side út de rige polityk
	Ideology
	Anargisme
	Ekologisme
	Faksisme
	Feminisme
	Islamisme
	Kommunisme
	Kommunitarisme
	Konservatisme
	Kristendemokrasy
	Liberalisme
	Libertarisme
	Marksisme
	Nasjonalisme
	Nasjonaalsosjalisme
	Sosjaaldemokrasy
	Sosjaalliberalisme
	Sosjalisme

Faksisme is in politike streaming grûndearre op tige nasjonalistyske, autoritêre en ûnferdraachsume begjinsels.

Dit artikel is in stobbe oer twadde wrâldkriich‎.
Jo wurde útnûge en foegje jo witten hjir ta.

De *fasces*, it earste symboal fan de faksisten

Skiednis

Yn de twadde helte fan de 18e iuw en yn de 19e iuw komt mei troch de Frânske Revolúsje it nasjonalisme op. Om 1900 ûntstean de earste faksistyske groepen. It earste faksistyske regear wie dat fan Benito Mussolini tusken 1922 - 1943. Dêrnei kaam Adolf Hitler mei de autoritêre NSDAP yn 1933 oan 'e macht en brûkte it faksisme as politike rjochting foar it Tredde-Ryk. Yn Spanje, Portegal, Eastenryk, Roemeenje en Hongarije hawwe de faksisten ek oan de macht west.

Neofaksisme

Guon Europeeske lannen hawwe in opkommend neofaksisme. Dy partijen presintearje har lykwols it leafst net as (neo)faksistysk.

Faksisme yn de wrâld

Albanië - Albaneeske Faksistyske Partij (letter: "Albaneeske Nasjonaal-Sosjalistyske Partij"), Tefik Mborja, Jup Kazazi, Kol Bib Mirakaja, Maliq Bej Bushati, Eqrem Bej Libohova
Austraalje: New Guard, kolonel Eric Campbell
België - Léon Degrelle, DeVlag, Staf de Clercq, Rex, VNV, Légion Nationale, José Streel
Brazilië - yntegralisme, Plínio Salgado
Bulgarije professor Bogdan Filow, professor Aleksandur Tsankov
Kanada - Canadian Union of Fascists, Chuck Crate, Parti National Social Chrétien (letter: "National Unity Party"), Adrien Arcand
Sily - Carlos Keller Rueff, Jorge González von Marées, Carlos Keller, Nasjonaalsosjalistyske Beweging fan Sily
Denemark - Frits Clausen
Dútslân - nasjonaalsosjalisme
Egypte - Grienhimden, Ibrahim Shukri
El Salvador - Maximiliano Hernández Martínez
Estlân - Andres Larka
Finlân - Lapua-beweging, IKL, Vihtori Kosola, Kurt Martti Wallenius, Vilho Annala, Rolf Witting
Frankryk - Jacques Doriot, Parti Populaire Français, Marcel Déat, Legion des Volontaires Français, François de la Rocque, Croix de Feu, Parti Social Français, Henri Barbé, Solidarité Française, François Coty, Paul Marion, Blauhimden
Hongarije - Pylkkrusers, Ferenc Szalasi, Gyula Gömbös
Ierlân - Blauhimden
Irak - Ali Rasjid, Golden Square
Itaalje - Mussolini, Galeazzo Ciano, Farinacci, Achille Starace, Carlo Scorza, Dino Grandi, Movimento Sociale Italiano, Giorgio Almirante, Swarthimden
Japan - Kjerseblom Genoatskip
Kroaasje - Ustasa, Ante Pavelic
Meksiko - Goudhimden, generaal Nicolás Rodríguez Carrasco, Nasjonaal Synaristyske Uny, Salvador Abascal, José Antonio Urquiza
Nederlân - Faksisme yn Nederlân, Swart Front, Arnold Meijer, Jan Baars, Algemeene Nederlandsche Fascisten Bond, Nasjonaal-Sosjalistyske Beweging, Anton Mussert
Noarwegen - Vidkun Quisling, Nasjonal Samling
Panama - Acción Comunal, Panameñistyske Partij
Eastenryk - Heimwehr, austro-faksisme, Ernst von Starhemberg, Walter Pfrimer, Emil Fey, Anton Rintelen, Arthur Seyss-Inquart
Portugal - Rolão Preto, Nasjonaal-Syndikalistyske Beweging, António de Oliveira Salazar
Roemenië - Horia Sima, Izeren Garde, Corneliu Zelea Codreanu, Mihai Antonescu
Ruslân - Konstantin Rodzajevski, Russyske Faksistyske Partij, Russyske Faksistyske Organisaasje, Anastasi Vonsiatski
San Marino - Partito Fascista Sammarinese
Slowakije - Andrej Hlinka, Josef Tiso
Spanje - José Antonio Primo de Rivera, Falange, Ramon Serrano Suner, Luis Ruiz de Alda, Ramiro Ledesma Ramos, Juntas de Ofensiva Nacional Sindicalista
Tsjecho-Slowakije - generaal Gajda
Turkije - ( MHP ) Milliyetçi Hareket Partisi
Feriene Keninkryk - Sir Oswald Mosley, British Union of Fascists
Feriene Steaten fan Amearika - American Nazi Party, Ku Klux Klan, George Lincoln Rockwell, Matt Koehl, Frank Collin, National Socialist Party of America, European American Education Association, German-American Bund, Aryan Nations, Aryan Brotherhood, Creativity Movement (it eardere "World Church of the Creator"), American Fascist Movement, Sulverhimden
Sina - groenhemden
Súd-Afrika - Ossewabrandwag, B.J. Vorster, gryshimden
Sweden - Nationalsocialistska arbetarpartiet, Sven Olof Lindholm
Switserlân - Nasjonaal Front, Jakob Schaffner, Ernst Rüegsegger, Rolf Henne, Robert Tobler, Hans Vonwy

Sjoch ek

Keppeling om utens

Wikiwurdboek-side - faksisme.