Provinsjale Steaten

Yn Nederlân foarmje de Provinsjale Steaten (meastal koartwei de Steaten neamd) sûnt 11 maart 2003 it kollektyf fan folksfertsjintwurdigers binnen de provinsje. Foar dizze datum foarmen de Provinsjale Steaten it bestjoer fan de provinsje. De haadtaak fan de Provinsjale Steaten is no it kontrolearjen fan it bestjoer, dat foarme wurdt troch de Deputearre Steaten.

Wapen fan Nederlân

Wapen fan Fryslân

Beskriuwing

Provinsjale Steaten foarmje it algemien bestjoer fan de provinsje en steane dus oan it haad. De leden fan de Provinsjale Steaten wurde ienris yn de fjouwer jier keazen en hearre allegear ta politike partijen. It tal leden ferskille de provinsje en binne ôfhinklik fan de grutte fan it ynwennertal fan de provinsje. De Steateleden dy't ta ien partj hearre foarmje in fraksje. Steateleden dy't harren fraksje ferlitte kinne ûnder harren eigen namme of dy fan in nije partij part fan de Provinsjale Steaten bliuwe. Alle fraksjes kieze harren eigen foarsitter, dy't de lieding oan de fraksje jout en foargiet as harren wichtichste wurdfierder. Alle fraksjefoarsitters komme byinoar yn it saneamde "senioarekonvint", lykas der bygelyks gefoelige politike saken besprutsen wurde moatte yn in fertroulike omkriten. Yn de fraksje sels wurdt it wurk ferparte, dêr't net elts Steatelid oeral like folle ferstân troch hoecht te hawwen. Sa binne der foar elts beliedsmêd ien as mear spesjalisten yn de fraksje. De spesjalisten sitte út namme fan harren partij yn de fêste kommisjes fan de Provinsjale Steaten. Alle Steatefraksjes hawwe almeast de stipe fan ien fan harren fraksje-assistinten. De belangen fan de Steaten as ien hiel wurde troch de Steategriffier behertige.

De wichtichste taken fan Provinsjale Steaten binne it fêststellen fan it belied en it tafersjoch op it útfieren dêrfan. Yn Provinsjele Steaeten hawwe alle Steateleden in like swiere stim. Besluten wurde mei in mearderheid fan de oanwêzige Steateleden oannommen. Steateleden hawwe almeast in fêste baan en dogge it Steatewurk yn harren frije tiid. Hja krije foar harren wurk in ûnkostefergoeding.

Steateleden

De leden fan de Provinsjale Steaten (Steateleden) wurde om de fjouwer jier streekrjocht keazen troch de stimrjochtige ynwenners fan de provinsje. It tal leden hinget ôf fan it ynwennertal en rint fan 39 foar in provinsje mei minder as 400.000 ynwenners, oant 55 foar in provinsje mei mear as 2.500.000 ynwenners.

Op harren beurt kieze dizze keazenen wer de leden fan de Deputearre Steaten en fan de Earste Keamer.

Fan 1813 oant 1850 keazen de aadlike leden fan de ridderskippen ien tredde fan de leden fan Provinsjale Steaten. De herfoarmings fan Thorbecke en de provinsjewet fan 1850 hawwe oan dat aadlike privileezje in ein makken.

Ferleging tal sitten

Troch in feroaring fan de Provinsjewet is by de Provinsjale Steateferkiezings fan 7 maart 2007 it totale tal fan Steateleden ferlege fan 764 nei 564. It maksimum fan 83 Steateleden waard ferlege nei 55, foar provinsjes mei mear as 2.000.000 ynwenners. It minimum fan 39 bleau gelyk, mar it minimum, dat gou foar provinsjes mei minder as 200.000 ynwenners, jildt sûnttiid foar provinsjes mei minder as 400.000 ynwenners. In oersjoch fan de feroaring yn sitten per provinsje:

Provinsje	o/m 2003	2007	2011	2015	2019	2023
Grinslân	55	43	43	43	43	43
Fryslân	55	43	43	43	43	43
Drinte	51	41	41	41	41	43
Oerisel	63	47	47	47	47	47
Flevolân	47	39	39	41	41	41
Gelderlân	75	53	55	55	55	55
Utert	63	47	47	49	49	49
Noard-Hollân	83	55	55	55	55	55
Súd-Hollân	83	55	55	55	55	55
Seelân	47	39	39	39	39	39
Noard-Brabân	79	55	55	55	55	55
Limboarch	63	47	47	47	47	47
totaal	764	564	566	570	570	572

In gefolch fan dizze ferleging fan it tal sitten is dat de kiesdrompel omheech gean sil. Ofhinklik fan de provinsje sil de kiesdrompel tusken 1,5% en goed 2% fan de stimmen lizze. Dêrtroch sil it dreger wurde foar lytse partijen om in sit heljen. Dat kin ek gefolgen hawwe foar de fertsjintwurdiging fan lytse partijen yn de Earste Keamer.

Ferkiezingsútslaggen

Under oaren troch ôfsplissings kin it tal sitten binnen ien sittingsperioade feroarje. Dizze tabellen jouwe allinnich de gearstalling fan flak nei de ferkiezings.

2003

Oare partijen:

• Fryslân: FNP 7, Gemeentebelangen Friesland 1
• Grinslân: Partij voor het Noorden 2
• Drinte: Onafhankelijke Partij Drenthe 1, Drents Belang/Drentse Ouderenpartijen 1,
• Noard-Hollân: Ouderenpartij Noord-Holland/Verenigde Senioren Partij 1
• Súd-Hollân: Leefbaar Zuid-Holland 1
• Seelân: Partij voor Zeeland 2
• Noard-Brabân: Leefbaar Brabant/Brabantse Onafhankelijke Federatie 1
• Limboarch: Partij Nieuw Limburg 2

Provinsje	2003
	CDA	PvdA	VVD	GL	SP	D66	CU	SGP	LPF	oare	totaal
Fryslân	16	15	6	3	2	1	3		1	8	55
Grinslân	12	20	7	5	3	2	4	-	0	2	55
Drinte	12	19	9	4	0	2	2	0	1	2	51
Oerisel	24	15	9	3	3	2	4	2	1	0	63
Flevolân	10	12	11	3	2	2	4	1	2	0	47
Gelderlân	24	18	13	5	4	3	3	4	1	0	75
Utert	16	14	14	6	3	4	3	2	1	0	63
Noard-Hollân	17	24	20	8	5	5	1		2	1	83
Súd-Hollân	20	20	18	5	4	4	3	4	4	1	83
Seelân	13	10	7	2	2	1	3	6	1	2	47
Noard-Brabân	30	17	15	4	6	3	1		2	1	79
Limboarch	28	14	9	3	4	2	-	-	1	2	63
totaal	222	198	138	51	38	31	26	19	17	19	764
							5

2007

Oare partijen:

• Fryslân: FNP 5
• Grinslân: Partij voor het Noorden 1
• Utert: Mooi Utrecht 1
• Noard-Hollân: Ouderenpartij Noord-Holland/Verenigde Senioren Partij 1
• Súd-Hollân: Leefbaar Zuid-Holland 1
• Seelân: Partij voor Zeeland 2
• Noard-Brabân: Brabantse Partij 1
• Limboarch: Partij Nieuw Limburg 1

Provinsje	2007
	CDA	PvdA	VVD	SP	CU	SGP	GL	D66	PvdD	oare	totaal
Fryslân	12	12	5	2	3	-	2	0	0	5	43
Grinslân	9	12	5	7	4	-	3	1	1	1	43
Drinte	10	13	8	5	3	0	2	0	-	0	41
Oerisel	17	9	6	6	5	2	2	0	0	0	47
Flevolân	8	7	9	6	5	1	2	0	1	0	39
Gelderlân	15	10	9	7	4	3	3	1	1	0	53
Utert	11	8	10	5	4	1	4	2	1	1	47
Noard-Hollân	10	11	13	9	2		5	2	2	1	55
Súd-Hollân	13	10	12	8	4	2	3	1	1	1	55
Seelân	10	6	6	5	3	5	2	0	-	2	39
Noard-Brabân	18	8	11	12	1		2	1	1	1	55
Limboarch	18	8	7	9	0	-	2	1	1	1	47
totaal	151	114	101	83	35	14	32	9	9	13	564
					3

2011

Oare partijen:

• Fryslân: FNP 4
• Grinslân: Partij voor het Noorden 1
• Noard-Hollân: Ouderenpartij Noord-Holland 1
• Seelân: Partij voor Zeeland 2

Provinsje	2011
	VVD	PvdA	CDA	PVV	SP	D66	GL	CU	SGP	50+	PvdD	oare	totaal
Fryslân	6	11	8	4	3	2	2	3	-	0	0	4	43
Grinslân	6	12	5	3	6	3	3	3	-	0	1	1	43
Drinte	9	12	6	4	4	2	2	2	0	0	-	0	41
Oerisel	8	9	11	4	4	3	2	3	2	1	0	0	47
Flevolân	9	6	4	6	3	3	2	3	1	1	1	0	39
Gelderlân	11	9	9	6	5	4	4	3	2	1	1	0	55
Utert	11	7	6	5	4	5	4	2	1	1	1	0	47
Noard-Hollân	13	11	5	6	5	6	5	1		1	1	1	55
Súd-Hollân	12	10	6	8	5	5	3	2	2	1	1	0	55
Seelân	7	7	6	5	3	2	1	2	4	0	0	2	39
Noard-Brabân	12	7	10	8	8	5	3	0		1	1	0	55
Limburch	8	6	10	10	6	2	3	0	-	2	0	0	47
totaal	112	107	86	69	56	42	34	23	12	9	7	8	566
								1

2015

Oare partijen:

• Fryslân: FNP 4
• Grinslân: Groninger Belang 3, Partij voor het Noorden 1
• Drinte: Sterk Lokaal 1
• Noard-Hollân: Ouderenpartij Noord-Holland 1
• Seelân: Zeeland Lokaal 1, Partij voor Zeeland 1
• Noard-Brabân: Lokaal Brabant 1
• Limburch: Volkspartij Limburg 1, Lokaal-Limburg 1

Provinsje	2015
	VVD	CDA	SP	D66	PVV	PvdA	GL	CU	SGP	PvdD	50+	oare	totaal
Fryslân	5	9	5	3	4	7	1	3	-	1	1	4	43
Grinslân	4	5	8	4	3	6	3	4	-	2	-	4	43
Drinte	7	6	5	4	5	7	2	3	0	-	1	1	41
Oerisel	6	11	5	5	5	5	2	4	2	1	1	0	47
Flevolân	7	5	5	4	6	3	2	3	2	2	2	0	41
Gelderlân	9	9	6	7	5	6	3	4	3	2	1	0	55
Utert	9	6	4	9	4	5	4	3	2	2	1	0	49
Noard-Hollân	11	5	6	10	6	7	4	1		3	1	1	55
Súd-Hollân	10	7	5	7	8	5	3	3	3	2	2	0	55
Seelân	6	6	4	3	4	4	1	2	6	-	1	2	39
Noard-Brabân	10	9	9	7	7	4	3	1		2	2	1	55
Limburch	5	11	8	4	9	4	2	-	-	1	1	2	47
totaal	89	89	70	67	66	63	30	29	18	18	14	15	570
								2

2019

Oare partijen:

• Fryslân: FNP 4
• Grinslân: Groninger Belang 3, Partij voor het Noorden 2
• Drinte: Sterk Lokaal 1
• Seelân: Partij voor Zeeland 2
• Noard-Brabân: Lokaal Brabant 1
• Limburch: Lokaal-Limburg 2

Ferdieling nei partij

Provinsje	2019
	FVD	VVD	CDA	GL	PvdA	D66	PVV	SP	CU	SGP	PvdD	50+	DENK	oare	totaal
Fryslân	6	4	8	3	6	2	3	2	3	0	1	1	0	4	43
Grinslân	5	4	3	6	5	3	2	4	4		1	1	0	5	43
Drinte	6	6	5	4	6	2	3	3	3	0	1	1	0	1	41
Oerisel	6	6	9	5	4	3	3	3	4	2	1	1	0		47
Flevolân	8	6	3	4	3	2	4	2	3	1	2	2	1	0	41
Gelderlân	8	8	7	6	5	4	3	3	4	3	2	2	0	0	55
Utert	6	8	5	8	4	5	2	2	4	1	2	1	1	0	49
Noard-Hollân	9	9	4	9	6	6	3	3	1		3	1	1	0	55
Súd-Hollân	11	10	4	5	4	5	4	2	3	2	2	2	1	0	55
Seelân	5	4	7	2	4	1	2	2	2	5	1	2	0	2	39
Noard-Brabân	9	10	8	5	3	5	4	5	1		2	2	0	1	55
Limburch	7	5	9	4	3	3	7	4	0		2	1	0	2	47
totaal	86	80	72	61	53	41	40	35	31	14	20	17	4	15	570
									1

2023

Oare partijen:

• Fryslân: FNP 4, Provinsjaal Belang Fryslân 1
• Grinslân: Groninger Belang 3, Partij voor het Noorden 1
• Drinte: Sterk Lokaal Drenthe 1
• Flevolân: Sterk Lokaal Flevoland 1
• Noard-Brabân: Lokaal Brabant 2
• Limboarch: Lokaal-Limburg 2

Ferdieling nei partij

Provinsje	2023
	BBB	VVD	GL	PvdA	CDA	PVV	D66	PvdD	SP	JA21	CU	SGP	FVD	Volt	50+	oare	totaal
Fryslân	14	3	3	5	4	2	1	1	1	1	2	-	1	-	0	5	43
Grinslân	12	2	5	5	2	2	2	2	2	2	0	3	1	1	0	4	43
Drinte	17	4	2	4	3	2	1	2	2	1	2	0	1	1	0	1	41
Oerisel	17	4	4	3	4	2	2	1	1	2	3	2	1	1	0	0	47
Flevolân	10	4	3	3	2	3	2	2	2	2	2	2	2	-	1	1	41
Gelderlân	14	6	5	5	4	2	3	2	2	2	3	3	1	2	1	0	55
Utert	7	6	7	3	4	2	5	3	1	2	3	2	1	2	1	0	49
Noard-Hollân	8	8	7	7	2	3	4	4	2	3	1	-	2	2	2	0	55
Súd-Hollân	8	8	6	4	4	4	4	3	2	4	2	2	2	2	1	0	55
Seelân	9	4	6		5	2	1	1	1	1	1	5	1	-	0	2	39
Noard-Brabân	11	9	5	4	4	4	4	2	4	2	1		1	1	1	2	55
Limburch	10	5	4	3	5	6	3	2	3	2	0	-	1	-	1	2	47
totaal	137	36	51	46	43	34	32	25	23	22	22	16	15	11	8	17	572
			6								1

Ferdieling nei provinsje

Partij	2019													Partij
	Totaal	Fryslân	Grinslân	Drinte	Oerisel	Flevolân	Gelderlân	Utert	Noard-Hollân	Súd-Hollân	Seelân	Noard-Brabân	Limburch
FVD	86	6	5	6	6	8	8	6	9	11	5	9	7	FVD
VVD	80	4	4	6	6	6	8	8	9	10	4	10	5	VVD
CDA	72	8	3	5	9	3	7	5	4	4	7	8	9	CDA
GL	61	3	6	4	5	4	6	8	9	5	2	5	4	GL
PvdA	53	6	5	6	4	3	5	4	6	4	4	3	3	PvdA
D66	41	2	3	2	3	2	4	5	6	5	1	5	3	D66
PVV	40	3	2	3	3	4	3	2	3	4	2	4	7	PVV
SP	35	2	4	3	3	2	3	2	3	2	2	5	4	SP
CU	31	3	4	3	4	3	4	4	1	3	2	0	0	CU
PvdD	20	1	1	1	1	2	2	2	3	2	1	2	2	PvdD
50+	17	1	1	1	1	2	2	1	1	2	2	2	1	50+
SGP	15	0		0	2	1	3	1		2	5	1		SGP
DENK	4	0	0	0	0	1	0	1	1	1	0	0	0	DENK
oare	15	4	5	1		0	0	0	0	0	2	1	2	oare
Totaal	570	43	43	41	47	41	55	49	55	55	39	55	47	Totaal

Namme

Yn maaie 2008 besletten de Limboarchske Provinsjale Steaten harsels om te dopen ta Limboarchsk parlemint. Dêrmei is Limburch de iennige provinsje dêr't de folksfertsjintwurdiging net mear "Provinsjale Steaten" neamd wurdt.

Sjoch ek

• Provinsjale Steaten fan Fryslân
• Provinsjale Steaten (histoarysk) oant 1795
• Steaten; betsjutting fan it begryp

Boarnen, noaten en referinsjes

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

Webstee fan it Ynterprovinsjaal Oerlis (IPO) offisjele sifers fan de kiesrie Webstee mei oersjoch fan alle Steateleden