Olympus Has Fallen

Olympus Has Fallen is in Amerikaanske aksjefilm út 2013 ûnder rezjy fan Antoine Fuqua, mei yn 'e haadrollen Gerard Butler en Aaron Eckhart. De titel betsjut "De Olympus is Fallen" (yn 'e film is de berch Olympus, yn 'e Grykske mytology it wenstee fan 'e goaden, koade foar it Wite Hûs, de residinsje fan 'e Amerikaanske presidint). It ferhaal folget spesjaal agint fan 'e Amerikaanske Secret Service Mike Banning, dy't yn ûngenede fallen is nei't it him net slagge is om 'e first lady fan 'e dea te rêden by in ferkearsûngemak. As Noardkoreaanske terroristen it Wite Hûs yn Washington, D.C. oanfalle en de presidint fan 'e Feriene Steaten yn gizeling nimme, set er lykwols alles op alles om harren tsjin te kearen. Olympus Has Fallen krige mingde resinsjes fan 'e filmkritisy, mar wie in kommersjeel súkses yn 'e bioskopen. Neitiid ûntstie op basis fan 'e film de Fallen-filmsearje, mei as earstfolgjende diel London Has Fallen út 2016. Olympus Has Fallen wurdt gauris betize mei in oare film oer in terroristyske oanfal op it Wite Hûs, White House Down, dy't in fearnsjier letter útkaam.

Olympus Has Fallen
film
(Filmposter yn 'e Ingelske Wikipedy)
makkers
regisseur	Antoine Fuqua
produsint	Antoine Fuqua Gerard Butler Alan Siegel Ed Cathell III Danny Lerner Mark Gill
senario	Creighton Rothenberger Katrin Benedikt
kamerarezjy	Conrad W. Hall
muzyk	Trevor Morris
filmstudio	Millennium Films Nu Image
distribúsje	FilmDistrict
spilers
haadrollen	Gerard Butler Aaron Eckhart
byrollen	Morgan Freeman Rick Yune Angela Bassett Dylan McDermott Robert Forster Melissa Leo
skaaimerken
lân/lannen	Feriene Steaten
premiêre	18 maart 2013
foarm	langspylfilm
sjenre	aksjefilm
taal	Ingelsk (ek wat Koreaansk)
spyltiid	119 minuten
budget en resultaten
budget	$70 miljoen
opbringst	$169,2 miljoen
filmsearje
filmsearje	Fallen
● folgjend diel	London Has Fallen

Plot

Mike Banning, in eardere kommando út it Amerikaanske Leger, stiet oan it haad fan it team fan liifwachten fan 'e Secret Service dat de presidint fan 'e Feriene Steaten Benjamin Asher en syn gesin beskermje moat. Hy hat in freonskiplike relaasje opboud mei de presidint, first lady Margaret Asher en harren jonge soan Connor. As it presidinsjele konfoai mei de kryst jûns let by snie oer beïzele wegen út 'e presidinsjele bûtenpleats te Camp David nei de Amerikaanske haadstêd Washington, D.C. riidt, slacht it needlot ta. Op in brêge oer in tichtferzen rivier rekket de presidinsjele limûsine mei de presidint en de first lady deryn belutsen by in ferkearsûngemak mei in fuortglydzjende auto fan 'e Secret Service. De limûsine komt op prekêre wize oan 'e stikkene reling fan 'e brêge te hingjen. Banning wit de presidint te rêden, mar net de first lady, foar't de auto yn 'e djipte stoart en troch it iis yn it tsjustere wetter fan 'e rivier sakket.

Oardel jier letter hat Banning in kantoarbaan yn it gebou fan it Amerikaansk Ministearje fan Finânsjes, dêr't de Secret Service ûnder falt. Hy is net mear belutsen by de deistige beskerming fan 'e presidint en syn soan, om't er foar Asher it ûngemak symbolisearret dêr't syn frou by omkommen is. Hoewol't de presidint him neat ferwyt, om't er rasjoneel wit dat Banning de dea fan Margaret net foarkomme kinnen hie, wol er net dat it ûngemak him eltse dei op 'e nij ûnder de noas wreaun wurdt. Op 'e dei dat Banning oan Lynne Jacobs, de direktrise fan 'e Secret Service, freget om oar wurk foar him te finen, om't er gek wurdt as der noch langer de hiele dei efter in buro sitte moat, ûntfangt presidint Asher yn it Wite Hûs de Súdkoreaanske premier Lee Tae-Woo foar koartseftich oerlis oer de oanboazjende sitewaasje oan 'e grins tusken Súd-Koreä en it kommunistyske Noard-Koreä.

Koart nei it begjin fan dy moeting kringt in mei raketten en masinegewearen tarist transportfleantúch it loftrom boppe it Wite Hûs binnen. It tastel sjit twa strieljagers fan 'e Amerikaanske Loftmacht del dy't derop ôf geane, en fljocht dêrnei leech oer de National Mall, fan it Tinkteken foar Lincoln nei it Wite Hûs, wylst de ynsittenden sûnder ûnderskied fan persoan mei harren masinegewearen de minsken op 'e grûn delmeane. Ek de skerpskutters op it dak fan it Wite Hûs wurde op dy wize útskeakele foar't it fleantúch troch in yn tûzen hasten optromme trêde strieljager delsketten wurdt en delstoart op it Sudergazon fan it Wite Hûs, nei't it yn it foarbygean noch it Washington Monumint ferrinnewearre hat. Banning, dy't dit barren sjocht út syn kantoar yn it Ministearje fan Finânsjes, dêr't er útsjoch wei hat op 'e National Mall, hastiget him nei it Wite Hûs ta. Dêrbinnen wurde presidint Asher en syn stêf, de oare Amerikaanske pommeranten en premier Lee ûnderwilens troch de Secret Service evakuëarre nei it Presidential Emergency Operations Center (PEOC), in ûndergrûnske bunker ûnder it Wite Hûs.

Tink derom: Yn de tekst hjirûnder wurdt de ôfrin fan de film beskreaun. As jo de film sels sjen wolle, is it mooglik better dat jo it no folgjende diel fan 'e plotbeskriuwing (earst noch) net lêze.

De Amerikaanske autoriteiten miene dat de sitewaasje, nei it delsjitten fan it fijannige fleantúch, wer ûnder kontrôle is, mar neat is minder wier. Inkele tsientallen lju mei in Eastaziatysk uterlik, dy't har middenmank de toeristen en oare lju befine dy't op 'e dyk foar it Wite Hûs gearklofte binne, sette útein mei in grûnoanfal op it Wite Hûs. Understipe troch swiere masinegewearen en raketwerpers weve se handich ôf mei de leden fan 'e Secret Service dy't de residinsje ferdigenje. Tagelyk falt in diel fan 'e liifwachten fan premier Lee harren eigen kollega's en de Secret Service yn 'e rêch oan. Banning smyt him yn 'e striid en wit kontakt te meitsjen mei de Secret Service as dy yn it Wite Hûs tebekdreaun wurdt. De oanfallers kringe de residinsje binnen en meitsje yn 'e gongen fan it Wite Hûs jacht op 'e lêste ferdigeners oant se dyselden allegear deamakke hawwe.

Liedend Secret Service-agint Roma nimt, foar't er ombrocht wurdt, fia syn earke kontakt op mei syn baas Jacobs om te melden dat "de Olympus" (koade foar it Wite Hûs) "fallen" is. Banning is de iennichste dy't yn libben wit te bliuwen. Yn it PEOC falle de liifwachten fan premier Lee, ûnder wa Dave Forbes, in âld-agint fan 'e Secret Service, ûnferwachts de liifwachten fan presidint Asher oan en fermoardzje harren om dêrnei de presidint, premier Lee, fise-presidint Charlie Rodriguez, minister fan Definsje Ruth McMillan en ferskate oare pommeranten yn gizeling te nimmen.

Yn 'e bunker ûnder it Amerikaanske Kapitoal komt in krisisteam gear dat it regear oer de Feriene Steaten oernimme moat. Oan it haad dêrfan stiet Allan Trumbull, de foarsitter fan it Hûs fan Offurdigen, dy't neffens it Amerikaanske steatsbestel no de lieding kriget as waarnimmend presidint, no't sawol de presidint as de fise-presidint gizele wurde. Syn wichtichste adviseurs binne Lynne Jacobs, de direktrise fan 'e Secret Service, en generaal Edward Clegg, de stêfsjef fan it Amerikaanske Leger. De lieder fan 'e terroristen nimt troch byldbeljen kontakt op mei Trumbull en begjint mei it live eksekutearjen fan premier Lee, wêrnei't er easket dat de Feriene Steaten al harren troepen weromlûke sille fan it Koreaansk Skiereilân en de Amerikaanske Sânde Float út 'e Japanske See en de Eastsineeske See, sadat Noard-Koreä de (yn syn wurden) "ûnderbrutsen boargeroarloch" einlings yn syn foardiel besljochtsje kin. As dat net bart, sil er begjinne mei it eksekutearjen fan 'e Amerikaanske gizelders.

De lieder fan 'e terroristen hat ek noch in oar doel: hy is fan doel om in obskuer Amerikaansk militêr softwareprogramma te aktivearjen dat Cerberus hjit. Dêrmei is it foar it Amerikaanske regear mooglik om, yn gefal fan in lansearring by fersin, in Amerikaanske nukleêre raket yn 'e loft ûntploffe te litten, dus foar't er earne ynslaan kin. Om dat programma te aktivearjen hat er ferlet fan trije koades, dy't yn it besit binne fan presidint Asher, minister fan Definsje McMillan en de stêfsjef fan 'e Amerikaanske Striidkrêften admiraal Joe Hoenig, dy't alle trije fêstsitte yn 'e presidinsjele bunker. As Noard-Koreä tagong ta Cerberus kriget, kin it alle Amerikaanske nukleêre wapens nei lansearring ferneatigje, wat betsjut dat de Feriene Steaten Noard-Koreä net mear treffe kinne, mar oarsom wol.

Underwilens bliuwt Banning foar de terroristen hinderlik aktyf yn it Wite Hûs. Hy deadet ferskaten fan har en hellet yn it Oval Office de satellyttillefoan fan 'e presidint sels út in klûs dêr't er de kombinaasje noch fan hat, sadat er streekrjocht kontakt lizze kin mei Jacobs en Trumbull. Troch Banning syn aktiviteiten ûntdekke de Amerikaanske autoriteiten dat de lieder fan 'e terroristen in Kang Yeonsak is, de foaroanman fan in pro-Noardkoreaanske paramilitêre organisaasje. Yn 'e presidinsjele bunker ûnderwerpt Kang admiraal Hoenig en minister McMillan oan marteling om efter harren Cerberus-koades te kommen, oant presidint Asher harren befel jout om 'e koade op te jaan en sa it faaie libben derôf te rêden. Hy is nammentlik wisberet om syn eigen koade nea of te ninter op te jaan, en sûnder ien fan 'e trije koades kin Kang dochs neat. Kang hat dêr lykwols wat op betocht en jout syn mannen opdracht om it Wite Hûs te trochsykjen nei Connor Asher, de jonge soan fan 'e presidint. Trumbull, dy't berjocht fan NORAD kriget dat twa fan 'e trije Cerberus-koades yn it systeem ynfierd binne, beseft dat it jonkje it swakke plak is fan 'e presidint. Hy jout dêrom Banning opdracht om Connor te finen en út it Wite Hûs te bringen.

Banning wit Connor op te spoaren foar't Kang syn mannen de jonge fine kinne, en lit him fia in âld fentilaasjekanaal út 'e kelder nei de tún fan it Wite Hûs klimme, dêr't er opwachte wurdt troch Amerikaanske kommando's dy't him yn feilichheid bringe. Nei't Banning noch ferskate Noardkoreänen út 'e ljochten holpen hat, stjoert Kang de ferrieder Forbes efter him oan. Om't Banning syn âld-kollega fertrout, wit dy him op in hier nei oer it mad te kommen, mar yn it dêropfolgjende gefjocht wurdt er Forbes oermânsk. As er him freget wêrom't er syn lân ferret hat, wit de ferbittere, mislearre Forbes inkeld te sizzen dat er earne paadbjuster rekke wêze moat. Banning jout him in kâns om it noch wat goed te meitsjen, troch Kang foar te ligen dat er him (Banning) deamakke hat. Forbes docht dat yn 'e folle wittenskip dat Banning him likegoed net libben efterlitte kin.

Underwilens bepraat generaal Clegg foarsitter Trumbull om in wraam op it Wite Hûs te dwaan troch in ôfdieling Navy SEALs, de kommando's fan 'e Amerikaanske Marine, mei seis Sikorsky UH-60 Black Hawk-helikopters op it dak ôf te setten. Banning warskôget noch dat de Noardkoreänen beskikke oer de Hydra 6, in avansearre foarm fan loftdoelgeskut, mar Clegg wol net nei him harkje. De oanfal fan 'e SEALs rint út op in ramp. Banning wit de Hydra úteinlik te ferneatigjen, mar net foar't Kang-en-dy fiif fan 'e seis helikopters delsjitte. Ien stoart del op it dak fan it Wite Hûs en rjochtet dêrby mear skea oan as de Noardkoreänen oant no ta dien hiene. Banning wit mar nauwerneed oan 'e dea te ûntsnappen. Neitiid eksekutearret Kang by wize fan represaillemaatregel fise-presidint Rodriguez. Dan bynt Trumbull yn en jout er opdracht ta de weromlûking fan 'e Amerikaanske troepen út Súd-Koreä.

Nei't Banning alle kommunikaasje út 'e presidinsjele bunker wei platleit, sadat Kang gjin live eksekúsjes mear útfiere kin, besiket Kang minister fan Definsje Ruth McMillan op it bordes fan it Wite Hûs foar it each fan 'e nijskamera's terjocht te stellen. Yngripen fan Banning, dy't Kang-en-dy ûnder fjoer nimt, komt dat lykwols foar. Yn 'e gaos wit McMillan út te naaien en wurdt yn feilichheid brocht troch Amerikaanske kommando's op it Noardergazon. Kang wit te ûntkommen nei de presidinsjele bunker, mar ferskaten fan syn mannen wurde troch Banning deade. As Trumbull ien fan Kang syn oare easken ynwilliget, om in helikopter te stjoeren dêr't hy en syn gizelders mei ûntkomme kinne, klaaie de terroristen harrensels en de gizelders yn deselde swarte kladen en bivakmûtsen, sadat se net faninoar te ûnderskieden binne. As se sa it Wite Hûs út komme, doare Amerikaanske skerpskutters net te sjitten út eangst dat se ien fan 'e gizelders ombringe sille. Wannear't de helikopter mei terroristen en gizelders deryn opstiget, ûntploft it tastel ynienen, wêrby't alle ynsittenden omkomme. It wurdt al rillegau dúdlik dat de terroristen harsels en har gizelders opblaasd hawwe.

Trumbull, Clegg en Jacobs miene dat Kang en presidint Asher dea binne, mar dat wol Banning net oan, om't it him neat foar Kang taliket. Boppedat, wêrom sa yngeand besykje om Cerberus te aktivearjen om no ynienen op te jaan? It docht bliken dat Banning gelyk hat, want Kang is mei inkeld trije oare terroristen en presidint Asher yn 'e bunker efterbleaun, dêr't er troch hackingstechniken de koade fan Asher brekt en Cerberus aktivearret. Dat soarget foar wat betizing by de Amerikanen, oant se beseffe dat er fan doel is om it hiele Amerikaanske nukleêre wapenarsenaal yn 'e lansearsilo's ta ûntploffing te bringen, wat de Feriene Steaten yn in nukleêre holokaust stoarte soe. As Kang en syn mannen mei Asher de bunker ferlitte om temûk út te piken, wurde se opwachte troch Banning, dy't de lêste trije ûnderhearrigen fan Kang útskeakelet. Asher rekket swierferwûne as er besiket tsjin te kearen dat Kang sels him mei de slaanderij bemuoit. De wurch striden Banning giet dan it gefjocht mei de noch frisse Kang oan en wit him nei in lange wrakseling oermânsk te wurden en te deadzjen.

Mei noch mar sekonden oer foar't de Amerikaanske nukleêre wapens ôfgean sille, wit Banning yn 'e presidinsjele bunker (it iennichste plak dêr't dat mooglik is) Cerberus út te setten mei tillefoanyske ynstruksjes fan Clegg en plakferfangend direkteur fan 'e NSA Ray Monroe. As de dage oan 'e loft is, mankepoatsje Banning en Asher it Wite Hûs út, wêrnei't de presidint fuortendaliks nei it sikehûs brocht wurdt. Banning giet dêr ek hinne, mar benammen om syn frou Leah, dy't ferpleechkundige is, op te sykjen. Letter, as de Feriene Steaten de skok en skea fan 'e terroristyske oanfal te boppen begjinne te kommen, hat Banning syn âlde baan weromkrigen fan haad fan it team liifwachten fan 'e Secret Service dat de presidint en syn soan beskermet.

Rolferdieling

Gerard Butler.

Aaron Eckhart.

Morgan Freeman.

haadrollen

personaazje	akteur/aktrise
Secret Service-agint Mike Banning	Gerard Butler
presidint fan 'e Feriene Steaten Benjamin Asher	Aaron Eckhart

byrollen

personaazje	akteur/aktrise
foarsitter fan it Hûs fan Offurdigen Allan Trumbull	Morgan Freeman
Kang Yeonsak	Rick Yune
direktrise fan 'e Secret Service Lynne Jacobs	Angela Bassett
âld-Secret Sevice-agint Dave Forbes	Dylan McDermott
stêfsjef fan it Amerikaanske Leger generaal Edward Clegg	Robert Forster
minister fan Definsje Ruth McMillan	Melissa Leo
Connor Asher	Finley Jacobsen
first lady Margaret Asher	Ashley Judd
Lim	Malana Lea
Secret Service-agint Roma	Cole Hauser
Leah Banning	Radha Mitchell
plakferfangend direkteur fan 'e NSA Ray Monroe	Sean O'Bryan
Secret Service-agint O'Neil	Lance Broadway
Secret Service-agint Jones	Tory Kittles
premier fan Súd-Koreä Lee Tae-Woo	Keong Sim
fise-presidint fan 'e Feriene Steaten Charlie Rodriguez	Phil Austin
stêfsjef fan 'e Amerikaanske Striidkrêften admiraal Joe Hoenig	James Ingersoll
Secret Service-agint Diaz	Freddy Bosche
Cho	Kevin Moon
Yu	Sam Medina

Produksje en distribúsje

Produksje

Olympus Has Fallen waard regissearre troch Antoine Fuqua nei in senario fan Creighton Rothenberger en Katrin Benedikt. Foar harren wie it it earste skript dat se ea skreaune. It waard yn maart 2012 ferkocht oan filmstudio Millennium Films. As produsinten wiene Fuqua, haadrolspiler Gerard Butler, Alan Siegel, Ed Cathell III, Danny Lerner en Mark Gill by it projekt belutsen foar Millennium Films en Nu Image. Foar de film wie in budget beskikber fan $70 miljoen. De kamerarezjy wie yn 'e hannen fan Conrad W. Hall, en de filmmuzyk waard fersoarge troch Trevor Morris.

De opnamen setten mids july 2012 útein en fûnen plak yn Shreveport, yn 'e Amerikaanske steat Louisiana. Om't dat safier fan 'e setting fan 'e film yn Washington, D.C. ôf leit, waard foar Olympus Has Fallen omraak gebrûk makke fan special effects yn 'e foarm fan kompjûtergenerearre bylden. Sa waard de begjinsêne, wêryn't de first lady mei de presidinsjele limûsine fan in brêge glidet, frijwol hielendal foar in greenscreen filme, wylst de eftergrûn yn 'e postproduksje mei de kompjûter tafoege waard. Fan it Wite Hûs waarden in fasade en yntree fan 'e grûnferdjipping boud, wylst de boppeferdjippings mei de kompjûter tafoege waarden.

Distribúsje

De distribúsje fan Olympus Has Fallen waard fersoarge troch FilmDistrict. De film gie op 18 maart 2013 yn Hollywood yn premiêre, en iepene dêrnei op 22 maart yn 'e Amerikaanske bioskopen. It byhearrende soundtrackalbum ferskynde op 15 maart 2013 by platemaatskippij Relativity Music Group. Olympus Has Fallen waard op 13 augustus 2013 útbrocht op dvd en blu-ray.

Untfangst

Fan 'e filmkritisy krige Olympus Has Fallen mingde resinsjes. In protte resinsinten ferlieken de film, faak ûngeunstich, mei soartgelikense aksjefilms út it ferline, lykas Die Hard (1988) en Air Force One (1997). Ek wie der in protte krityk op 'e mjitte fan it geweld yn 'e film. Richard Roeper fan 'e Chicago Sun-Times fûn fral de styl en it tempo sterk op Die Hard lykjen. Hy neamde Olympus Has Fallen "gewoan tefolle in bleke Die Hard-kloon" en parte de film in 6 op in skaal fan 1 oant 10 ta.

Op 'e webside Rotten Tomatoes, dy't resinsjes sammelet, hat Olympus Has Fallen in midsmjittich goedkarringspersintaazje fan 48%, basearre op 186 ûnderskate resinsjes. De konsensuskrityk fan 'e webside, gearstald út al dy resinsjes, stelt: "[De film] is fier fan orizjineel, mar profitearret fan 'e strakke rezjy fan Antoine Fuqua en in sterke aktearprestaasje fan Gerard Butler – en dat is miskien krekt genôch foar aksjefans." Op Metacritic, de wichtichste konkurrint fan Rotten Tomatoes, behellet Olympus Has Fallen in goedkarringspersintaazje fan 41%, basearre op 30 resinsjes.

Resultaat

Olympus Has Fallen brocht yn 'e bioskopen yn 'e Feriene Steaten en Kanada $98,9 miljoen op, en yn alle oare lannen en territoaria $70,3 miljoen. Wrâldwiid kaam de opbringst dêrmei út op $169,2 miljoen. Ofset tsjin it budget fan $70 miljoen betsjut dat in winst fan $99,2 miljoen, hoewol't dêr de marketingkosten noch wol ôf moatte. Olympus Has Fallen ûnderfûn frijwat konkurrinsje fan (en wurdt gauris betize mei) in oare film oer in terroristyske oanfal op it Wite Hûs, White House Down, dy't in fearnsjier letter útkaam.

Ferfolchfilms

Nettsjinsteande alle krityk fan 'e filmkritisy wie Olympus Has Fallen in oansjenlik kommersjeel súkses. Dat late ta it ûntstean fan in filmsearje mei de namme Fallen. Anno 2021 binne der twa ferfolchfilms makke, beide mei Gerard Butler yn 'e haadrol as Mike Banning: London Has Fallen (2016) en Angel Has Fallen (2019). Ferskate oare films oer Banning binne yn preproduksje.

Keppelings om utens

• (in) Offisjele webside fan Olympus Has Fallen
• (in) Ynformaasje oer Olympus Has Fallen yn 'e Internet Movie Database (IMDb)

Boarnen, noaten en referinsjes

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: References, op dizze side.