Atlantyske Oseaan
De Atlantyske Oseaan is in wrâldsee, dy't ynleit tusken de Jeropa en Afrika yn it easten en Amearika yn it westen. Yn it noarden wurdt de Atlantyske Oseaan begrinzge troch de Noardlike Iissee, yn it suden troch de Súdlike Oseaan.
| Atlantyske Oseaan | ||
| ||
| geografy | ||
| type wetter | oseaan | |
| lokaasje | tusken Amerika yn it westen en Jeropa en Afrika yn it easten | |
| lân | ferskaat, sjoch hjirre | |
| koördinaten | 0° N, 25° W | |
| sifers | ||
| maks. lingte | 14.700 km | |
| maks. breedte | 7.260 km | |
| oerflak | 85.133.000 km² (sûnder râneseeën) 106.460.000 km² (mei râneseeën) | |
| djiptegemiddelde | 3.646 m | |
| djipste punt | 8.376 m | |
| wetterfolume | 305.811.900 km³ (sûnder râneseeën) 310.410.900 km³ (mei râneseeën) | |
De Atlantyske Oseaan is op de Stille Oseaan nei de grutste see op Ierde, en hy is likernôch in fiifde fan it gebiet fan de Ierde grut.
Untstean
bewurkje seksje
Nei alle gedachten is de Atlantyske Oseaan earst 150 miljoen jier lyn ûntstien, doe't ferskate parten fan Pangea al wer útelkoar dreaunen. Mooglik is de skuor tusken Amearika en Jeropa/Afrika it gefolch fan it ûntstean fan de Hekla. Ut dy skuor komt de Midatlantyske Rich omheech, ûntstien út omheechkommend magma. De magma komt hieltyd noch omheech, wat betsjut dat de wrâlddielen om de oseaan hinne hieltyd noch fierder útelkoar skood wurde, en dat de Midatlantyske Rich hieltyd noch waakst. Dêr't de rich boppe wetter útkomt, foarmet dy de Midatlantyske eilannen.
Lannen en territoaria oan de Atlantyske Oseaan en syn râneseeën
bewurkje seksje- Jeropa
Abgaazje
de Ålâneilannen (Finlân)
Albaanje
Belgje
Bosnje-Hertsegovina
Bulgarije
Denemark
Dútslân
Estlân
de Fêreu-eilannen (Denemark)
it Feriene Keninkryk
Finlân
Frankryk
Georgje
Gibraltar (Feriene Keninkryk)
Grikelân
Guernsey (Feriene Keninkryk)
Ierlân
Iislân
Itaalje
Jersey (Feriene Keninkryk)
Kroaasje
Letlân
Litouwen
Malta
Man (Feriene Keninkryk)
Monako
Montenegro
Nederlân
Noarwegen
de Oekraïne
Poalen
Portegal
Roemeenje
Ruslân
Syprus
Sloveenje
Spanje
Sweden
Turkije
.svg){kind=small}
- Aazje
.svg){kind=small}
- Afrika
Algerije
Angoala
de Azoaren (Portegal)
Benyn
Egypte
Ekwatoriaal Guinee
Gabon
Gambia
Gana
Guinee
Guinee-Bissau
Ivoarkust
Kaapverdje
Kameroen
Kanaryske Eilannen (Spanje)
de Demokratyske Republyk Kongo
de Republyk Kongo
Libearia
Lybje
Madeara (Portegal)
Mauretaanje
Marokko
Namybje
Nigearia
Sint-Helena, Ascension en Tristan da Cunha (Feriene Keninkryk)
Sao Tomee en Prinsipe
Senegal
Sierra Leöane
Súd-Afrika
Togo
Tuneezje
de Westlike Sahara
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
- Noard-Amearika
de Amerikaanske Famme-eilannen (Feriene Steaten)
Anguilla (Feriene Keninkryk)
Antigua en Barbûda
Arûba (Nederlân)
de Bahama's
Barbados
Belize
Bermuda
de Britske Famme-eilannen (Feriene Keninkryk)
Dominika
de Dominikaanske Republyk
de Feriene Steaten fan Amearika
Frânsk-Sint-Marten (Frankryk)
Grenada
Grienlân
Gûadelûp (Frankryk)
Gûatemala
Haïty
Hondoeras
Jamaika
de Kaaimaneilannen (Feriene Keninkryk)
Kanada- Karibysk Nederlân (Nederlân)
Kosta Rika
Kuba
Kurasau
Martinyk (Frankryk)
Meksiko
Montserrat (Feriene Keninkryk)
Nikaragûa
Panama
Porto Riko
Sint-Bartelemy (Frankryk)
Sint-Finsint en de Grenadinen
Sint-Kits en Nevis
Sint-Lusia
Sint-Marten
Sint-Pierre en Miquelon
Trinidad en Tobago
de Turks- en Kaikoseilannen (Feriene Keninkryk)
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
- Súd-Amearika
Argentynje
Brazylje
de Falklâneilannen (Feriene Keninkryk)
Fenezuëla
Frânsk-Guyana (Frankryk)
Guyana
Kolombia
Oerûguay
Súd-Georgia en de Súdlike Sandwicheilannen (Feriene Keninkryk)
Suriname
Eilannen
bewurkje seksjeYn de Atlantyske Oseaan lizze in tal fan eilannen en eilannegroepen:
Ferskaat
bewurkje seksjeDe Atlantyske Oseaan wurdt ek wol -koartswillich- oantsjut mei Grutte Dobbe. 'Oer de grutte dobbe stekke' betsjut: 'nei Amearika ferfarre'.
| Oseanen fan de Ierde | ||
|---|---|---|
|
Atlantyske Oseaan - Yndyske Oseaan - Noardlike Iissee - Stille Oseaan - Súdlike Oseaan | ||
 ·  · 
| ||