Atlantyske Oseaan
De Atlantyske Oseaan is in wrâldsee, dy't ynleit tusken de Jeropa en Afrika yn it easten en Amearika yn it westen. Yn it noarden wurdt de Atlantyske Oseaan begrinzge troch de Noardlike Iissee, yn it suden troch de Súdlike Oseaan.
Atlantyske Oseaan | ||
geografy | ||
type wetter | oseaan | |
lokaasje | tusken Amerika yn it westen en Jeropa en Afrika yn it easten | |
lân | ferskaat, sjoch hjirre | |
koördinaten | 0° N, 25° W | |
sifers | ||
maks. lingte | 14.700 km | |
maks. breedte | 7.260 km | |
oerflak | 85.133.000 km² (sûnder râneseeën) 106.460.000 km² (mei râneseeën) | |
djiptegemiddelde | 3.646 m | |
djipste punt | 8.376 m | |
wetterfolume | 305.811.900 km³ (sûnder râneseeën) 310.410.900 km³ (mei râneseeën) |
De Atlantyske Oseaan is op de Stille Oseaan nei de grutste see op Ierde, en hy is likernôch in fiifde fan it gebiet fan de Ierde grut.
Untstean
bewurkje seksjeNei alle gedachten is de Atlantyske Oseaan earst 150 miljoen jier lyn ûntstien, doe't ferskate parten fan Pangea al wer útelkoar dreaunen. Mooglik is de skuor tusken Amearika en Jeropa/Afrika it gefolch fan it ûntstean fan de Hekla. Ut dy skuor komt de Midatlantyske Rich omheech, ûntstien út omheechkommend magma. De magma komt hieltyd noch omheech, wat betsjut dat de wrâlddielen om de oseaan hinne hieltyd noch fierder útelkoar skood wurde, en dat de Midatlantyske Rich hieltyd noch waakst. Dêr't de rich boppe wetter útkomt, foarmet dy de Midatlantyske eilannen.
Lannen en territoaria oan de Atlantyske Oseaan en syn râneseeën
bewurkje seksje- Jeropa
- Abgaazje
- de Ålâneilannen (Finlân)
- Albaanje
- Belgje
- Bosnje-Hertsegovina
- Bulgarije
- Denemark
- Dútslân
- Estlân
- de Fêreu-eilannen (Denemark)
- it Feriene Keninkryk
- Finlân
- Frankryk
- Georgje
- Gibraltar (Feriene Keninkryk)
- Grikelân
- Guernsey (Feriene Keninkryk)
- Ierlân
- Iislân
- Itaalje
- Jersey (Feriene Keninkryk)
- Kroaasje
- Letlân
- Litouwen
- Malta
- Man (Feriene Keninkryk)
- Monako
- Montenegro
- Nederlân
- Noarwegen
- de Oekraïne
- Poalen
- Portegal
- Roemeenje
- Ruslân
- Syprus
- Sloveenje
- Spanje
- Sweden
- Turkije
- Aazje
- Afrika
- Algerije
- Angoala
- de Azoaren (Portegal)
- Benyn
- Egypte
- Ekwatoriaal Guinee
- Gabon
- Gambia
- Gana
- Guinee
- Guinee-Bissau
- Ivoarkust
- Kaapverdje
- Kameroen
- Kanaryske Eilannen (Spanje)
- de Demokratyske Republyk Kongo
- de Republyk Kongo
- Libearia
- Lybje
- Madeara (Portegal)
- Mauretaanje
- Marokko
- Namybje
- Nigearia
- Sint-Helena, Ascension en Tristan da Cunha (Feriene Keninkryk)
- Sao Tomee en Prinsipe
- Senegal
- Sierra Leöane
- Súd-Afrika
- Togo
- Tuneezje
- de Westlike Sahara
- Noard-Amearika
- de Amerikaanske Famme-eilannen (Feriene Steaten)
- Anguilla (Feriene Keninkryk)
- Antigua en Barbûda
- Arûba (Nederlân)
- de Bahama's
- Barbados
- Belize
- Bermuda
- de Britske Famme-eilannen (Feriene Keninkryk)
- Dominika
- de Dominikaanske Republyk
- de Feriene Steaten fan Amearika
- Frânsk-Sint-Marten (Frankryk)
- Grenada
- Grienlân
- Gûadelûp (Frankryk)
- Gûatemala
- Haïty
- Hondoeras
- Jamaika
- de Kaaimaneilannen (Feriene Keninkryk)
- Kanada
- Karibysk Nederlân (Nederlân)
- Kosta Rika
- Kuba
- Kurasau
- Martinyk (Frankryk)
- Meksiko
- Montserrat (Feriene Keninkryk)
- Nikaragûa
- Panama
- Porto Riko
- Sint-Bartelemy (Frankryk)
- Sint-Finsint en de Grenadinen
- Sint-Kits en Nevis
- Sint-Lusia
- Sint-Marten
- Sint-Pierre en Miquelon
- Trinidad en Tobago
- de Turks- en Kaikoseilannen (Feriene Keninkryk)
- Súd-Amearika
- Argentynje
- Brazylje
- de Falklâneilannen (Feriene Keninkryk)
- Fenezuëla
- Frânsk-Guyana (Frankryk)
- Guyana
- Kolombia
- Oerûguay
- Súd-Georgia en de Súdlike Sandwicheilannen (Feriene Keninkryk)
- Suriname
Eilannen
bewurkje seksjeYn de Atlantyske Oseaan lizze in tal fan eilannen en eilannegroepen:
Ferskaat
bewurkje seksjeDe Atlantyske Oseaan wurdt ek wol -koartswillich- oantsjut mei Grutte Dobbe. 'Oer de grutte dobbe stekke' betsjut: 'nei Amearika ferfarre'.
Oseanen fan de Ierde | ||
---|---|---|
Atlantyske Oseaan - Yndyske Oseaan - Noardlike Iissee - Stille Oseaan - Súdlike Oseaan | ||
· · |