Langsweagen

Langsweagen is in doarp yn de gemeente Opsterlân, súdwest fan De Gordyk. It doarp hat likernôch 1000 ynwenners (2006).

Langsweagen

Tsjerke fan Langsweagen

Langsweagen leit yn it feanûntginningsgebiet en is fanâlds in lintdoarp oan de dyk fan It Hearrenfean nei De Gordyk. It doarp leit op de grins fan sân- en feangrûn. Bewesten en besuden Langsweagen is sprake fan in iepen lânskip en eastlik en noardlik hat it lânskip in sletten karakter. Sweach betsjut greidlân. De buorren by de tsjerke út 1781 hjit 't Hou.

Koarte skiednis

De namme Langsweagen hâldt ferbân mei de lizzing fan de grûnen: lange stikken lân (sweagen) rûnen eartiids fan it rivierke de Alde Ie yn it noarden oant foarby de Skoatterlânske Kompanjonsfeart yn it suden. De lange sweagen fine wy noch werom yn de doarpsflagge en it wapen, symbolisearre troch de griene banen en in klaver yn it wapen. Nei ± 1550 waard troch de Heeren Compagnie út It Hearrenfean wei begûn mei it ôfgraven fan heechfean en waard de Skoatterlânske Kompanjonsfeart mei al syn sydtûken groeven om de turf nei Hollân te ferfieren. De haadwei rûn east-west, fan It Hearrenfean oer Lúkswâld en Langsweagen nei De Gordyk. Dy Hegedyk wie tagelyk de wetterkearing nei beide siden. Benoarden dy Hegedyk ûntstienen nei de ferfeanting grutte wetterplassen. Troch de oanlis fan polderdiken waarden de drûchmakke polders geskikt makke foa boulân en greiden. In twadde ferbiningswei wie it wat heger lizzende 'Boppepaad’ fan Sechtjinroeden oant foarby Bontebok, dêroan moatte in fjirtichtal pleatsen stien hawwe.

It yn 1902 oprjochte molkfabryk ferlear nei de konsintraasje yn de sechtiger jierren fan de 20e iuw syn funksje en waard sluten. It gebou wurdt no bewenne en der sit in bedriuw yn. Foar de ôffier fan de produsearre tsiis waard gebrûk makke fan de tram. Yn 1880 waard de NTM (Nederlandsche Tramweg Maatschappij) oprjochte en fan doe ôf krige Fryslân in net fan tramlinen. Oant 1948 ried der ek in tram troch Langsweagen. De PKN-Tsjerke yn Langsweagen is wijd oan Sint Mattéüs. Oarspronklik hongen der twa klokken yn in klokkestoel, mar nei de nijbou fan de tsjerke yn 1782 binne de klokken yn de tsjerketoer ophong. Njonken de tsjerke stiet de konsistoarje mei in fraaie trepgevel.

Mienskip

Sûnt 1902 komt Pleatslik Belang op foar Langsweagen. Op 3 desimber 2005 ha se de buordsjes Wolkom en Oant sjen pleatst. De doarpsfeesten binne begjin septimber. Der is sûnt oktober 2009 in doarpshûs. De Wjukslach is de basisskoalle fan it doarp.

Ferienings

Nut en Genoegen - toaniel

Sport

In 2007 waard Langsweagen lanlik bekend, trochdat it Nederlânske team by it EK ûnder de -21 op sportpark It Paradyske treende. Dêr is ek in sporthal.

• Fuotbalferiening Langsweagen
• TF Langsweagen - tennis
• Advendo - folleybal en gymnastyk

Befolking

• 1954 - 1234
• 1959 - 1129
• 1964 - 1102
• 1969 - 1100
• 1973 - 1080
• 2006 - 1000
• 2015 - 1074

Berne

• Tjeerd Bottema (1884–1978), Nederlânsk skilder, tekener en boekbânûntwerper
• Hans de Haan (1924/25-2006), politikus
• Hotze de Roos (24 novimber 1909–1991), jeugdboekeskriuwer
• Atte Bouma, fuotbaltrener-filosoof
• Anne Huitma (1941), byldzjend keunstner

Ferskaat

• Bûten it doarp leit it buorskip de Wyngaerden, neamd nei de famylje Wijngaarden.
• Jierliks wurdt de prestaasjeloop "8 fan Langsweagen" organisearre.
• De tsjerketoer hat in wynwizer yn de foarm fan in hynder.

Strjitten

Alde Ie, Boerestreek, De Finne, 't Hou, De Klamp, De Plasse, Hegedyk, Jister, Klidze Rjocht, Lang Ein, Lytse Wyngaarden, Paradys, 't Skeane Ein, Skoalplein, Spant, Tsjerkeleane.

Iepenbier ferfier

Line fan Qbuzz:

• Line 20: It Hearrenfean – De Knipe – Langsweagen – De Gordyk – Lippenhuzen – Terwispel – Beetstersweach – Olterterp – Drachten – Nyegea – Sumar – Burgum – Hurdegaryp – Tytsjerk - Ljouwert vv.

Sjoch ek

• Fryske doarpen.
• De Frije Wiken.

Keppeling om utens

• webstee fan Langsweagen
• Tsjerke Langsweagen
• Flagge en Wapen

Commons

Ofbylden dy't by dit ûnderwerp hearre, binne te finen yn de kategory Langsweagen fan Wikimedia Commons.