Spoar fan Ljouwert nei Starum

Spoar fan Ljouwert nei Starum
Totale lingte	50,2 km
Spoarwiidte	normaalspoar 1435 mm
Oanlein troch	Steat fan de Nederlannen
hjoeddeistige status	yn gebrûk
Elektrifisearre	nee
Tal spoaren	1
Baanfakfaasje	100 (Ljouwert-Mantgum 130) km/o
Befeiliging of treinbeynfloeding	ATB NG
Treintsjinst troch	Arriva
Trajekt
Leginda spoar fan Bad Nijeskâns tramwei fan Sint-Jabik oant 1927 0,0 Ljouwert wurkplak Stadler Rail spoar nei Eanjum Opbr. spoar nei Arnhim stamline de Swette opbrútsen De Swette Van Harinxmakanaal spoar nei Harns Haven N31 5,0 Jellum-Boksum 7,0 Bears 8,7 Jorwert 9,9 Mantgum 13,2 Wiuwert 15,8 Boazum 18,0 Skearnegoutum 20,4 Snits Noard Frjentsjerter Feart tramwei fan Boalsert Opbr. tramwei nei De Jouwer Opbr. 21,7 Snits Snits fracht Snits FStM N7E22 24,8 Drylts 25,6 De Wimerts 30,0 Aldegea 35,8 Nijhuzum 36,4 Klifrak 37,4 Warkum 41,0 Hylpen 46,0 Koudum-Molkwar 47,6 Warns Starum FStM 50,2 Starum Feartsjinst nei Inkhuzen spoarpont nei Inkhuzen opheven

It spoar fan Ljouwert nei Starum is in spoarwei yn Fryslân, mei in langte fan 50,2 km en mei in reistiid fan likernôch 49 minuten.

It spoar waard tusken 1883 en 1885 yn gebrûk naam.

Stasjons en gebouwen

Oan it spoar lizze hjoed-de-dei 9 stasjons: (kursyf: earder stasjon)

	Stasjon	Iepene	hjoeddeistich gebou
	Ljouwert	1863	1863, SS, 1e gebou, type SS tredde klasse inkelde kearen yngreven ferboud
	Jellum-Boksum	1883	Gjin, gebou sloopt yn 1958, stasjon sletten yn 1938
	Bears	1883	Gjin, stasjon sletten yn 1938
	Jorwert	1883	Gjin, stasjon sletten yn 1938
	Mantgum	1883	1973, NS 2e gebou, abry, by iepening Standerttype Loppersum
	Wiuwert	1883	Gjin, gebou sloopt yn 1970, stasjon sletten yn 1938
	Boazum	1883	Gjin, gebou sloopt yn 1958, stasjon sletten yn 1938
	Skearnegoutum	1883	Gjin, stasjon sletten yn 1938
	Snits Noard	1973	1973, NS 1e gebou, abry
	Snits	1883	1882, NS 1e gebou, standerttype Snits inkelde kearen yngreven ferboud
	Drylts	1885	1985, 2e gebou NS, abry, by iepening Standerttype Loppersum
	Aldegea	1885	Gjin, gebou sloopt yn 1973 , stasjon sletten yn 1938
	Bombrekken	2000	Gjin, stasjon sletten yn 2000, tydlik stasjon foar opera Orfeo Aqua
	Nijhuzum	1895	Gjin, stasjon sletten yn 1934
	Warkum	1885	1973, 2e gebou NS, abry, by iepening standerttype Snits
	Hylpen	1885	1973 2e gebou NS, abry, by iepening standerttype Loppersum
	Koudum-Molkwar	1885	1991 3e gebou NS, abry, by iepening standerttype Loppersum
	Warns	1885	Gjin, stasjon sletten yn 1938
	Starum	1885	1973, 2e gebou NS, abry, by iepening unyk ûntwerp fan arsjitekt M.A. van Wadenoijen

Ferbinings

Yn Ljouwert hat it spoar in ferbining mei oare spoaren:

• it spoar fan Harns nei Ljouwert
• it spoar fan Ljouwert nei Grins
• it spoar fan Swol nei Ljouwert

Skiednis

Al yn 1863 wienen der plannen foar in ferbining tusken Ljouwert en Starum, en yn 1875 waard by wet besletten ta de oanlis, mar it duorre oant 16 july 1883 eart Ljouwert - Snits iepene wurde koe en oant 8 novimber 1885 eart it hiele spoar iepene waard. Dat it earste stik troch de Nije lannen gean soe, wie daalks wol dúdlik, mar net of de rûte fia Boalsert of fia Snits moast. In oare komplikaasje wie de sêfte grûn yn de Súdwesthoeke. Ek wie der it ferskil fan ynsicht of de spoarwei in lokale ferbining wêze moast, of in trochgeande ferbining nei Hollân. Der waard úteinlik keazen foar beide. Der kamen tuskenstasjons yn Jellum-Boksum, Mantgum, Boazum, Snits, Drylts, Aldegea, Warkum, Hylpen Molkwar en Warns, en yn 1895 kamen dêr noch Bears, Jorwert, Wiuwert en Skearnegoutum en Nijhuzum by. Mar der kaam ek in boatferbining fan Starum nei Inkhuzen, en fan dêr gong it spoar fierder nei Amsterdam. By de spoaren yn Fryslân en Hollân waard sels rekken holden mei útwreiding nei dûbeldspoar.

It spoar foel oarspronklik ûnder de Steatsspoarwegen, mar fan 1890 ôf waard it part fan de Hollânske Spoarweimaatskippij. De toptiid fan it spoar wie om 1910 hinne. Mei it ûntstean fan de Nederlânske Spoarwegen krige dy it behear oer it spoar. Troch oare tiiden naam lykwols it belang stadichoan ôf. As gefolch dêrfan waard yn 1934 Nijhuzum sletten, en waarden yn 1938 alle stasjons sletten, útsein dy fan Ljouwert, Snits, Warkum, Hylpen en Starum. Yn 1940 waarden alle stasjons wer iepene, útsein Warns en Nijhuzum, mar datselde jier waarden de stasjons tusken Ljouwert en Snits wer sletten, en yn 1941 ek de stasjons tusken Snits en Warkum. Allinnich Boazum waard yn 1943 nochris iepene, mar yn 1944 waard ek dat stasjon definityf sletten. Nei't yn 1964 it fear ek stillein waard wie der allinnich noch in lokaal spoar mei seis stasjons oer.

Yn 1972 waard lykwols it wikselplak yn Mantgum wer útwreide ta in stasjon. Yn 1973 krige Snits as earste plak yn Fryslân in twadde stasjon mei Snits Noard. En yn 1985 waard in nij stasjon in Drylts oanlein. Yn 1999 waard NoardNed as nije brûker oanwiisd. ProRail is de tasjochhâlder.

Takomst

Sûnt 1964 is ferskate kearen útsteld en hef it spoar op, of yn elts gefal it part fan Snits nei Starum. Meast wurdt dan útsteld en ferfang it spoar troch in busferbining. Mar sûnt it idee fan de sweeftrein besprutsen wurdt, wurdt as alternatyf ek de rûte Ljouwert, Starum, Inkhuzen, Amsterdam neamd, mei in fear, in tunnel of sels in dyk. De provinsje Fryslân stjoert lykwols oan op in lichtspoarferbining. Ek de Stifting Stoomtrein Fryslân stelde belang yn it spoar; dy hie fierútwurke plannen om fan Snits nei Starum as de Fryske Steamtrein Maatskippij in museumstoomtrein ride te litte.

Bysûndere halten

Njonken de fêste halten hat NoardNed ek in pear kear in bysûndere halte ynfoege. Mei Simmer 2000 wie der foar Orfeo Aqua in halte by de Bombrekken. En mei yngong fan 2002 is der yn Jorwert in halte foar it Iepenloftspul Jorwert.

Boarnen, noaten en referinsjes

Boarnen, noaten en/as referinsjes: