Westernieland

Westernieland (Grinslânsk: Westernijland/'t Nijland) is in lyts doarp yn de gemeente It Hegelân (oant 1 jannewaris 2019 gemeente De Marne) yn de provinsje Grinslân. It doarp hat sa'n 215 ynwenners.

Westernieland Westernijland/'t Nijland
Tsjerke fan Westernieland mei de skeane toer
Bestjoer
Lân	Nederlân
Provinsje	Grinslân
Gemeente	It Hegelân
Sifers
Ynwennertal	215
Oerflak	0,33 km²
Befolkingsticht.	652 ynw. /km²
Oar
Postkoade	9969
Netnûmer	0595
Tiidsône	UTC +1
Simmertiid	UTC +2
Koördinaten	53° 24' NB, 6° 29' EL
Pastorij 'De Weem'
Offisjele webside
www.westernielandweb.nl
Kaart

Geografy

Westernieland leit tusken de doarpen Piterbuorren en Den Andel oan 'e ein fan it Westernielandstermaar, dy't dêr oant 1520 oer de Hiddingesyl en de Oude Riet yn 'e see útmûne. It doarp ûntstie op in kwelderwâl, dy't om 1350 hinne bedike waard. Nei de Krystfloed waard op oardel kilometer noardlik fan Westernieland in nije seedyk oanlein. Yn 1811 waard noardlik dêrfan de Noardpolder oanlein en yn 'e 1940-er jierren ûntstie westlik dêrfan de Linthorst Homanpolder. It noardlik part fan Westernieland wurdt Kaakhorn neamd.

Skiednis

Yn 1447 wurdt Westernieland ("westlik lizzend nij lân") foar it earst neamd. Mooglik wie dêr al in doarp mei de namme Marijebuorren (Mariaburen) op it plak fan Westernieland of tichteby. Om 1200 hinne ûntstie in kwelderwâl dy't fan Wierhuizen oer Piterbuorren en Westernieland oant in kwelderwâl by Den Andel rûn. Mooglik warrd de kwelderwâl doe al bewenne. Yn 'e 1960-er jierren waard oan 'e súdkant fan it doarp, op 'e hûsterp fan 'e pleats Rixtumaheerd, ûnder in laach skulpen oerbliuwsels fan minsklike bewenning, mooglik út dy snuorje, fûn. Nei 1200 ûntstie in tiidrek fan trânsgresje. Om 1300 hinne waard op de kwelderwâl in dyk tusken Wierhuizen en Piterbuorren oanlein. Om 1350 hinne waard dy dyk trochlutsen nei Warffum ta. Yn dy dyk waard de Hiddingesyl oanlein, dêr't de noardlike earm fan de Hunze by bedike waard. Dy krite waard bekend as Nova Terra Sancti Petri, it "nije lân fan Piterbuorren", int Nyeland by Petersbueren al gau ôfkoarte ta inden nyenlande of Nylant.. Ta ûnderskaat fan it doarp Nylant by Roodeschool, it hjoeddeistige Oosternieland, waard dus al gau fan Westernieland sprutsen.

By de Alderheljenfloed fan 1570 en by de Sint-Martensfloed fan 1686 brutsen de diken troch. By de lêste ferdronken yn it doarp 60 minsken, 221 kij en 29 hynders en 38 huzen rekken ferneatige. De stimste floed wie de Krystfloed fan 1717 doe't 78 minsken, 66 hynders, 219 kij, 21 bargen en 747 skiep ferdronken en fan de 50 huzen 35 fan ferneatige waarden en 11 wiene net mear te bewenjen. Dêr bleaune noch mar fjouwer huzen yn it doarp oer. Troch dy floeden ûntstien in fjouwertal kolken by it hjoeddeistige Kaakhorn. De dyk waard dêrnei yn 1718 in oardel kilometer noardliker oanlein en it doarp waard dêrnei oan 'e eastkant fan de tsjerke weropboud, dy't sûnt doe oan 'e râne fan it doarp stiet. Troch de nije dyk bleau it doarp foar nije oerstreamings bewarre. Justjes beëasten it doarp is noch in stik fan de âlde seedyk oanwêzich. It oerbliuwsel is eigendom fan it Groninger Landschap.

Nijsgjirrich

De tsjerke fan Westernieland waard yn de 13e iuw boud. Yn de pastorij njonken de tsjerke (de Weem) waard yn 1944 kabaretier Freek de Jonge berne. It doarp leit oan de ein fan it Westernielandstermaar.

It doarp Oosternieland (Easternijlân) leit súdlik fan Roodeschool.

Berne yn Westernieland

• Jacob Frederik Steenhuis (1883-1958), geolooch
• Freek de Jonge (1944-), kabaretier

Literatuer

• Wierenga, A. (2005), Herinneringen aan Westernieland. Tynaarlo: Vos-Wierenga. 125 s.
• Hulscher, H. [red.] (2003), Westernieland, geschiedenis van kerk & dorp. Warffum: Sikkema. 74 s.

Keppelings om utens

• Westernielandweb
• Gemeentlike webside

Boarnen, noaten en referinsjes

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

Ofbylden dy't by dit ûnderwerp hearre, binne te finen yn de kategory Westernieland fan Wikimedia Commons.