Jellum

Jellum is in Frysk doarp yn it westlike part fan de gemeente Ljouwert. It is in lintdoarp oan de dyk fan de eardere Middelsee, deunby it hjoeddeistige spoar fan Ljouwert nei Starum.

Jellum
Eardere herfoarme tsjerke (no teätertsjerke)
Emblemen
Sifers
Ynwennertal	145 (2022)
Oerflak	3,25 km² lân: 3,22 km² wetter 0,02 km²
Befolkingsticht.	45 ynw./km²
Polityk
Lân	Nederlân
Provinsje	Fryslân
Gemeente	Ljouwert
Oar
Tiidsône	UTC +1
Simmertiid	UTC +2
Koördinaten	53° 09' N 5° 44' E
Offisjele webside
jellumbears.nl
Kaart

Skiednis

Oarspronklik is Jellum in terpdoarp, dat him foar oan de âlde seedyk ûntwikkele.

Foar de gemeentlike weryndieling fan 1 jannewaris 2018 hearde it ta Littenseradiel, en foar de weryndieling fan 1984 makke it ûnderdiel út fan Baarderadiel.

Pleats Smidshoeke 4

Mammema State

Foar de tsjerke oer lei achter it rychje hûzen oan 'e Hegedyk de Mammemastate. It lân leit noch jimmeroan wat heger en der moatte noch ûndergrûnske resten fan de state lizze, dêr't jonker Sicke fan Dekema († 1625) en oare grytmannen fan Baarderadiel wenne ha. De state waard yn 1400 foar it earst neamd en is yn 1856 ôfbrutsen. Fan de slotgrêf is noch in diel oanwêzich en yn 1983 is der noch in âlde wetterput fûn.

Tsjerke

De Wikipedy hat ek in side Teätertsjerke Mammemahuis.

De tsjerke út 1700 waard yn 1832 en 1893 troffen troch bliksem. Nei 1893 is de tsjerke op 'e nij boud.

Yn febrewaris 2020 waard de grêfsark mei grêfkelder fan Sicke fan Dekema, in bewenner fan Mammemastate, fannijs ûntdutsen ûnder de houten flier fan de tsjerke. Earder wie net dúdlik wêr't hy beïerdige wie.

Sûnt 2017 waard de tsjerke net mear brûkt. De tsjerke is sûnt 2022 in teätertsjerke. Der kinne lykwols ek noch spesjale tsjinsten fierd wurde.

Stasjon

Fan 1883 oant 1938 hie Jellum, tegearre mei it buordoarp Boksum, in stasjon oan it spoar fan Ljouwert nei Starum, Jellum-Boksum neamd. De komponist Paulus Folkertsma (1901-1972) skrea yn 1950 it folksferske 'It Muzyk Giet troch de Buorren', weryn't ferwiist wurdt nei it stasjon fan Jellym-Boksum ("Jellum-Boksum is in wiidferneamd stasjon!").

Mienskip

Jellum wurdt faak yn ien sike neamd mei it buordoarp Bears, dêr't it in twillingdoarp mei foarmet. Hast alle pleatslike ferienings beslane beide doarpen. Doarpsbelang komt faak by inoar yn doarpshûs/kafee Jonker Sikke.

Tsjerke

• PKN Westerwert

Skoalle

Jellum hat gjin eigen basisskoalle mear. Bern moatte foar it basisûnderwiis nei Weidum, Hilaard of Boksum.

Befolkingsferrin

Jier	1954	1959	1964	1969	1974	2009	2022
Ynwenners	217	202	191	161	141	140	145

Berne

• Rely Jorritsma, skriuwer
• Pieter de Boer, hurdrider
• Jan Schotanus, skriuwer

Strjitten

Hegedyk

Hegedyk, Hilaarderdyk, Lytse Dyk, Nijlânsreed, Smidshoeke.

Ferskaat

• Sûnt 1964 wurdt yn Jellum-Bears alle jierren healwei augustus, krekt in wike nei de Freulepartij yn Wommels, de Revâns-Freule holden.
• Sûnt in pear jier wurdt yn Jellum alle jierren in pompoenfestival hâlden.
• Op de sânde woansdei nei 1 july wurdt yn Jellum-Bears de revanchepartij Freulekeatsen hâlden.

Sjoch ek

• Fryske doarpen

Boarnen, noaten en referinsjes

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

Commons  Ofbylden dy't by dit ûnderwerp hearre, binne te finen yn de kategory Jellum fan Wikimedia Commons.