Irrfan Khan

Irrfan Khan of koartwei Irrfan (wiere namme: Sahabzade Irfan Ali Khan; Jaipur, 7 jannewaris 1967 – Bombay, 29 april 2020) wie in Yndiaask film-, tillefyzje- en toanielakteur. Hy waard yn syn heitelân bekend mei rollen yn Haasil, Maqbool, The Namesake, Life in a… Metro en Paan Singh Tomar. Foar de titelrol yn dy lêste film wûn Khan yn 2013 de National Film Award yn 'e kategory bêste akteur. Dêrnjonken wûn er in Asian Film Award foar syn rol yn The Lunchbox, en dêropta noch fjouwer Filmfare Awards. Yn 2011 waard him fierders fan oerheidswegen de ûnderskieding Padma Shri takend. Behalven yn Bollywood-produksjes spile Khan ek yn ferskate Britske en Amerikaanske films, wêrûnder Slumdog Millionaire, The Amazing Spider-Man, Life of Pi, Jurassic World en Inferno. Neffens filmkritikus Peter Bradshaw fan 'e Britske krante The Guardian wie Khan dêrmei fan grutte wearde as ferbining tusken Bollywood en Hollywood.

Irrfan Khan
akteur
persoanlike bysûnderheden
echte namme	Sahabzade Irfan Ali Khan
nasjonaliteit	Yndiaask
berne	7 jannewaris 1967
berteplak	Jaipur (Radjastan)
stoarn	29 april 2020
stjerplak	Bombay (Maharasjtra)
etnisiteit	Pataansk
jierren aktyf	1985 – 2020
prizen	National Film Award 2013 Asian Film Award 2014 4× Filmfare Award
offisjele webside
Irrfan Khan op Instagram

Libben en karriêre

Jonkheid en oplieding

Khan waard yn 1967 berne yn 'e stêd Jaipur, yn 'e Yndiaaske steat Radjastan, as telch yn in islamityske famylje fan etnysk Pataansk komôf. Syn heit, Yaseen Ali Khan, dy't autobannen ferkocht, kaam út it doarp Khajuriya, yn it distrikt Tonk, wylst syn mem, Saeeda Begum Khan, ôfkomstich wie út 'e stêd Jodhpur. Khan brocht syn jonkheid troch yn Tonk en letter yn Jaipur. Hy wie goed yn cricket, de nasjonale sport fan Yndia, en waard op in stuit útkeazen om mei te dwaan oan 'e CK Nayudu Trophy, in toernoai foar spilers ûnder de 23 jier dat beskôge wurdt as in opstapke nei it profesjoneel beoefenjen fan cricket. Khan moast lykwols ferstek gean litte om't er de kosten fan 'e reis dêrhinne net opbringe koe.

Troch in omke oan memmekant dy't teäterartyst yn Jodhpur wie, kaam Khan foar it earst yn oanrekking mei aktearjen. Fia de omke kaam er neitiid yn 'e kunde mei ferskate ferneamde toanielspilers yn syn wenplak Jaipur, dêr't er inkele kearen op 'e planken stie foar't er him yn 1984 ynskriuwe liet oan 'e Nasjonale Toanielskoalle (NSD) yn New Delhi. Nei't er dy oplieding yn 1987 ôfrûne hie, ferfear er nei Bombay, it sintrum fan 'e Hindytalige Yndiaaske filmyndustry, dy't bekendstiet ûnder de namme Bollywood. Dêr fûn er net daliks wurk as akteur, en sadwaande ûnderhold er himsels ferskate jierren as reparateur fan airconditioningapparatuer. Yn dy hoedanichheid kaam er ûnder mear yn 'e hûs by syn grutte idoal, de akteur Rajesh Khanna, wat er letter yn in fraachpetear omskriuwe soe as in bizarre ûnderfining.

Aktearkarriêre

Iere jierren

Syn earste rol hie Khan fan 1985 oant 1986 yn 'e tillefyzjesearje Shrikant. Yn 1987, koart nei't er slagge wie oan 'e Nasjonale Toanielskoalle, waard him in lyts roltsje oanbean yn 'e film Salaam Bombay!, fan Mira Nair; syn sênes waarden lykwols by de filmmontaazje fuortsnien. Sadwaande wie syn debút op it wite doek de rol dy't er yn 1989 hie yn 'e film Kamla Ki Maut, fan regisseur Basu Chatterjee, as tsjinspiler fan Roopa Ganguly. Yn 'e 1990-er jierren hie Khan lytse rollen yn súksesfolle films as Ek Doctor Ki Maut (1990) en Such a Long Journey (1998).

Yn datselde desennium fertolke er de rol fan Lenin yn 'e tillefyzjefilm Laal Ghaas Par Neele Ghode, dy't basearre wie op in oersetting troch Uday Prakash fan in Russysk toanielstik fan Michail Sjatrov. Dêrnei waard er cast as in psychoatyske moardner yn 'e tillefyzjesearje Darr, en ek spile er de ferneamde revolúsjonêr, dichter yn it Oerdû en marxistyske politike aktivist Makhdoom Mohiuddin yn searje Kahkashan. Fierders hied er gastrollen yn ferskate oare tillefyzjesearjes, wêrûnder Chanakya, Bharat Ek Khoj, Banegi Apni Baat en Chandrakanta, en weromkearende rollen yn Star Bestsellers en Bhanvar.

Irrfan Khan mei aktrise Tabu by de premiêre fan The Namesake, yn 2006.

Trochbraak

Yn 2001 waard Khan troch regisseur Asif Kapadia yn 'e rol fan 'e haadpersoan cast yn 'e Britske histoaryske film The Warrior, dy't opnommen waard op lokaasje yn Himachal Pradesh en Radjastan. Yn 2003 spile er yn 'e koarte film Road to Ladakh, dy't mei in protte lof ûntfongen waard op ferskate ynternasjonale filmfestivals. Datselde jiers hie Khan ek de titelrol yn 'e súksesfolle film Maqbool, in Yndiaaske adaptaasje fan it toanielstik Macbeth, fan Shakespeare. Syn earste haadrol yn in grutte Bollywood-produksje krige er yn 2005, doe't er resjersjeur Uday Rathore spile yn 'e film Rog. Dêrnei krige er yn ferskate grutte films de haadrol of in byrol as de wichtichste antagonist. Yn 2004 wûn er foar sa'n rol yn Haasil syn earste Filmfare Award, yn de kategory bêste smjunt. Hy spile yn 2006 ek de antagonist yn 'e Telûgûtalige film Sainikudu.

Yn 2007 wie Khan te sjen yn 'e kommersjeel tige súksesfolle films The Namesake en Life in a… Metro. Fral dy lêste film waard troch kritisy sjoen as ien fan 'e hichtepunten fan syn karriêre, yn 't bysûnder troch syn treflike gearwurking mei syn tsjinspylster Konkona Sen Sharma. Hy krige dêr in twadde Filmfare Award foar, yn 'e kategory bêste byrol fan in akteur. Foar The Namesake waard er nominearre foar in Amerikaanske Independent Spirit Award. Yn 2007 kamen ek twa ynternasjonale films út dêr't Khan yn spile, te witten: A Mighty Heart en The Darjeeling Limited. Yn deselde snuorje wie Khan (ûngewoan foar in Bollywood-stjer) ek aktyf as presintator fan 'e tillefyzjeprogramma's Mano Ya Na Mano en Kyaa Kahein.

Ynternasjonaal súkses

Ynternasjonaal briek Khan yn 2008 troch mei syn rol fan in plysjeman yn Slumdog Millionaire, fan regisseur Danny Boyle. Mei de rest fan 'e cast wûn er foar dy film in Screen Actors Guild Award foar treflik optreden fan in cast yn in langspylfilm. Ek yn 2008 fertolke er as tsjinspiler fan Natalie Portman de rol fan in Gûdjaratyske diamanthanneler yn New York, I Love You. Yn 2009 spile Khan yn 'e film Acid Factory, en hied er de rol fan in FBI-agint yn de film New York. Yn 2010 wied er te sjen as de iensume widner Sunil yn 'e Amerikaanske tillefyzjesearje In Treatment.

Khan spile de rol fan dokter Rajit Ratha yn 'e superheldefilm The Amazing Spider-Man, dy't yn 2012 útkaam. Datselde jiers wied er te sjen yn ien fan syn bekendste rollen as de folwoeksen ferzje fan 'e haadpersoan yn 'e tige súksesfolle aventoerefilm Life of Pi. Ek spile er yn 2012 de titelrol fan 'e sporter en bandyt Paan Singh Tomar yn 'e Yndiaaske biografyske film mei deselde namme. Foar dy rol waard him de National Film Award yn 'e kategory bêste akteur taparte, de heechste eare dy't in Yndiaask akteur tafalle kin, en ek wûn er der nochris twa Filmfare Awards mei, ien foar bêste akteur en ien foar bêste akteur beoardiele troch filmkritisy. Yn 2013 fertolke er de haadrol yn The Lunchbox, dy't in priis wûn op it Ynternasjonaal Filmfestival fan Cannes en nominearre waard foar in BAFTA, en dy't him ûntjoech ta de meast opbringende Hindytalige film oant doe ta. Mei dyselde rol wûn Khan yn 2014 de Asian Film Award foar bêste akteur.

Yn 2014 spile Khan de haadrol yn Gunday, in film dy't tuskenbeiden súkses yn 'e bioskopen hie. Dêrnjonken fertolke er byrollen yn The Xpose en Haider. Yn 2015 wied er mei Bollywood-stjerren Deepika Padukone en Amitabh Bachchan te sjen yn Piku. Datselde jiers spile er ek yn 'e Amerikaanske film Jurassic World, yn 'e Yndiaaske skriller Talvar en mei Aishwarya Rai yn 'e Yndiaaske film Jazbaa, dy't priizge waard troch de filmkritisy. Mei û.o. Tom Hanks wied er yn 2016 te sjen yn Inferno, de Amerikaanske ferfilming fan it boek Inferno fan Dan Brown. Ek fertolke er dat jiers de rol fan Nirmal Kumar yn 'e Yndiaaske maatskiplike skriller Madaari, fan regisseur Nishikant Kamat, en wied er as stimakteur belutsen by de Disney-film The Jungle Book, wêrfoar't er syn stim oan it personaazje Baloo de bear liende.

Khan wie yn 2017 û.m. te sjen yn 'e film Hindi Medium dy't sawol kritysk as kommersjeel súksesfol wie. Foar syn rol as Raj Batra yn dy film ûntfong er syn twadde Filmfare Award foar bêste akteur. It duorre eefkes, mar úteinlik woeks Hindi Medium út ta de meast opbringende Hindytalige film ea, wêrmei't er The Lunchbox foarbystribbe. Oare films fan Khan út 2017 wiene û.m. Doob: No Bed of Roses en Qarib Qarib Singlle. Yn 2018 spile er mei û.o. Dulquer Salmaan, Mithila Palkar en Kriti Kharbanda yn Karwaan, en mei Kirti Kulhari yn Blackmail. Khan syn lêste film wie Angrezi Medium, fan regisseur Homi Adajania, dy't útkaam op 13 maart 2020.

Irrfan Khan yn 2016.

Oar wurk

Yn septimber 2015 waard Khan oansteld as wurdfierder foar Resurgent Rajasthan ("Oplibjend Radjastan"), in kampanje fan it steatsregear fan Radjastan dy't ynvestearrings en toeristen lûke moast.

Priveelibben

Yn febrewaris 1995 troude Khan mei skriuwster Sutapa Sikdar, mei wa't er oan 'e Nasjonale Toanielskoalle yn 'e kunde kommen wie, doe't hja dêr allebeide studearren. Mei har krige er twa soannen.

Yn 2012 feroare Khan syn foarnamme offisjeel fan 'Irfan' yn 'Irrfan' (mei twa r-en). Hy sei dat er wol oer it lûd fan 'e dûbele r yn syn namme mocht. Letter liet er syn efternamme 'Khan' falle en wurke er inkeld noch ûnder de namme 'Irrfan'. Yn in fraachpetear yn 2016 seid er dat er dat die om't er woe dat syn wurk mei himsels ferbûn reitsje soe, en net mei syn famylje.

Ferstjerren

Yn maart 2018 makke Khan fia in berjocht op Twitter buorkundich dat der by him in neuro-endokrine tumor fêststeld wie. Hy ferbleau in jier yn it Feriene Keninkryk om him dêrfoar behannelje te litten, mar kearde yn febrewaris 2019 werom nei Yndia. Op 28 april 2020 waard Khan hommels opnommen yn it Kokilaben Dhirubhai Ambani Sikehûs yn syn wenplak Bombay mei wat in ynfeksje oan syn terms bliek te wêzen. De behanneling foar dy oandwaning kaam te let, en hy ferstoar de folgjende dei oan 'e gefolgen fan 'e ynfeksje. Irrfan Khan waard 53 jier.

Filmografy

(Yn 'e ûndersteande tabel giet it by Yndiaaske films en searjes om Hindytalige produksjes as it net oars oanjûn stiet, ek as de titel Ingelsktalich is.)

Filmografy as akteur
jier	titel	rol of funksje	opmerkings
tillefyzje
1987	Shrikant	man fan Abhaya
1988	Bharat Ek Khoj	Abd al-Qadir Bada'uni
1991	Kahkashan	Makhdoom Mohiuddin
1991	Jazeere	Alfred	tillefyzjefilm
1992	Chanakya	Senapati Bhadrashaal
1993	Kirdaar	ferskaat
1994	Chandrakanta	Badrinath / Somnath
1994	The Great Maratha	Najib-ud-daula / Gulam Kadir Khan
1995	Banegi Apni Baat	Kumar
1996	Just Mohabbat	Singh
1997	Jai Hanuman	Maharishi Valmiki
1997	Bombay Blue	Rameez	Britske tillefyzjesearje
1997	Laal Ghaas Par Neele Ghode	Lenin
1998	Sparsh	Debu
1999	Geeta Rashasya	Kans
2000	Star Bestsellers	Mahesh	ôfl. Ek Shaam Ki Mulaquat
2000	Star Bestsellers	Ganesh	ôfl. Govind Aur Ganesh
2000	X Zone	Rahul	ôfl. Kirdar
2000	Darr	searjemoardner
2003	Ssshhhh... Koi Hai	Amar	ôfl. From Reel to Real
2004	Kyaa Kahein	n.f.t.	presintator
2006	Mano Ya Na Mano	n.f.t.	presintator
2009–2010	MTV Hero Honda Roadies 7	himsels
2010	In Treatment	Sunil Sanyal	Amerikaanske tillefyzjesearje
2016	Tokyo Trial	Radhabinod Pal	Japanske tillefyzjesearje
film
1988	Salaam Bombay!	briefskriuwer
1989	Kamla Ki Maut	Ajit
1990	Drishti	Rahul
1990	Ek Doctor Ki Maut	Amulya
1991	Pita	dokter Sen
1992	Mujhse Dosti Karoge	Mir Hassan
1993	Karamati Coat	Jaggu
1994	The Cloud Door	Irfan	Yndiaask-Dútske koarte film
1994	Vaade Iraade	Naresh Tripathi
1994	Purush	ûnbekend	Maratysktalige film
1995	Adhura	homoseksuele man	nea útbrocht
1997	Private Detective: Two Plus Two Plus One	ynspekteur Khan
1998	Such A Long Journey	heit fan Gustad	Yndiaaske Ingelsktalige film
1998	Bada Din	plysje-ynspekteur
1999	The Goal	Anupam Singh
2000	Ghaath	Romesh Bhagwat Dogra (Maamu)
2001	Kasoor	ofsier fan justysje Nitin Mehta
2001	The Warrior	Lafcadia / Warrior
2002	Kali Salwar	Shankar
2002	Gunaah	Digvijay Pandey
2002	Pratha	preester Ninni Pandey
2002	Haathi Ka Anda	Badruddin
2002	Bokshu – The Myth	tantryske hegepreester	Yndiaaske Ingelsktalige film
2003	Dhund	Ajit Khurana
2003	Haasil	Ranvijay Singh	wûn Filmfare Award foar bêste akteur yn in negative rol
2003	Supari	Baba
2003	Footpath	Sheikh
2003	The Bypass	korrupte plysjeman	koarte film
2003	Maqbool	Miyan Maqbool
2004	Charas	resjersjeur Randhir Singh Rathore
2004	Aan: Men At Work	Yusuf Pathan
2004	Shadows Of Time	Yani Mishra	Bingaleesktalige film
2004	Road To Ladakh	terrorist	koarte film
2005	Rog	ynspekteur Uday Rathore
2005	Chehraa	Chandranath Diwan
2005	Chocolate	Pipi
2005	7½ Phere	Manoj
2005	The Film	Shamim Bhai	as stimakteur
2005	Dubai Return	Aftab Angrez
2006	Yun Hota Toh Kya Hota	Salim Rajabali
2006	The Killer	Vikram / Roopchand Swaroopchand Solanki
2006	The Namesake	Ashoke Ganguli	Yndiaaske Ingelsktalige film nom. Independent Spirit Award foar bêste byrol fan in akteur
2006	Deadline: Sirf 24 Ghante	Krish Vaidya
2006	Sainikudu	Pappu Yadav	Telûgûtalige film
2006	Mr. 100%	Mr. Perfect
2007	Partition	Avtar Singh	Yndiaaske Ingelsktalige film
2007	Life in a... Metro	Monty	wûn Filmfare Award foar bêste byrol fan in akteur
2007	A Mighty Heart	Javid Habib	Yndiaaske Ingelsktalige film
2007	The Darjeeling Limited	de heit	Yndiaaske Ingelsktalige film
2007	Apna Asmaan	Ravi Kumar
2007	Aaja Nachle	Farooque	cameo
2008	Tulsi	Suraj
2008	Sunday	Kumar Mangat
2008	One Two Three	ferteller
2008	Krazzy 4	dr. Mukherjee
2008	Mumbai Meri Jaan	Thomas
2008	Chamku	Vishal Kapoor
2008	Migration	Abhay	koarte film
2008	Slumdog Millionaire	plysje-ynspekteur	Britske film
2008	New York, I Love You	Mansukhbhai	Amerikaanske film; segmint Mira Nair
2008	Dil Kabaddi	Samit
2009	Billu	Bilas "Billu" Rao Pardesi
2009	New York	FBI-agint Roshan	Amerikaanske film
2009	Acid Factory	Kaiser	Amerikaanske film
2010	Right Yaaa Wrong	ynspekteur Vinay Patnaik
2010	Knock Out	Bachhoo Bhai / Tony Khosla
2010	Hisss	ynspekteur Vikram Gupta
2011	Yeh Saali Zindagi	Arun
2011	7 Khoon Maaf	"Musafir" Wasiullah Khan
2011	Thank You	Vikram Chopra
2012	Paan Singh Tomar	Paan Singh Tomar	wûn National Film Award foar bêste akteur nom. Filmfare Award foar bêste akteur
2012	The Amazing Spider-Man	dr. Rajit Ratha	Amerikaanske film
2012	Life of Pi	de folwoeksen Piscine Molitor Patel	Amerikaanske film
2013	Saheb, Biwi Aur Gangster Returns	Indrajeet Pratap Singh alias Raja Bhaiyya
2013	The Lunchbox	Saajan Fernandes	wûn Asian Film Award foar bêste akteur
2013	D-Day	geheim agint Wali Khan
2013	Qissa	Umber Singh
2014	Gunday	resjersjeur Satyajeet "Satya" Sarkar
2014	The Xpose	Alec D'Costa	cameo
2014	Haider	Roohdaar	cameo
2015	Piku	Rana Chaudhary
2015	Jurassic World	Simon Masrani	Amerikaanske film
2015	Jazbaa	ynspekteur Yohan
2015	Talvar	Ashwin Kumar
2015	Bajirao Mastani	ferteller
2016	The Jungle Book	Baloo	as stimakteur; Amerikaanske fillm
2016	Madaari	Nirmal Kumar
2016	Inferno	Harry Sims	Amerikaanske film
2017	Hindi Medium	Raj Batra	wûn Filmfare Award foar bêste akteur
2017	Raabta	ferteller
2017	Doob: No Bed Of Roses	Javed Hasan	ek filmprodusint nom. Filmfare Award foar bêste akteur
2017	The Song Of Scorpions	Aadam	Switsersk-Frânsk-Singapoereesk-Yndiaaske film, meartalich, de rol fan Khan Radjastaansktalich
2017	Qarib Qarib Singlle	Yogendra "Yogi" Kumar Devendra Nath Prajapati
2018	Puzzle	Robert	Amerikaanske film
2018	Blackmail	Dev Kaushal
2018	Karwaan	Shaukat
2020	Angrezi Medium	Champak Bansal	wûn Filmfare Award foar bêste akteur nom. IIFA Award foar bêste akteur
2021	Murder at Teesri Manzil 302	Shekhar Sharma	postúm útbrocht
fideospultsjes
2015	Lego Jurassic World	Simon Masrani	as stimakteur
2015	Lego Dimensions	Simon Masrani	as stimakteur

Keppelings om utens

• (in) Irrfan Khan op Istagram
• (in) Folsleine filmografy fan Irrfan Khan yn 'e Internet Movie Database (IMDb)

Boarnen, noaten en referinsjes

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: References, op dizze side. Commons Wikimedia Commons  Ofbylden dy't by dit ûnderwerp hearre, binne te finen yn de kategory Irrfan Khan fan Wikimedia Commons.