John Shakespeare
John Shakespeare (±1531 – 7 septimber 1601) wie de heit fan 'e ferneamde Ingelske toanielskriuwer en dichter William Shakespeare, en in foaroansteand boarger fan Stratford-upon-Avon, yn it greefskip Warwickshire, dêr't er ferskate iepenbiere amten ferfolle. Yn 'e achttjinde iuw doek der in dokumint op dêr't út bliek dat er nei alle gedachten temûk roomsk wie, wat yn 'e Elizabetaanske Tiid strang ferbean wie.
| John Shakespeare | ||
| persoanlike bysûnderheden | ||
| nasjonaliteit |  Ingelsk
| |
| berne | ±1531 | |
| berteplak | Snitterfield (Ingelân) | |
| stoarn | 7 septimber 1601 | |
| stjerplak | Stratford-upon-Avon (Ingelân) | |
| etnisiteit | Ingelsk
| |
| wurkpaad | ||
| berop/amt | moffemakker, learbewurker | |
| aktyf as | wethâlder, baljuw | |
| jierren aktyf | 15?? – 1601 | |
| reden bekendheid |
heit fan de toanielskriuwer William Shakespeare | |
Libben
bewurkje seksjeShakespeare wie de soan fan Richard Shakespeare, boer yn Snitterfield, dy't lân pachte fan de foaroansteande famylje Arden. Oer syn jonkheid is frijwol neat witten. 1551 sette er him nei wenjen yn Stratford-upon-Avon. Hy wie fan berop moffemakker en learbewurker, mar hannele ek yn wol en hûden. It gie him as sakeman foar de wyn, en yn 1556 kocht er de beide huzen njonken syn eigen, en foege de trije gear ta ien grutte wente. Tusken 1556 en 1558 troude er mei Mary Arden, dy't er mooglik al syn hiele libben koe, mei't hja de dochter fan syn heite lânhear wie. Hja krigen acht bern, lyk om lyk ferdield yn soannen en dochters:
- Joan (1558-1558)
- Margaret (1562-1563)
- William (1564-1616)
- Gilbert (1566-1612)
- Joan (1569-1646)
- Anne (1571-1579)
- Richard (1574-1613)
- Edmund (1580-1607)
Sa't út 'e jiertallen bliken docht, oerlibben trije fan 'e famkes de bernejierren net. De namme Joan waard letter op 'e nij brûkt, krekt sa't yn Fryslân oant fier yn 'e tweintichste iuw ek wenst wie nei it ferstjerren fan in bern.
John Shakespeare besette yn Stratford ferskate iepenbiere amten. Hy wie ûnder mear wethâlder en letter ek baljuw (de haadmagistraat yn 'e tsjinst fan it stedsbestjoer). Der wie dan ek neat nuvers oan dat sa'n súksesfolle en foaroansteande boarger fan Stratford yn 1570 in famyljewapen oanfrege. Dat wapen krige er lykwols pas goed tweintich jier letter, want yn 'e tuskentiid rekke er troch ûnbekende oarsaak yn 'e skulden en ferlear er syn posysje fan wethâlder. Earst op 'e ein fan syn libben gie it op maatskiplik en ekonomysk mêd wer better mei him, nei alle gedachten troch en mei help fan syn soan William, dy't doe ûnderwilens in súksesfol toanielskriuwer wurden wie. Yn 1596, nei't William de oanfraach nochris op 'e nij yntsjinne hie, krige John dan einlings it felbegeare famyljewapen, dêr't in sulverne spear op stie as ferwizing nei de famyljenamme "Shakespeare". It motto fan it famyljewapen wie Non sanz droict ("Net sûnder rjocht"). Dat wapen is ek yn William Shakespeare syn sarkstien yn 'e Stratforder tsjerke kurven. Yn 1599 wist John wer in plakje yn 'e gemeenterie te bemachtigjen, dat er hold oant syn dea, twa jier letter, yn 1601.
Persoanlikheid en leauwensopfettings
bewurkje seksjeIt iennichste eachtsjûgeferslach oangeande John Shakespeare syn persoanlikheid waard fyftich jier nei syn dea optekene troch de anglikaanske dûmny en filantroop Thomas Plume. Dy die ferslach fan in petear dat er hie mei fise-admiraal sir John Mennes (1599-1671), wêryn't dy bewearde dat er John ris met hie yn dy syn winkel, en him beskreau as in "fleurige rûnwangige âldman" dy't oer syn soan sei dat "Will in goeie oprjochte keardel wie, mar dat er likegoed altiten wol in grap mei him doarst hie út te heljen." Sa't Shakespeare-kenner Katherine Duncan-Jones oantsjut, is dit ûnmooglik, mei't Mennes noch mar twa jier âld wie doe't John Shakespeare stoar. Sy tinkt dat Plume miskien in anekdoate optekene hat dy't Mennes fan syn heit hie.
Yn 'e achttjinde iuw doek der in dokumint op dat troch John Shakespeare ûndertekene wie, en dêr't er yn ûnthiet om yn syn hert roomsk te bliuwen. It waard ûntdutsen mank de dakspjirren fan John syn hûs oan Henley Street yn Stratford, en it waard sjoen en beskreaun troch de wittenskipper Emond Malone. Hoewol't it neitiid weirekke is, kaam der yn 'e tweintichste iuw fan 'e tekst in tige gelikense kopy oan it ljocht, dêr't út bliek dat it orizjineel hiel wierskynlik echt wie. As John Shakespeare wier roomsk wie, naam er in grut risiko troch dat skriftlik fêst te lizzen, mei't dat sûnt de Reformaasje yn Ingelân strang ferbean wie. Dizze ûntdekking hat ta in hiele nije rige spekulaasjes laat oangeande de fraach oft William Shakespeare fan syn heite leauwensopfettings ôfwist (wierskynlik wol) en hoe't dat spoaren yn syn wurk neilitten hat.
| Boarnen, noaten en/as referinsjes: |
|
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: References, op dizze side. |