Omgong fan Itaalje

De Omgong fan Itaalje (Italjaansk: Giro d'Italia, ek wol ôfkoarten oant Giro) is in hurdfytswedstryd yn Itaalje. De omgong, is yn fan de trije Grutte Omgongen yn it hurdfytsseizoen, wurdt yn de maitiid yn etappen troch gâns Itaalje fytst. It begjin is somtiden yn in oar lân, mar de oankomst is meastal yn Milaan.

Giro d'Italia
Logo Giro 2018
holden yn	Itaalje
data	maaie, juny
sport	hurdfytsen
organisator	RCS Sport
earste edysje	1909
edysjes
foarrige edysje	Omgong fan Itaalje 2022
folgjende edysje	Omgong fan Itaalje 2023
Temaside  Sport

Skiednis

Omgong fan Itaalje yn 1935

Op 7 augustus 1908 waard yn de Italjaanske sportkrante Gazzetta dello Sport de earste Omgong fan Itaalje oankundige. Yn neifolging fan in autorace troch hiel Itaalje, dy't organisearre waard troch konkurrint Corriere della Sera, presintearre de krante yn sân grutte kolommen de Italjaanske tsjinhinger fan de Omgong fan Frankryk. De earste etappe fan de Giro sette útein op 13 maaie 1909 fan it Loretoplein yn Milaan en einige yn Bologna. Yn dy earste edysje waard 2448 kilometer oerbrêge, dy 't ferdield wiene oer acht etappes. De Italjaan Luigi Ganna waard mei 25 punten de winner fan it evenemint.

De Giro fan 1912 waard ferriden yn ploechferbân , mar in jier letter kearde de organisaasje al wer werom nei it orizjinele konsept.

Alfonsina Strada de earste en iennichste frou ea

By de Omgong fan Itaalje 1924 soe de earste en iennichste frou ea dielnimme. Alfonsina Strada die mei oan de race as "Alfonsin Strada" om har geslacht te ferbergjen. Se ried earder tsjin manlju yn de Omgong fan Lombardije yn 1917 en 1918. Se waard yndertiid algemien beskôge as de bêste froulike hurdfytser fan Itaalje. Har identiteit waard ûntdutsen en iepenbier makke troch La Gazzetta dello Sport op 14 maaie doe't se it artikel "Alfonsina e la bici" publisearren. Strada foltôge de earste sân etappes, mar einige bûten de tiidslimyt op de achtste etappe dêr't se foel en kaam fyftjin oeren nei de start yn Perugia oan. De organisatoaren fregen har lykwols om troch te riden nei de finish fan de omgong fanwege de tanommen belangstelling foar de omgong fanwegen har dielname oan in manljus-evenemint. 64 jier nei dielname fan Alfonsina Strada oan de omgong, kaam der yn 1988 de Omgong fan Itaalje foar froulju.

Yn de earste jierren wie it parkoers fan de Omgong fan Itaalje faak in stik minder swier as dat fan har Frânske tsjinhinger, de Tour. Pas yn de jierren 30 en 40 wurdt it parkoers fan de Giro seleksjever, as der berchetappes troch de Alpen en de Dolomiten opnommen wurde yn it rûteskema. Yn 1931 wurdt ek de earste rôze trui, yn it Italiaansk maglia rosa neamd, útrikt, de trui is rôze om't de Giro troch in op rôze papier printe krante organisearre wurdt. Learco Guerra is dan de earste rozetruidrager. Twa jier letter wurdt it berchklassemint ynfierd en fan 1966 ôf is der ek in punteklassemint.

De Giro waard yn 1946 ferfette. De organisatoaren foegen de swarte trui ta foar de lêste hurdfytser yn it algemien klassemint. De tolfde etappe soe troch Pieris gean op wei nei Triëst; yn Pieris] en Trieste wiene der ûngeregeldheden om 't sawol Joegoslavië as Italië de stêd Trieste as diel fan harren grûngebiet opeasken. De etappe waard healwei ôfblaasd en de hurdfytsers waarden ûnder begelieding yn feilichheid brocht.

Hugo Koblet de earste net Italjaanske winner

De Giro is it faakst wûn troch in Italjaan. Oant 1950 ta wûn sels noch gjin inkelde bûtenlanner de Giro. De Switser Hugo Koblet wie de earste net-Italjaan dy 't deryn slagge om de omgong te winnen. Mar yn 'e jierren dêrnei wiene it hieltyd wer Italjanen dy 't wûnen. Pas fan 1968 ôf wûn hieltyd faker in bûtenlanner it einklassemint.

Ynearsten starte en einige de Omgong fan Itaalje alle jierren yn Milaan, de stêd dêr 't de organisearjende sportkrante La Gazzetta dello Sport syn haadkantoar hat. Nettsjinsteande in pear útsûnderingen wie Milaan oant foar 1960 it fêste start - en finishplak, sûnt dat jier ferskilt it plak fan fertrek yn it jier, De Omgong fan Itaalje 1965 wie de earste omgong dy't net yn Itaalje fan start gie mar yn San Marino. Ek as oankomstplak waard Milaan yn de jierren dêrnei geregeld ôflost: sa lei de einstreek yn 1975 sels ienkear op de Stelviopas. Yn de perioade fan 1981 oant en mei 1989 lei de finish fan de Giro sels gjin inkelde kear yn Milaan. Yn 1990 waard de tradysje lykwols wersteld en de jierren dêrnei soe de oankomst wer yn Milaan lizze. Yn de edysje fan 2009 waard opnij mei de tradysje brutsen: de Omgong sleat yn dat jier ôf mei in yndividuele tiidrit yn Rome. Dêrnei wiksele de omgong wer geregeld fan finishplak.

Maarten Tjallingii ridend foar Lotto-Jumbo yn de Omgong fan Itaalje 2015

Lykas de Omgong fan Frankryk syn dopingskandalen ken, is ek de Omgong fan Itaalje dat net besparre bleaun. Sa moasten Eddy Merckx en Marco Pantani fanwegen dopinggebrûk de omgong ferlitte wylst se yn de rôze trui fytsten.

De earste etappe fan de Omgong fan Itaalje 1986 waard ûntsierd troch in grutte falpartij op sa'n 10 km fan de finish, wêrby't Emilio Ravasio swiere ferwûningen oprûn mar wol wist troch te fytsen oant de einstreek. Koart nei de etappe rekke er yn koma, twa wiken letter ferstoar Ravasio oan syn ferwûnings.

Yn 2009] stie der foar it earst in Fries oan de start fan de Omgong fan Itaalje. Maarten Tjallingii fan Ljouwert einige dat jier as 100ste.

Yn 2011 yn de tredde etappe by it ôfsakjen fan de Passo del Bocco kaam de belgyske hurdfytser Wouter Weylandt mâl te fallen en ferstoar op it plak fan it ûngelok oan syn ferwûnings. De fjirde etappe waard der net kompetytyf fytst. Yn stee dêrfan waard de etappe foarôfgien troch in minút stilte, en rieden alle 23 teams, ôfwikseljend elk ûngefear 15 minuten foaroan yn it peloton en leden fan de groep fan Weylandt finishten tegearre as earste mei de earms om inoar hinne slein.

De fiifde etappe, mar in dei nei de neutralisearre etappe fanwegen it ferstjerren fan Wouter Weylandt, wûn Pieter Weening fan De Harkema as earste Fries in etappe yn de Omgong fan Itaalje. De etappe hie in oankomst berchop en ferskate ûnferhurde stikken. Nei de etappe oerwinning krige er de Rôze trui, hy wist dizze trui mar leafst fjouwer etappes te behâlden.

Yn 2014 wûn Pieter Weening foar de twadde kear, yn de njoggende etappe fan Lugo nei Sestola bleau Weening de Italjaan Davide Malacarne foar.

De omgong fan 2020 waard útsteld oant 3 oktober, as gefolch fan de koroanapandemy. De iennige kear yn de skiednis dat de Giro net ferriden waard yn maaie of juny.

Omgong fan Itaalje foar froulju

De Omgong fan Itaalje foar froulju yn it Italjaansk Giro d'Italia Internazionale Femminile of koartwei Giro Donne is in meardeiske hurdfytswedstriid foar froulju yn Itaalje. De wedstriid stiet sûnt 1988 op de kalinder en ken per edysje in bot wikseljend tal etappes. Yn de jierren 90 duorre de rûne faak tolve dagen, yn 'e earste jierren fan 'e 21e iuw bestie de koers meastal út tsien etappes. Yn april 2013 waard lykwols in wertekene en oant acht ritten ynkoarte omgong oankundige dy 't yn july ferriden waard. Fan 2014 ôf duorret de Giro foar froulju wer tsien dagen.

Omgong fan Itaalje yn sifers

Jier	Startplak	Finishplak	Tal etappes	Totale ôfstân	Dielnimmers	Utfallers
1909	Milaan	Milaan	8	2448 km	127	79
1910	Milaan	Milaan	10	2984 km	101	81
1911	Milaan	Rome	12	3526 km	86	62
1912	Milaan	Bergamo	9	2436 km	54	34
1913	Milaan	Milaan	9	2929 km	99	64
1914	Milaan	Milaan	8	3162 km	81	71
1915 o/m 1918: net ferriden fanwegen de Earste Wrâldkriich
1919	Milaan	Milaan	10	2984 km	63	48
1920	Milaan	Milaan	8	2632 km	49	39
1921	Milaan	Milaan	10	3107 km	69	42
1922	Milaan	Milaan	10	3095 km	75	60
1923	Milaan	Milaan	10	3202,7 km	96	58
1924	Milaan	Milaan	12	3613 km	90	60
1925	Milaan	Milaan	12	3520,5 km	126	87
1926	Milaan	Milaan	12	3249,7 km	206	166
1927	Milaan	Milaan	15	3758,3 km	266	186
1928	Milaan	Milaan	12	3044,6 km	298	172
1929	Milaan	Milaan	14	2920 km	166	67
1930	Milaan	Milaan	15	3095 km	298	172
1931	Milaan	Milaan	12	3012 km	109	44
1932	Milaan	Milaan	13	3235 km	109	43
1933	Milaan	Milaan	17	3343 km	97	46
1934	Milaan	Milaan	17	3712,7 km	109	57
1935	Milaan	Milaan	20	3577 km	101	39
1936	Milaan	Milaan	21	3766 km	89	44
1937	Milaan	Milaan	23	3840 km	98	57
1938	Milaan	Milaan	21	3645,8 km	94	44
1939	Milaan	Milaan	19	3011,4 km	89	35
1940	Milaan	Milaan	20	3574 km	91	44
1941 o/m 1945: net ferriden fanwegen de Twadde Wrâldkriich
1946	Milaan	Milaan	20	3039,5 km	79	39
1947	Milaan	Milaan	20	384,3 km	84	35
1948	Milaan	Milaan	19	4164 km	77	33
1949	Palermo	Monza	19	4088 km	105	40
1950	Milaan	Rome	18	3981 km	105	30
1951	Milaan	Milaan	20	4153 km	98	23
1952	Milaan	Milaan	20	3964 km	112	14
1953	Milaan	Milaan	21	4035,5 km	112	40
1954	Palermo	Milaan	22	4337 km	105	38
1955	Milaan	Milaan	21	3871 km	98	26
1956	Milaan	Milaan	23	3523,45 km	105	62
1957	Milaan	Milaan	21	3926,7 km	150	64
1958	Milaan	Milaan	20	3341,1 km	120	43
1959	Milaan	Milaan	22	3657 km	130	44
1960	Rome	Milaan	23	3481,2 km	140	43
1961	Turyn	Milaan	21	4001 km	170	78
1962	Milaan	Milaan	21	4180 km	130	83
1963	Napels	Milaan	21	4063 km	120	34
1964	Bolzano	Milaan	22	4119 km	130	33
1965	San Marino	Florâns	22	4051 km	100	20
1966	Monako	Trieste	22	3976 km	100	17
1967	Treviglio	Milaan	22	3572 km	130	60
1968	Campione d'Italia	Napels	23	3917,3 km	130	32
1969	Garda	Milaan	24	3851 km	130	49
1970	San Pellegrino Terme	Bolzano	20	3292 km	130	33
1971	Lecce	Milaan	21	3567 km	100	25
1972	Feneesje	Milaan	23	3725 km	100	31
1973	Verviers	Trieste	21	3801 km	140	27
1974	Fatikaanstêd	Milaan	23	4001 km	137	41
1975	Milaan	Stelviopas	23	3963 km	90	20
1976	Cantania	Milaan	22	4161 km	120	34
1977	Bacoli	Milaan	27	3968 km	140	19
1978	Saint-Vincent	Milaan	22	3610,5 km	130	40
1979	Florâns	Milaan	20	3301 km	130	19
1980	Genua	Milaan	23	4025 km	130	41
1981	Trieste	Verona	24	3895,6 km	130	26
1982	Milaan	Turyn	23	4010,5	162	52
1983	Brescia	Udine	24	3922 km	162	22
1984	Lucca	Verona	23	3808 km	171	28
1985	Verona	Lucca	24	3998,6 km	180	45
1986	Palermo	Meran	23	3858,6 km	171	28
1987	San Remo	Saint-Vincent	24	3915 km	180	47
1988	Urbino	Vittorio Veneto	23	3579 km	180	55
1989	Taormina	Florâns	23	3418 km	198	57
1990	Bari	Milaan	20	3450 km	198	35
1991	Olbia	Milaan	22	3715 km	180	47
1992	Genua	Milaan	22	3843 km	180	32
1993	Porto Azzurro	Milaan	21	3702 km	180	48
1994	Bologna	Milaan	23	3730 km	153	54
1995	Perugia	Milaan	22	3736 km	198	76
1996	Atene	Milaan	22	3990 km	162	64
1997	Feneesje	Milaan	22	3912 km	180	70
1998	Nice	Milaan	23	3830 km	162	68
1999	Agrigento	Milaan	22	3757 km	162	46
2000	Rome	Milaan	22	3676 km	180	53
2001	Montesilvano	Milaan	22	3356 km	180	44
2002	Grins	Milaan	21	3354.5 km	198	59
2003	Lecce	Milaan	21	3476,5 km	170	73
2004	Genua	Milaan	21	3423,9 km	171	31
2005	Reggio Calabria	Milaan	21	3447,15 km	198	45
2006	Seraing	Milaan	21	3526,2 km	198	48
2007	Caprera	Milaan	21	3486 km	198	57
2008	Palermo	Milaan	21	3407 km	197	56
2009	Lido di Venezia	Rome	21	3456,5 km	198	29
2010	Amsterdam	Verona	21	3485 km	198	59
2011	Venaria Reale	Milaan	21	3434 km	207	48
2012	Herning	Milaan	21	3502,1 km	198	41
2013	Napels	Brescia	21	3405 km	207	39
2014	Belfast	Trieste	21	3445,5 km	198	42
2015	San Lorenzo al Mare	Milaan	21	3481,8 km	198	35
2016	Apeldoarn	Turyn	21	3467,1 km	198	42
2017	Alghero	Milaan	21	3609,1 km	195	34
2018	Jeruzalim	Rome	21	3572,4 km	175	26
2019	Bologna	Verona	21	3,546.8 km	176	34
2020	Monreale	Milaan	21	3361,4 km	176	43
2021	Turyn	Milaan	21	3410,9 km	184	41
2022	Bûdapest	Verona	21	3449,6 km	176	27

Ferneamde bergenpassen

Yn de Omgong fan Itaalje wurde der in tal bergen beklommen. It heechste punt fan de Giro (ek wol it "dak fan de omgong" neamd), wurdt sûnt 1965 de Cima Coppi neamd. Ferneamd nei de ferneamde Italiaanske hurdfytser Fausto Coppi. Oan de hurdfytser dy't it heechste punt as earste berikt, wurdt in spesjale priis en in fikse boanus takend.

1e kear	Namme	Berchrige	Hichte (m)
1940	Sellapas	Dolomiten	2214
1940	Pordoipas	Dolomiten	2239
1953	Stelviopas	Alpen	2758
1960	Gaviapas	Alpen	2621
1963	Vallespas	Dolomiten	2033
1967	Drei Zinnen	Dolomiten	2320
1973	Giaupas	Dolomiten	2236
1976	Valparolapas	Dolomiten	2294
1976	Manghenpas	Alpen	2047
1991	Colle di Sestriere	Alpen	2035
1999	Esischiepas	Alpen	2366
2005	Colle delle Finestre	Alpen	2178

Klasseminten

De Rôze trui

Njonken de oerwinnings yn de etappen wurdt yn de Omgong fan Itaalje ek striden om ferskate klasseminten. Der is in klassemint foar de bêste ploech, foar de bêste klimmer (blauwe trui), foar de bêste jonge hurdfytser (wite trui), foar de bêste sprinter (pearze trui), en fansels foar de fytser dy't oer de hiele omgong it minste tiid brûkt (Rôze trui). De Rôze trui waard as trui yn 1931 ynfierd.

Trije hurdfytsers wûnen de Omgong fan Itaalje fiif kear en binne dêrmei dield rekôrhâlder. Alfredo Binda wie de earste dy 't it slagge. Hy wûn de Giro yn tusken 1925 en 1933 Fausto Coppi wûn die dat tusen 1940 en 1953 syn kariere waard fersteurd troch de Twadde Wrâldkriich en Eddy Merckx wie fiif kear einwinner tusken 1968 en 1974.

Winners Rôze trui

Jier	Winner	Nasjonaliteit	Ploech
1909	Luigi Ganna	Italjaansk	Team Atala
1910	Carlo Galetti	Italjaansk	Team Atala
1911	Carlo Galetti	Italjaansk	Bianchi
1912	Team Atala	Italjaansk	Team Atala
1913	Carlo Oriani	Italjaansk	Maino
1914	Alfonso Calzolari	Italjaansk	Stucchi
1915 o/m 1918: net ferriden fanwegen de Earste Wrâldkriich
1919	Costante Girardengo	Italjaansk	Stucchi
1920	Gaetano Belloni	Italjaansk	Bianchi
1921	Giovanni Brunero	Italjaansk	Legnano
1922	Giovanni Brunero	Italjaansk	Legnano
1923	Costante Girardengo	Italjaansk	Maino
1924	Giuseppe Enrici	Italjaansk	Legnano
1925	Alfredo Binda	Italjaansk	Legnano
1926	Giovanni Brunero	Italjaansk	Legnano
1927	Alfredo Binda	Italjaansk	Legnano
1928	Alfredo Binda	Italjaansk	Wolsit
1929	Alfredo Binda	Italjaansk	Legnano
1930	Luigi Marchisio	Italjaansk	Legnano
ynfiering Rôze trui
1931	Francesco Camusso	Italjaansk	Gloria
1932	Antonio Pesenti	Italjaansk	Wolsit
1933	Alfredo Binda	Italjaansk	Legnano
1934	Learco Guerra	Italjaansk	Maino
1935	Vasco Bergamaschi	Italjaansk	Maino
1936	Gino Bartali	Italjaansk	Legnano
1937	Gino Bartali	Italjaansk	Legnano
1938	Giovanni Valetti	Italjaansk	Frejus
1939	Giovanni Valetti	Italjaansk	Frejus
1940	Fausto Coppi	Italjaansk	Legnano
1941 o/m 1945: net ferriden fanwegen de Twadde Wrâldkriich
1946	Gino Bartali	Italjaansk	Legnano
1947	Fausto Coppi	Italjaansk	Bianchi
1948	Fiorenzo Magni	Italjaansk	Wilier Triestina
1949	Fausto Coppi	Italjaansk	Bianchi
1950	Hugo Koblet	Switsersk	Guerra-Svizzera
1951	Fiorenzo Magni	Italjaansk	Nivea-Fuchs
1952	Fausto Coppi	Italjaansk	Bianchi
1953	Fausto Coppi	Italjaansk	Bianchi
1954	Carlo Clerici	Switsersk	Guerra-Svizzera
1955	Fiorenzo Magni	Italjaansk	Nivea-Fuchs
1956	Charly Gaul	Lúksemboarchsk	Emi-Guerra
1957	Gastone Nencini	Italjaansk	Chlorodont
1958	Ercole Baldini	Italjaansk	Legnano
1959	Charly Gaul	Lúksemboarchsk	Emi-Guerra
1960	Jacques Anquetil	Frânsk	Fynsec
1961	Arnaldo Pambianco	Italjaansk	Fides
1962	Franco Balmamion	Italjaansk	Carpano
1963	Franco Balmamion	Italjaansk	Carpano
1964	Jacques Anquetil	Frânsk	St. Raphael
1965	Vittorio Adorni	Italjaansk	Salvarani
1966	Gianni Motta	Italjaansk	Molteni
1967	Felice Gimondi	Italjaansk	Salvarani
1968	Eddy Merckx	Belgysk	Faema
1969	Felice Gimondi	Italjaansk	Salvarani
1970	Eddy Merckx	Belgysk	Faemino
1971	Gösta Pettersson	Sweedsk	Ferretti
1972	Eddy Merckx	Belgysk	Molteni
1973	Eddy Merckx	Belgysk	Molteni
1974	Eddy Merckx	Belgysk	Molteni
1975	Fausto Bertoglio	Italjaansk	Jolly Ceramica
1976	Felice Gimondi	Italjaansk	Bianchi-Campagnolo
1977	Michel Pollentier	Belgysk	Flandria
1978	Johan De Muynck	Belgysk	Bianchi-Faema
1979	Giuseppe Saronni	Italjaansk	Del Tongo-Colnago
1980	Bernard Hinault	Frânsk	Renault-Gitane
1981	Giovanni Battaglin	Italjaansk	Inoxpran
1982	Bernard Hinault	Frânsk	Renault-Elf-Gitane
1983	Giuseppe Saronni	Italjaansk	Del Tongo-Colnago
1984	Francesco Moser	Italjaansk	Gis Tuc-Lu
1985	Bernard Hinault	Frânsk	La Vie Claire-Look
1986	Roberto Visentini	Italjaansk	Carrera
1987	Stephen Roche	Iersk	Carrera
1988	Andy Hampsten	Amerikaansk	7-Eleven Hoonved
1989	Laurent Fignon	Frânsk	Système U
1990	Gianni Bugno	Italjaansk	Chateau d'Ax
1991	Franco Chioccioli	Italjaansk	Del Tongo M.G.
1992	Miguel Induráin	Spaansk	Banesto
1993	Miguel Induráin	Spaansk	Banesto
1994	Jevgeni Berzin	Russysk	Gewiss-Ballan
1995	Tony Rominger	Switsersk	Mapei-Gb
1996	Pavel Tonkov	Russysk	Panaria-Vinavil
1997	Ivan Gotti	Italjaansk	Saeco
1998	Marco Pantani	Italjaansk	Mercatone Uno-Bianchi
1999	Ivan Gotti	Italjaansk	Polti
2000	Stefano Garzelli	Italjaansk	Mercatone Uno-Albacom
2001	Gilberto Simoni	Italjaansk	Lampre-Daikin
2002	Paolo Savoldelli	Italjaansk	Index-Alexia
2003	Gilberto Simoni	Italjaansk	Saeco
2004	Damiano Cunego	Italjaansk	Saeco
2005	Paolo Savoldelli	Italjaansk	Discovery Channel
2006	Ivan Basso	Italjaansk	CSC
2007	Danilo Di Luca	Italjaansk	Liquigas
2008	Alberto Contador	Spaansk	Astana
2009	Denis Mensjov	Russysk	Rabobank
2010	Ivan Basso	Italjaansk	Liquigas-Doimo
2011	Michele Scarponi	Italjaansk	Lampre-ISD
2012	Ryder Hesjedal	Kanadeesk	Garmin-Barracuda
2013	Vincenzo Nibali	Italjaansk	Astana
2014	Nairo Quintana	Kolombiaansk	Movistar Team
2015	Alberto Contador	Spaansk	Tinkoff-Saxo
2016	Vincenzo Nibali	Italjaansk	Astana
2017	Tom Dumoulin	Nederlânsk	Team Sunweb
2018	Chris Froome	Britsk	Team Sky
2019	Richard Carapaz	Ekwadorjaansk	Movistar Team
2020	Tao Geoghegan Hart	Britsk	Team INEOS Grenadiers
2021	Egan Bernal	Kolombiaansk	Team INEOS Grenadiers
2022	Jai Hindley	Australysk	BORA-hansgrohe

Measte oerwinningen

5x

• Eddy Merckx wûn de Omgong yn 1968 en 1970 en fan 1972 oant en mei 1974.
• Fausto Coppi wûn de Omgong yn 1940, 1947, 1949, 1952 en 1953.
• Alfredo Binda wûn de Omgong yn 1925, fan 1927 oant en mei 1929 en yn 1933.

3x

• Bernard Hinault wûn de Omgong yn 1980, 1982 en 1985
• Felice Gimondi wûn de Omgong yn 1967, 1969 en 1976
• Gino Bartali wûn de Omgong yn 1936, 1937 en 1946

Berchklassemint

De blauwe trui

It berchklassemint yn de Omgong fan Itaalje is in njonkenklassemint dat diel útmakket fan de Giro. Foar dit klassemint wurde punten takend oan de liedende hurdfytsers oer oanwiisde beklimmingen. De beklimmingen wurde yn ferskate klassifikaasjes yndield op basis fan dreechheidsgraad en harren posysje op de etappe fan dy dei. Bonuspunten wurde takend oan oankomsten op de berchtop en oan de earste hurdfytsers oer de Cima Coppi, tradisjoneel beskôge as it heechste punt fan de hiele Giro.

It berchklassemint is yn 1933 ynfierd. Fan 1974 oant 2011 droech de lieder fan it berchklassemint yn de Giro de griene trui, yn 2012 waard as ûnderdiel fan in sponsoroerienkomst de kleur fan de trui feroare yn blau.

Winners berchklassemint

Jier	Winner	Nasjonaliteit	Ploech
1934	Remo Bertoni	Italjaansk	Legnano
1935	Gino Bartali	Italjaansk	Frejus
1936	Gino Bartali	Italjaansk	Legnano
1937	Gino Bartali	Italjaansk	Legnano
1938	Giovanni Valetti	Italjaansk	Frejus
1939	Gino Bartali	Italjaansk	Legnano
1940	Gino Bartali	Italjaansk	Legnano
1941 o/m 1945: net ferriden fanwegen de Twadde Wrâldkriich
1946	Gino Bartali	Italjaansk	Legnano
1947	Gino Bartali	Italjaansk	Legnano
1948	Fausto Coppi	Italjaansk	Bianchi
1949	Fausto Coppi	Italjaansk	Bianchi
1950	Hugo Koblet	Switsersk	Guerra
1951	Louison Bobet	Frânsk	Bottecchia
1952	Raphaël Géminiani	Frânsk	Bianchi
1953	Pasquale Fornara	Italjaansk	Bottecchia
1954	Fausto Coppi	Italjaansk	Bianchi
1955	Gastone Nencini	Italjaansk	Leo-Chlorodont
1956	Federico Bahamontes	Spaansk	Girardengo
1957	Raphaël Géminiani	Frânsk	Mercier
1958	Jean Brankart	Belgysk	Saint-Raphael-R.Geminiani
1959	Charly Gaul	Lúksemboarchsk	Emi
1960	Rik Van Looy	Belgysk	Faema
1961	Vito Taccone	Italjaansk	Atala
1962	Angelino Soler	Spaansk	Ghigi
1963	Vito Taccone	Italjaansk	Lygie
1964	Franco Bitossi	Italjaansk	Spring Oil
1965	Franco Bitossi	Italjaansk	Filotex
1966	Franco Bitossi	Italjaansk	Filotex
1967	Aurelio González	Spaansk	KAS
1968	Eddy Merckx	Belgysk	Faema
1969	Claudio Michelotto	Italjaansk	Max Meyer
1970	Martin Van Den Bossche	Belgysk	Molteni
1971	José Manuel Fuente	Spaansk	KAS
1972	José Manuel Fuente	Spaansk	KAS
1973	José Manuel Fuente	Spaansk	KAS
ynfiering Griene trui
1974	José Manuel Fuente	Spaansk	KAS
1975	Francisco Galdós Andrés Oliva	Spaansk Spaansk	KAS
1976	Andrés Oliva	Spaansk	KAS
1977	Faustino Fernández Ovies	Spaansk	KAS
1978	Ueli Sutter	Switsersk	Zonca-Santini
1979	Claudio Bortolotto	Italjaansk	Sanson
1980	Claudio Bortolotto	Italjaansk	San Giacomo
1981	Claudio Bortolotto	Italjaansk	Santini-Selle Italia
1982	Lucien Van Impe	Belgysk	Boston-Mavic
1983	Lucien Van Impe	Belgysk	Boston-Mavic
1984	Laurent Fignon	Frânsk	Renault-Elf
1985	José Luis Navarro	Spaansk	Zor
1986	Pedro Muñoz	Spaansk	Fagor
1987	Robert Millar	Britsk	Panasonic
1988	Andrew Hampsten	Amerikaansk	7-Eleven
1989	Luis Herrera	Kolombiaansk	Café de Colombia
1990	Claudio Chiappucci	Italjaansk	Carrera Jeans
1991	Iñaki Gastón	Spaansk	CLAS-Cajastur
1992	Claudio Chiappucci	Italjaansk	Carrera Jeans
1993	Claudio Chiappucci	Italjaansk	Carrera Jeans
1994	Pascal Richard	Switsersk	GB-MG Maglificio
1995	Mariano Piccoli	Italjaansk	Brescialat
1996	Mariano Piccoli	Italjaansk	Brescialat
1997	José Jaime González	Kolombiaansk	Kelme
1998	Marco Pantani	Italjaansk	Mercatone Uno
1999	José Jaime González	Kolombiaansk	Kelme
2000	Francesco Casagrande	Italjaansk	Vini Caldirola-Sidermec
2001	Freddy González	Kolombiaansk	Colombia-Selle Italia
2002	Julio Alberto Pérez Cuapio	Meksikaansk	Ceramiche Panaria-Margres
2003	Freddy González	Kolombiaansk	Colombia-Selle Italia
2004	Fabian Wegmann	Dútsk	Gerolsteiner
2005	José Rujano	Fenezolaansk	Colombia-Selle Italia
2006	Juan Manuel Gárate	Spaansk	Quick Step
2007	Leonardo Piepoli	Italjaansk	Saunier Duval
2008	Emanuele Sella	Italjaansk	CSF Group-Navigare
2009	Stefano Garzelli	Italjaansk	Acqua & Sapone
2010	Matthew Lloyd	Australysk	Omega Pharma-Lotto
2011	Stefano Garzelli	Italjaansk	Acqua & Sapone
ynfiering Blauwe trui
2012	Matteo Rabottini	Italjaansk	Farnese
2013	Stefano Pirazzi	Italjaansk	Bardiani
2014	Julián Arredondo	Kolombiaansk	Trek
2015	Giovanni Visconti	Italjaansk	Movistar
2016	Mikel Nieve	Spaansk	Sky
2017	Mikel Landa	Spaansk	Sky
2018	Christopher Froome	Britsk	Sky
2019	Giulio Ciccone	Italjaansk	Trek-Segafredo
2020	Ruben Guerreiro	Portegeesk	EF Pro Cycling
2021	Geoffrey Bouchard	Frânsk	AG2R
2022	Koen Bouwman	Nederlânsk	Jumbo-Visma

Punteklassemint

De Pearze Trui

It punteklassemint yn de Ronde fan Italië is in njonkenklassemint wêrby't de hurdfytsers punten per etappe krije, ôfhinklik fan harren oankomst. It klassemint waard yn de Giro fan 1966 yntrodusearre. De lieder yn it punteklassemint draacht in pearze trui. De pearze trui waar yn 1967 yntroducearre, fan 2010 oant en mei 2016 droech de lieder yn it klassemint in reade trui, mar yn 2017, ta gelegenheid fan de hûndertste edysje, waard de pearze trui op 'e nij yntrodusearre.

Winners punteklassemint

Jier	Winner	Nasjonaliteit	Ploech	Punten
1966	Gianni Motta	Italjaansk	Molteni	228
ynfiering Pearze trui
1967	Dino Zandegù	Italjaansk	Salvarani	200
1968	Eddy Merckx	Belgysk	Faema	198
1969	Franco Bitossi	Italjaansk	Filotex	182
1970	Franco Bitossi	Italjaansk	Filotex	252
1971	Marino Basso	Italjaansk	Molteni	181
1972	Roger De Vlaeminck	Belgysk	Dreher	264
1973	Eddy Merckx	Belgysk	Molteni	237
1974	Roger De Vlaeminck	Belgysk	Brooklyn	265
1975	Roger De Vlaeminck	Belgysk	Brooklyn	346
1976	Francesco Moser	Italjaansk	Sanson-Campagnolo	272
1977	Francesco Moser	Italjaansk	Sanson-Campagnolo	226
1978	Francesco Moser	Italjaansk	Sanson-Campagnolo	229
1979	Giuseppe Saronni	Italjaansk	Scic	275
1980	Giuseppe Saronni	Italjaansk	Gis Gelati	301
1981	Giuseppe Saronni	Italjaansk	Gis Gelati	215
1982	Francesco Moser	Italjaansk	Famcucine	247
1983	Giuseppe Saronni	Italjaansk	Del Tongo	223
1984	Urs Freuler	Switsersk	Atala	178
1985	Johan van der Velde	Nederlânsk	Vini Ricordi-Pinarello	195
1986	Guido Bontempi	Italjaansk	Carrera Jeans	167
1987	Johan van der Velde	Nederlânsk	Gis Gelati	175
1988	Johan van der Velde	Nederlânsk	Gis Gelati	154
1989	Giovanni Fidanza	Italjaansk	Chateau d'Ax	172
1990	Gianni Bugno	Italjaansk	Chateau d'Ax	195
1991	Claudio Chiappucci	Italjaansk	Carrera Jeans	283
1992	Mario Cipollini	Italjaansk	GB-MG Maglificio	236
1993	Adriano Baffi	Italjaansk	Saeco	228
1994	Djamolidine Abdoujaparov	Oezbeeksk	Team Polti	202
1995	Tony Rominger	Switsersk	Mapei	205
1996	Fabrizio Guidi	Italjaansk	Scrigno-Blue Storm	235
1997	Mario Cipollini	Italjaansk	Saeco	202
1998	Mariano Piccoli	Italjaansk	Brescialat	194
1999	Laurent Jalabert	Frânsk	ONCE	175
2000	Dimitri Konyshev	Russysk	Fassa Bortolo	159
2001	Massimo Strazzer	Italjaansk	Mobilvetta Design	177
2002	Mario Cipollini	Italjaansk	Acqua & Sapone	184
2003	Gilberto Simoni	Italjaansk	Saeco	154
2004	Alessandro Petacchi	Italjaansk	Fassa Bortolo	250
2005	Paolo Bettini	Italjaansk	Quick Step	162
2006	Paolo Bettini	Italjaansk	Quick Step	169
2007	Danilo Di Luca	Italjaansk	Liquigas	130
2008	Daniele Bennati	Italjaansk	Liquigas	189
2009	Denis Menchov	Russysk	Rabobank	144
ynfiering Reade trui
2010	Cadel Evans	Australysk	BMC	150
2011	Michele Scarponi	Italjaansk	Lampre	202
2012	Joaquim Rodríguez	Spaansk	Katusha	139
2013	Mark Cavendish	Britsk	Quick Step	158
2014	Nacer Bouhanni	Frânsk	FDJ	291
2015	Giacomo Nizzolo	Italjaansk	Trek	181
2016	Giacomo Nizzolo	Italjaansk	Trek	209
ynfiering Pearze trui
2017	Fernando Gaviria	Kolombiaansk	Quick-Step	325
2018	Elia Viviani	Italjaansk	Quick-Step	341
2019	Pascal Ackermann	Dútsk	Bora-Hansgrohe	226
2020	Arnaud Démare	Frânsk	FDJ	233
2021	Peter Sagan	Slowaaksk	Bora-Hansgrohe	136
2022	Arnaud Démare	Frânsk	FDJ	254

Ploegeklassemint

Giel rêchnûmer

It ploegeklassemint is de beneaming foar ien fan de wedstriidklasseminten by de Omgong fan Itaalje. Yn tsjinstelling ta de ferskate oare klasseminten, lykas it algemien klassemint en it berchklassemint, is dit net in klassemint op yndividuele basis, mar is it in maat foar de bêst prestearjende hurdfytsploech as gehiel. Foar it berekkenjen fan it punteal wurde nei elke etappe de tiden fan 'e trije earste riders fan elk team opteld. Earder mocht de liedende ploech mei in giel petsje ride. No rydt de liedende ploech mei in giel rêchnûmer.

Winners ploegeklassemint

Jier	Ploech	Registraasje Lân		Jier	Ploech	Registraasje Lân		Jier	Ploech	Registraasje Lân		Jier	Ploech	Registraasje Lân
1909	Atala	Itaalje		1947	Welter	Itaalje		1976	Brooklyn	Itaalje		2005	Liquigas	Itaalje
1910	Atala	Itaalje		1948	Wilier Triestina	Itaalje		1977	Flandria	Belgje		2006	Phonak	Switserlân
1911	Bianchi	Itaalje		1949	Wilier Triestina	Itaalje		1978	Bianchi	Itaalje		2007	Saunier Duval	Spanje
1912	Atala	Itaalje		1950	Frejus	Itaalje		1979	SCIC	Itaalje		2008	CSF Group-Navigare	Ierlân
1913	Maino	Itaalje		1951	Taurea	Itaalje		1980	Bianchi	Itaalje		2009	Astana	Kazakstan
1914	Stucchi	Itaalje		1952	Bianchi	Itaalje		1981	Bianchi	Itaalje		2010	Liquigas	Itaalje
1919	Stucchi	Itaalje		1953	Ganna	Itaalje		1982	Bianchi	Itaalje		2011	Astana	Kazakstan
1920	Bianchi	Itaalje		1954	Girardengo	Belgje		1983	Gemeaz Cusin	Spanje		2012	Lampre	Itaalje
1921	Bianchi	Itaalje		1955	Atala	Itaalje		1984	Renault	Frankryk		2013	Sky	Grut-Brittanje
1922	Legnano	Itaalje		1956	Atala	Itaalje		1985	Alpilatte	Itaalje		2014	AG2R	Frankryk
1923	Legnano	Itaalje		1957	Legnano	Itaalje		1986	Supermercati Brianzoli	Itaalje		2015	Astana	Kazakstan
1924	ûnbekend			1958	Carpano	Itaalje		1987	Panasonic	Nederlân		2016	Astana	Kazakstan
1925	Legnano	Itaalje		1959	Atala	Itaalje		1988	Carrera	Itaalje		2017	Movistar	Spanje
1926	Legnano	Itaalje		1960	Ignis	Itaalje		1989	Fagor	Frankryk		2018	Sky	Grut-Brittanje
1927	Legnano	Itaalje		1961	Faema	Belgje		1990	ONCE	Spanje		2019	Movistar	Spanje
1928	Legnano	Itaalje		1962	Faema	Belgje		1991	Carrera	Itaalje		2020	INEOS	Grut-Brittanje
1929	Legnano	Itaalje		1963	Carpano	Itaalje		1992	MG Maglificio	Itaalje		2021	INEOS	Grut-Brittanje
1930	Bianchi	Itaalje		1964	Saint Raphäel	Frankryk		1993	Lampre	Itaalje		2022	Bahrain	Bachrein
1931	Legnano	Itaalje		1965	Salvarani	Itaalje		1994	Carrera	Itaalje
1932	Legnano	Itaalje		1966	Molteni	Itaalje		1995	Gewiss-Ballan	Itaalje
1933	Legnano	Itaalje		1967	KAS	Spanje		1996	Carrera	Itaalje
1934	Gloria	Itaalje		1968	Faema	Belgje		1997	Kelme	Spanje
1935	Frejus	Itaalje		1969	Molteni	Itaalje		1998	Mapei	Itaalje
1936	Legnano	Itaalje		1970	Faema	Belgje		1999	Vitalicio Seguros	Spanje
1937	Frejus	Itaalje		1971	Molteni	Itaalje		2000	Mapei	Itaalje
1938	Gloria	Itaalje		1972	Molteni	Itaalje		2001	Alessio	Itaalje
1939	Frejus	Itaalje		1973	Molteni	Itaalje		2002	Alessio	Itaalje
1940	Gloria	Itaalje		1974	KAS	Spanje		2003	Lampre	Itaalje
1946	Legnano	Itaalje		1975	Brooklyn	Itaalje		2004	Saeco	Itaalje

Jongereinklassemint

De Wite Trui

It jongereinklassemint yn de Omgong fan Itaalje is in njonkenklassemint dêr't inkeld hurdfytsers jonger as 25 jier foar yn oanmerking komme. De heechst klassearre jonge hurdfytser krijt de wite trui. De priis waard yn 1976 foar it earst útrikt. Doe kamen allinnich hurdfytsers jonger as 24 jier yn oanmerking foar de priis. Nei 1994 waard de wite trui foar in skoft opburgen. Mar yn 2007 waard it jongereinklassemint op 'e nij ynfierd. Fan dan ôf waard ek de leeftiid ferhege nei 25 jier.

Winners jongereinklassemint

Jier	Winner	Nasjonaliteit	Ploech	Posysje algemien klassemint (Rôze Trui)
1976	Alfio Vandi	Italjaansk	Magniflex-Torpado	7
1977	Mario Beccia	Italjaansk	Sanson	9
1978	Roberto Visentini	Italjaansk	Vibor	15
1979	Silvano Contini	Italjaansk	Faema	5
1980	Tommy Prim	Sweedsk	Bianchi	4
1981	Giuseppe Faraca	Italjaansk	Hoonved-Bottecchia	11
1982	Marco Groppo	Italjaansk	Metauro Mobili	9
1983	Franco Chioccioli	Italjaansk	Vivi-Benotto	16
1984	Charly Mottet	Frânsk	Renault-Elf	21
1985	Alberto Volpi	Italjaansk	Bianchi	10
1986	Marco Giovannetti	Italjaansk	Gis Gelati	8
1987	Roberto Conti	Italjaansk	Gis Gelati	15
1988	Stefano Tomasini	Italjaansk	Fanini	9
1989	Vladimir Poulnikov	Sovjet	Alfa Lum	11
1990	Vladimir Poulnikov	Sovjet	Alfa Lum	4
1991	Massimiliano Lelli	Italjaansk	Ceramiche Ariostea	3
1992	Pavel Tonkov	Russysk	Lampre	7
1993	Pavel Tonkov	Russysk	Lampre	5
1994	Evgueni Berzin	Russysk	Gewiss-Ballan	1
Fan 1995 o/m 2006 wie der gjin Jongereinklassemint
2007	Andy Schleck	Lúksemboarchsk	CSC	2
2008	Riccardo Riccò	Italjaansk	Saunier Duval	2
2009	Kevin Seeldraeyers	Belgysk	Quick Step	14
2010	Richie Porte	Australysk	Saxo Bank	7
2011	Roman Kreuziger	Tsjechysk	Astana	6
2012	Rigoberto Urán	Kolombiaansk	Sky	7
2013	Carlos Betancur	Kolombiaansk	AG2R	5
2014	Nairo Quintana	Kolombiaansk	Movistar	1
2015	Fabio Aru	Italjaansk	Astana	2
2016	Bob Jungels	Lúksemboarchsk	Quick Step	6
2017	Bob Jungels	Lúksemboarchsk	Quick Step	8
2018	Miguel Ángel López	Kolombiaansk	Astana	3
2019	Miguel Ángel López	Kolombiaansk	Astana	7
2020	Tao Geoghegan Hart	Britsk	Ineos	1
2021	Egan Bernal	Kolombiaansk	Ineos	1
2022	Juan Pedro López	Spaansk	Trek-Segafredo	10

Fryske Dielnimmers

Twa Friezen ha oant no ta (2022) meidien oan de Omgong fan Itaalje. Yn 2009 wie Maarten Tjallingii de earste. Pieter Weening wie yn 2011 de earste Fries dy't in etappe wûn yn de Omgong fan Itaalje, hy wie ek de earste Fries dy't in oantal dagen yn de rôze trui fytst hat.

Namme	Jier(ren)	Ploech	Posysje algemien klassemint (Rôze Trui)
Maarten Tjallingii	2009, 2013, 2014, 2015 2015	Rabobank, Lotto NL-Jumbo, Lotto NL-Jumbo Lotto NL-Jumbo Lotto NL-Jumbo	100e, 131e, 92e, 119e, 124e
Pieter Weening	2010, 2011, 2013, 2014, 2015, 2020	Rabobank, Rabobank, Orica GreenEDGE, Orica GreenEDGE, Orica GreenEDGE, Trek-Segafredo	24e, 45e, 38e, Net finisht, 92e, Net finisht

Boarnen, noaten en referinsjes

Boarnen, noaten en/as referinsjes: