Kollumerlân en Nijkrúslân
Kollumerlân en Nijkrúslân, faak ôfkoarte ta Kollumerlân, (Nederlânsk en offisjeel: Kollumerland en Nieuwkruisland of Kollumerland c.a.; Kollumerlânsk en Pompstersk: Köllumerland en Nijkruusland; Kollumersk: Kollumerland en Nijkrúsland) wie in gemeente yn it noardeasten fan Fryslân. It hie 12.853 ynwenners (30 april 2017) en besloech in gebiet fan 116,35 km², wêrfan 6,6 km² wetter. Kollumerlân ûntstie as gritenij yn 'e fjirtjinde iuw. It hold op te bestean op 1 jannewaris 2019, doe't it opgie yn 'e nije fúzjegemeente Noardeast-Fryslân.
| Kollumerlân en Nijkrúslân | |
|---|---|
 De mûne Rust Roest, by Muntsjesyl. | |
| flagge | wapen |
|
 Wapen fan Kollumerlân |
| lokaasje | |
.svg)
| |
| polityk | |
| lân |  Nederlân
|
| provinsje |  Fryslân
|
| boargemaster | Bearn Bilker (CDA) |
| sifers en geografy | |
| haadplak | Kollum |
| grutste plak | Kollum |
| ynwennertal | 12.853 (2017) |
| befolkingstichtens | 117,1 / km² |
| oerflak | 116,35 km² |
| ● wêrfan lân | 109,75 km² |
| ● wêrfan wetter | 6,60 km² |
| tal doarpen | 12 |
| ferkearsieren | N355, N358 |
| skiednis | |
| oprjochte | 1851 |
| oant 1851 | Gritenij Kollumerlân
|
| opheft | 2019 |
| opgien yn |  Noardeast-Fryslân
|
| oar | |
| netnûmer | 0511, 0594 |
| postkoade | 9291–9299, 9851–9853 |
| tiidsône | UTC +1 |
| simmertiid | UTC +2 |
| webside | www.kollumerland.nl |
Gebiet
bewurkje seksjeIt Dokkumer Djip en it Alddjip foarmen yn it noardwesten de grins mei Dongeradiel. Yn it westen foarmen de Terpwei, de Petsleat en de Langwaerster Wei, en sa fierder tusken De Westerein en Sweagerbosk troch de grins mei Dantumadiel. Yn it suden foarmen de Swadde, de Swaddesleat, de Hessewei en de Lauwers de grins mei Achtkarspelen. En yn it easten en noardeasten foarmen de Alde Lauwers, it Mûntsjesylsterryd, it noardlik part fan de Stêdswei en sa fierder nei de Sâltkamper Ril de grins mei Grinslân.
Skiednis
bewurkje seksjeOant en mei de 14e iuw wie Kollumerlân in part fan Dantumadiel. Dêrnei waarden der twa nije gritenijen neamd: Eastbroeksterlân, eastlik fan Dantumadiel, en Kollumerlân, om Kollum hinne. Yn 1443 sleaten beide gritenijen in ferbûn mei Grins. Wylst Grins dêr it bewâld hie, makken de Fetkeapers út de beide gritenijen it de Skieringers lestich.
Yn 1497 naam Albrecht fan Saksen it bewâld yn Fryslân oer, en ferbruts de bân mei Grins. Mar yn 1515 keas Kollumerlân foar Gelre, en bleau oant 1523 Geldersk. Yn dy tiid waard der allinnich noch sprutsen fan "Kollumerlân", mar doe't begûn waard mei it bedykjen fan it Krúslân waard dat, oant 1578 as in selsstannige gritenij bestjoerd.
De gritenij Kollumerlân waard yn 1851 in gemeente nei de ynfiering yn Nederlân fan de gemeentewet fan Thorbecke. By it ôfdamjen fan de Lauwerssee krige Kollumerlân der yn ien kear in grutte lape lân by yn de foarm fan de platen dy't oan de súdkust fan de see lein hienen. Op 1 jannewaris 2019 waard Kollumerlân opheft en gie it yn 'e mande mei Dongeradiel en Ferwerderadiel op yn 'e nije gemeente Noardeast-Fryslân.
Plakken
bewurkje seksjeIt haadplak fan de gemeente wie de flekke Kollum. De oare plakken yn de gemeente wiene: Aldwâld, Boerum, Feankleaster, Kollumerpomp, Kollumersweach, Lytsewâld, Muntsjesyl, De Trieme, Warfstermûne, Westergeast en Sweagerbosk.
Yn 2005 bepaalde de gemeenterie dat Kollumerlân der 15 buorskippen by krije moast. It gie dêrby om gebieten dy't lânskiplik weardefol wiene en wêrfan't de histoaryske namme bewarre bliuwe moast.
|
|
|
De buorskippen Healweg, De Keegen, De Kolk, Kollumerâldsyl, Krabbuorren, Leechte, De Skâns en Sânbulten leine yn it eastike Nedersaksyske taalgebiet.
Untwikkeling ynwennertal
bewurkje seksjeSjoch ek
bewurkje seksjeKeppeling om utens
bewurkje seksje |
Ofbylden dy't by dit ûnderwerp hearre, binne te finen yn de kategory Kollumerland en Nieuwkruisland fan Wikimedia Commons. |
