It Hearrenfean (gemeente)

gemeente yn it suden fan Fryslân
(Trochferwiisd fan Gemeente It Hearrenfean)

It Hearrenfean (Nederlânsk en offisjeel: Heerenveen, Stellingwerfsk: et Vene) is in gemeente yn it suden fan Fryslân, mei 51.654 ynwenners (31 jannewaris 2023, boarne: CBS), wêrfan 30.200 yn de flekke It Hearrenfean sels (1 jannewaris 2017). It hat in gebiet fan 187,76 km², wêrfan 6,9 km² wetter.

It Hearrenfean

Crackstate op It Hearrenfean, no ûnderdiel fan it gemeentehûs.
flagge wapen

Wapen fan It Hearrenfean
lokaasje
polityk
lân Nederlân
provinsje Fryslân
boargemaster Tjeerd van der Zwan (PvdA)
sifers en geografy
haadplak It Hearrenfean
grutste plak It Hearrenfean
ynwennertal 51.654 (31 jannewaris 2023)
befolkingstichtens 277,7 / km²
oerflak 187,76 km²
● wêrfan lân 180,86 km²
● wêrfan wetter 6,9 km²
tal doarpen 21
ferkearsieren A7, A32, N380
skiednis
oprjochte 1934; weroprj. 2014
oant 1851 Gritenij Aenjewier
Gritenij Skoatterlân
Gritenij Haskerlân (diel)
Gritenij Utingeradiel (diel)

1851 – 1934 Gem. Aenjewier
Gem. Skoatterlân
Gem. Haskerlân (diel)
Gem. Utingeradiel (diel)

1934 – 1984 Gem. It Hearrenfean
Gem. Haskerlân (diel)
Gem. Utingeradiel (diel)

1984 – 2014 Gem. It Hearrenfean
Gem. Boarnsterhim (diel)
Gem. Skarsterlân (diel)
oar
netnûmer 0513, 0516, 0566
postkoade 8411–8459, 8468–8469,
8490–8491, 8494–8495
tiidsône UTC +1
simmertiid UTC +2
webside www.heerenveen.nl
Dizze side giet oer de gemeente It Hearrenfean. Foar it plak, sjoch: It Hearrenfean (plak).

Skiednis bewurkje seksje

Fan 1 jannewaris 1812 oant 1 oktober 1816 bestie der ek in gemeente (eins in mairie) It Hearrenfean, dy't lykwols inkeld de plakken It Hearrenfean en Terbant en de buorskip It Mar omfieme. Yn 1816 waarden de gritenijen Aenjewier en Skoatterlân weroprjochte, dy't foar 1812 ek bestiene en har oarsprong fûnen yn 'e Midsiuwen. Yn 1851 waarden dy beide gritenijen omfoarme ta gemeenten.

Yn 1934 waard de gemeente It Hearrefean foarme troch de fúzje fan Aenjewier en Skoatterlân, wêrby't ek in lyts diel fan Haskerlân tafoege waard, eastlik fan it hjoeddeiske Nijehaske. De trije neamde gemeenten foarmen oant doe ta in trijegemeentepunt yn it plak It Hearrenfean, wat al lange tiid in obstakel foar de pleatslike ûntjouwing wie.

 
Topografyske kaart gemeente It Hearrenfean

By de gemeentlike weryndieling fan 1984 ferlear It Hearrenfean it doarp Nijbrêge oan 'e nije gemeente Skarsterlân. Yn 2014 fûn der op 'e nij in gemeentlike weryndieling plak. Op 1 jannewaris fan dat jier waard de (âlde) gemeente It Hearrenfean wetlik sjoen opheft, wylst dêr mei-iens in nije gemeente It Hearrenfean foar yn 't plak kaam. De nije gemeente kombinearre it grûngebiet fan 'e âlde gemeente mei de doarpen Nijbrêge en Haskerdiken fan it ophefte Skarsterlân en de doarpen Akkrum, Aldeboarn en Nes fan it krektlyk ophefte Boarnsterhim. Dêrmei waard it grûngebiet útwreide fan 140,2 km² nei 187,76 km².

Plakken bewurkje seksje

It haadplak fan de gemeente is It Hearrenfean, en de oare plakken yn de gemeente binne: Akkrum, Aldeboarn, Aldhoarne, Aldskoat, Bontebok, Gersleat, Haskerdiken, Hoarnstersweach, Jobbegea, Ketlik, De Knipe, Lúnbert, Nes, Mildaam, Nijbrêge, Nijhoarne, Nijskoat, It Oranjewâld, Terbant en Tsjalbert.

Gemeentehûs bewurkje seksje

Yn 1934 waard Oenemastate gemeentehûs fan It Hearrenfean en yn 1952 waard dit Crackstate. Yn de 1990-er jierren folge nijbou, dat ferbûn waard mei Crackstate. Yn 2007 is it gemeentehûs ferboud.

Omskriuwing bewurkje seksje

It flek Hearrenfean is yn 1551 ûntstien op it plak dêr't de Skoatterlânske Kompanjonsfeart krúst waard troch de wei nei Oerisel, de wei fan Ljouwert nei Swol. It is woeksen troch it belang fan de feanwinning. Mar hjoed de dei is it faaks it meast ferneamd troch iisstadion Thialf en SK It Hearrenfean mei it Abe Lenstra stadion, dat diel útmakket fan Sportstêd It Hearrenfean.

Taal bewurkje seksje

Yn de gemeente It Hearrenfean wurdt benammen Frysk sprutsen. Fan âlds út waard der yn it eastlike part fan de gemeente, yn de doarpen Hoarnstersweach en Jobbegea ek Stellingwerfsk sprutsen. Mar hjoed de dei hat noch mar 2% fan de befolking it Stellingwersk as memmetaal. Dêrnjonken hat 53% it Frysk as memmetaal en 38% it Nederlânsk. Stedsk wurdt troch 4% fan de minsken sprutsen wylst 3% fan de ynwenners in útlânske taal as memmetaal hat.[1]

Befolking bewurkje seksje

1951 1961 1990 1995 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
24.205 25.893 37.929 39.256 40.443 41.777 40.443 42.190 42.653 42.846 42.757 42.775 42.867 43.331 43.419 43.448

Polityk bewurkje seksje

De gemeenteried fan It Hearrenfean bestiet út 31 sitten. De útslaggen fan de gemeenteriedsferkiezings binne sûnt 2018:

partij ferkiezings 2018[2] ferkiezings 2022[3]
% sitten % sitten
PvdA 18,4 6 19,7 7
VVD 14,5 5 12,0 4
CDA 13,8 5 9,5 3
FNP 10,2 3 10,7 3
GrienLinks 9,7 3 9,5 3
GB It Hearrenfean 9,7 3 7,0 2
D66 8,2 2 8,1 3
SP 6,3 2 7,0 2
KristenUny 5,4 1 4,2 1
It Hearrenfean Lokaal 0 0 10,5 3
oare partijen 3,8 0 1,7 0
ûnjildich & blanko 0,6 0,3
opkomst/totaal sitten 53,1% 31 55,5% 31

Sjoch ek bewurkje seksje

Keppeling om utens bewurkje seksje

Boarnen, noaten en referinsjes bewurkje seksje

Boarnen, noaten en/as referinsjes:
  1. Noordhoff Atlasproducties (2009). De Bosatlas van Fryslân - Een ontdekkingsreis door Fryslân in kaarten en beelden. Noordhoff Atlas Producties. Side 248 ISBN 9789001779047
  2. Utslaggen Ljouwerter Krante, 18 maart 2022, s. 27.
  3. Utslaggen Ljouwerter Krante, 18 maart 2022, s. 27.
  Ofbylden dy't by dit ûnderwerp hearre, binne te finen yn de kategory Heerenveen fan Wikimedia Commons.
 
             Provinsje Fryslân
 
hjoeddeistige gemeenten
Achtkarspelen • It Amelân • Dantumadiel • Eaststellingwerf • Flylân • De Fryske Marren • Harns • It Hearrenfean • Ljouwert • Noardeast-Fryslân • Opsterlân • Skiermûntseach • Skylge • Smellingerlân • Súdwest-Fryslân • Tytsjerksteradiel • De Waadhoeke • Weststellingwerf
eardere gemeenten
Aenjewier (1851–1934) • Baarderadiel (1851–1984) • Barradiel (1851–1984) • It Bilt (1851–2018) • Boalsert (1455–2011) • Boarnsterhim (1984–2014) • Doanjewerstâl (1851–1984) • Dokkum (1298–1984) • Dongeradiel (1984–2019) • Drylts (1268–1984) • East-Dongeradiel (1851–1984) • Ferwerderadiel (1851–2019) • Frjentsjer (1374–1984) • (âld) Frjentsjerteradiel (1851–1984) • (nij) Frjentsjerteradiel (1984–2018) • Gaasterlân (1851–1984) • Gaasterlân-Sleat (1984–2014) • Haskerlân (1851–1984) • Hylpen (1372–1984) • Himmelumer Aldefurd (1851–1984) • Hinnaarderadiel (1851–1984) • Idaerderadiel (1851–1984) • Kollumerlân (1851–2019) • Lemsterlân (1851–2014) • Littenseradiel (1984–2018) • Ljouwerteradiel (1851–2018) • Menameradiel (1851–2018) • Nijefurd (1984–2011) • Raerderhim (1851–1984) • Skarsterlân (1984–2014) • Skoatterlân (1851–1934) • Sleat (1426–1984) • Snits (1292–2011) • Starum (1061–1984) • Utingeradiel (1851–1984) • Warkum (1399–1984) • West-Dongeradiel (1851–1984) • (âld) Wymbritseradiel (1851–1984) • (nij) Wymbritseradiel (1984–2011) • Wûnseradiel (1851–1984)
 
Plakken yn de gemeente It Hearrenfean
 
Haadplak: It Hearrenfean
Doarpen en útbuorrens: AldeboarnAldhoarneAldskoatAkkrumBontebokGersleatHaskerdikenHoarnstersweachJobbegeaKetlikDe KnipeLúnbertMildaamNesNijbrêgeNijhoarneNijskoatOranjewâldTerbantTsjalbert
Buorskippen: AldskouAnnebuorrenBrongergeaBurstumEasterboarnJinshuzenMeskenwierPeanPoppenhuzenJobbegea-SkuorregeaSoarremoarreSpitsendykSythuzenWarniahuzen