Westernijtsjerk

Westernijtsjerk wie in doarp yn de gemeente Noardeast-Fryslân. De namme jout oan dat it de nije tsjerke by Marrum wie en om gjin misbegryp te krijen mei Easternijtsjerk yn Dongeradiel waard der "Wester" oan tafoege. Offisjeel brûkten de eartiidske gritenij en de gemeente allinnich "Nijtsjerk". Yn 1971 ferlear Westernijtsjerk syn doarpsstatus en waard it as buorskip oan Marrum tafoege.

Westernijtsjerk
Tsjerke fan Westernijtsjerk
Emblemen
Bestjoer
Lân	Nederlân
Provinsje	Fryslân Fryslân
Gemeente	Noardeast-Fryslân
Sifers
Ynwennertal	50 (2008)
Oar
Tiidsône	UTC +1
Simmertiid	UTC +2
Koördinaten	53° 19' N 5° 47' E
Offisjele webside
Side Marrum
Kaart

Westernijtsjerkers wurde tradisjoneel foar 'roeken' útskolden, Marrumers foar 'katten'. Beide bisten komme ek yn de mienskiplike doarpsflagge en it wapen foar.

Yn 1744 wie it ynwennertal 98, no (sifers 2008) wurdt der rûsd dat sa'n 50 minsken harren Westernijtserkster neame.

It ûntstean fan it doarp

It doarp is yn de midsiuwen op in kwelderwâl ûntstien. Oanlieding fan de doarpsstifting soe in konflikt tusken de Jep(pe)ma's en de Ponga's west ha. Jeppema hie syn besit oan de noardkant fan de Hege Hearrewei en besleat doe om sels in doarp te stiftsjen op wat syn eigendom wie. Hy krige de biskop fan Utert safier om him tastimming te jaan foar de bou fan in tsjerke. De tsjerke waard boud op de grûn fan Jeppemastate en sa krige Westernijtsjerk syn doarpsstatus. It liket der sels op dat de pastoar eins in húskapelaan fan de Jeppema's wie. Dat moast ta swierrichheden liede en yn 1570 ûntstie der skeel oer it eigendom fan de state. De Ljouwerter biskop Cunerus Petri moast yn 1570 tuskenbeide komme en as oplossing waard doe de grêft fan Jeppemastate sa ferlein, dat de tsjerke en it tsjerkhôf bûten it terrein fan Jeppemastate kamen te lizzen. Op de kaart fan Wopke Eekhoff út 1846 is dat noch dúdlik te sjen.

Nei de Jeppema's kaam de state yn it besit fan de Roorda's en de famylje Fan Grovestins. Om 1800 hinne is de doe al ôfbrutsen state yn hannen de famylje Collet d'Escury út Leien kommen.

De tsjerke

De Wikipedy hat ek in side Tsjerke fan Westernijtsjerk.

De romaanske tsjerke waard yn de 13e iuw boud; de toer is 15e-iuwsk. Yn de toer hingje twa klokken, ien út 1385 en de oare is fan 1405. De hearebank komt út de 17e iuw. Der stiet in barokke preekstoel en foaral de banken mei moai fykwurk út de 16e iuw falle op. Guon tinke dat de namme Jeppema yn 't snijwurk werom te finen is.

Sûnt de reformaasje foarmet Westernijtsjerk ien tsjerklike gemeente mei Marrum. Tusken de plakken rint de Tsjerkeloane. It tsjerkepaad waard yn âlde steat werombrocht.

Klaailânsmûne

Klaailânsmûne

De Wikipedy hat ek in side Klaailânsmûne.

Op it eardere doarpsgebiet fan Westernijtsjerk stiet de Klaailânsmûne, dy't de Nijtsjerkerpolder bemealle. De muonts is in achtkante mûne út 1865.

Sjoch ek

• Marrum

Keppeling om utens

• Wikiwurdboek-side - Westernijtsjerk

Boarnen, noaten en referinsjes

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

Commons Wikimedia Commons  Ofbylden dy't by dit ûnderwerp hearre, binne te finen yn de kategory Westernijtsjerk fan Wikimedia Commons.