De Hoeder fan Hermas
De Hoeder fan Hermas (Gryksk: Ποιμήν του Ερμά; Hebriuwsk: רועה הרמס) is in tsjintwurdich algemien as apokryf beskôge kristlike religieuze tekst, besibbe oan it Nije Testamint fan 'e Bibel, dy't yn 'e iere Tsjerke ta de bibelske kanon rekkene waard. It geskrift omfettet fiif fizioenen, tolve geboaden en tsien likenissen, wêrby't it benammen omtinken skinkt oan 'e Tsjerke as brêge tusken de leauwenden en God.
| De Hoeder fan Hermas | ||
| algemiene gegevens | ||
| oarspr. titel | Ποιμήν του Ερμά ("Poimin tou Herma") | |
| auteur | anonimus | |
| taal | Aldgryksk | |
| foarm | non-fiksje | |
| sjenre | religiosa | |
| skreaun | 85 – 90 n.Kr. (?) | |
Datearring, auteurskip en oerlevering
bewurkje seksjeDe teology dy't út De Hoeder fan Hermas nei foarren komt, liket derop te wizen dat de tekst skreaun is yn 'e twadde iuw, mar ferskate boarnen út 'e Aldheid, wêrûnder tsjerkfaars lykas Irenaeus, Origenes en Tertullianus, wolle hawwe dat it âlder is, út 'e ein fan 'e earste iuw. Ferskate moderne bibelwittenskippers hawwe de tekst op grûn dêrfan datearje yn 'e perioade fan 85 oant 90. De Hoeder fan Hermas is in anonym geskrift, en net in protte moderne saakkundingen ûnderstypje de miening fan Origenes, dy't it taskreau oan 'e apostel Paulus. It wie oarspronklik skreaun yn it Gryksk, mar is inkeld folslein oerlevere yn it Latyn; fan 'e Grykske ferzje ûntbrekt it lêste fyfdepart of dêromtrint.
Ynhâld
bewurkje seksjeDe Hoeder fan Hermas omfettet fiif fizioenen dy't skonken wurde oan Hermas, in eardere slaaf, en set frij abrupt yn it ik-perspektyf útein mei de sin: "Hy dy't my nei de merk ta brocht, ferkocht my oan in Rhoda, dy't te Rome wenne. Nei withoefolle jierren mette ik har wer, en begûn ik fan har te hâlden as fan in suster." Wylst Hermas ûnderweis is nei Cumae, kriget er in fizioen fan Rhoda, dy't tsjin dy tiid blykber stoarn is. Hja fertelt him dat hja yn 'e himel syn oanklaachster is fanwegen in ûnkeine gedachte dy't er ienris oer har hân hat, al wie dat mar yn it foarbygean. Hy moat foar ferjeffenis fan himsels en hiel syn hûs bidde. Letter wurdt er treaste troch in fizioen fan 'e Tsjerke as in frou op jierren, dy't helpeleas is foar de sûnden fan 'e leauwenden oer, en dy't him hjit om boete te dwaan en it misdwaan fan syn bern te korrizjearjen. Neitiid sjocht er har fannijs yn in fizioen, jonger makke troch syn boetfeardigens, earst noch ronfele en mei griis hier; dan frij jong mar noch altiten mei griis hier; en úteinlik jong en glorieus as in breid op har troudei.
Itselde soarte allegoaryske beskriuwings fynt men ek yn 'e rest fan it geskrift. Yn it twadde fizioen jout de Tsjerke oan Hermas in boek, dat se letter wer weromnimt om der wat oan ta te heakjen. Yn it fyfde fizioen bringt se him yn 'e kunde mei de "ingel fan it berou", yn 'e foarm fan in skiephoeder (nei wa't de hiele tekst neamd is). Dizze ingel skinkt Hermas in rige fan tolve geboaden dy't in nijsgjirrich byld jouwe fan 'e ûntwikkeling fan 'e ier-kristlike etyk. Ien opmerklik prinsipe is de plicht fan in man om syn oerhuorrige frou werom te nimmen en te ferjaan as hja berou toant.
Nei de geboaden kriget Hermas tsien likenissen te hearren, op 'e nij yn 'e foarm fan fizioenen, mei by elkmis in útlis fan 'e ingel, sadat se net misbegrepen wurde kinne. Yn 'e trêde fan 'e likenissen giet it oer de bou fan in grutte toer; de toer is de Tsjerke, en de boustiennen binne de leauwenden. It liket hjir wol as meitsje allinnich de fromme leauwenden diel út fan 'e Tsjerke, mar yn 'e njoggende en langste likenis wurdt fuortborduere op it byld fan 'e toer, en dêr wurdt der dúdlik op wiisd dat alle tsjerkeleden, frommen en sûnders beiden, de boustiennen foarmje, sels al wurde de sûnders fanwegen harren misdragings út 'e Tsjerke band en kinne se dan allinne mar op 'e nij talitten wurde nei boetedwanings. Nettsjinsteande de earnstige ûnderwerpen is de toan fan De Hoeder fan Hermas tige optimistysk en hoopfol.
Keppelings om utens
bewurkje seksje| Boarnen, noaten en/as referinsjes: |
|
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: References, Publications en Further reading, op dizze side. |